رصدخانه ابوریحان بیرونی
رصدخانه‌ها یا نپاهشگاه‌ها جایی برای بازدید و تماشای اجرام آسمانی و کسب اطلاعات درباره آنها هستند. یکی از بهترین رصدخانه‌های ایران، رصدخانه ابوریحان بیرونی است. این رصدخانه وابسته به دانشگاه شیراز است و فعال ترین مرکز رصدخانه‌ای ایران به شمار می‌رود. این رصدخانه یکی از جاهای دیدنی شیراز محسوب می‌شود و دومین رصدخانه‌ای است که در ایران تاسیس شده است. این رصدخانه در میان رصدخانه‌های فعال و حرفه‌ای کشور جایگاه برجسته‌ای در زمینه تحقیقات و رصدهای نجومی دارد. در ادامه این مقاله از گردشی تاپ با ما همراه باشید تا بیشتر درباره این رصدخانه بدانیم.
ابوریحان بیرونی کیست؟
ابوریحان محمد بن احمد بیرونی دانشمند، ریاضی دان، ستاره شناس، تقویم شناس، تاریخ نگار، انسان شناس و طبیعی دان ایرانی در قرن چهارم و پنجم هجری است که در تاریخ ۳ ذیحجه سال ۳۶۲ هجری پا به این دنیا گذاشته و بعد از سال ۴۴۲ هجری از دنیا رفت. ابوریحان بیرونی یکی از بزرگ‌ترین دانشمندان ایرانی و همچنین از بزرگ‌ترین دانشمندان مسلمان در طول تاریخ شناخته می‌شود. ابوریحان بیرونی یک نویسنده بی‌طرف بود که به نگارش باورهای مردم کشورهای مختلف می‌پرداخت. پژوهش‌های بی شمار وی در زمینههای مختلف سبب شد که به او عنوان استاد را بدهند.
ابوریحان بیرونی، کتاب‌ها و رسالات بسیاری نوشته بود که تعداد آنها طبق منابع و گفته بیش از ۱۴۶ عدد گزارش شده است. وی در رساله خود در سال ۴۲۷ قمری و در سن ۶۵ سالگی، در بیان مولفات محمد‌بن زکریای رازی، در سال ۴۲۷ قمری و ، تألیفات خود را نیز شرح می‌دهد و تعداد کتاب‌هایش تا آن زمان را ۱۱۳ عدد کتاب ذکر کرده است. یکی از مهم‌ترین آثار او التنجیم است که کتابی در زمینه ریاضیات و نجوم است. به علت تبحر استاد بیرونی در زمینه ستاره شناسی و نجوم، بر روی رصدخانه شیراز نام ابوریحان بیرونی را نهاده‌اند.
تاریخچه رصدخانه ابوریحان بیرونی
رصدخانه ابوریحان بیرونی در سال ۱۳۴۸ خورشیدی به پیشنهاد یوسف ثبوتی و با طرح و عملیات ادوارد گاینن ساخته شد. ساخت این بنا در سال ۱۳۵۲ آغاز شد و در سال ۱۳۵۵ ساخت آن به اتمام رسید و به بهره برداری رسید. ابوریحان بیرونی یکی از برجسته ترین ستاره شناسان ایرانی محسوب می‌شود به همین علت این رصدخانه با نام ابوریحان بیرونی نام گرفته است.
فعالیت رصدخانه ابوریحان بیرونی در ۴۷ سال گذشته به دو گروه پژوهشی و آموزشی قابل تقسیم است. فعالیت پژوهشی رصدخانه شامل پژوهش‌های مشاهداتی و نظری می‌شود. پژوهش‌های مشاهداتی این رصدخانه با کمک جمع‌آوری داده‌ها از طریق تجهیزات رصدی موجود در رصدخانه و یا از طریق همکاری با تیم‌های بین المللی صورت می‌گیرد. در پژوهش‌های نظری، پژوهش در زمینههای گوناگونی از جمله مطالعه‌ی ساختار ستارگان، کیهان شناسی، اختر ذره، سیاه چاله‌ها و غیره انجام می‌شود.
رصدخانه‌ی ابوریحان بیرونی در دانشگاه شیراز با دیگر رصدخانه‌های ایرانی و خارجی شبکه‌ی ارتباطی خوبی برقرار کرده است. دانشجویان دیگر دانشگاه‌های ایران در مقطع تحصیلات تکمیلی برای انجام پروژه‌های خود از این رصدخانه استفاده می‌کنند. این رصدخانه همچنین کارگاه‌ها و همایش‌هایی را در زمینه ستاره‌ها و علم نجوم به صورت سالیانه برگزار می‌کند. در حال حاضر، تلسکوپ‌های رصدخانه مجددا راه اندازی و تجهیز شده و فعالیت‌های مختلف پژوهشی و آموزشی این مجموعه جریان دارد است.
رصدخانه ابوریحان بیرونی کجاست؟
رصدخانه ابوریحان بیرونی در مجتمع ارم دانشگاه شیراز بر تپه‌ای به نام تپه چمران واقع شده است و این رصدخانه با بک جاده به محوطه و پردیس دانشگاه شیراز اتصال می‌یابد. برای اینکه خود را به این رصد خانه برسانید، می‌توانند از دو راه استفاده کنید. یک راه این است که از طریق دانشگاه شیراز خود را به این رصدخانه برسانید. راه دیگر برای رسیدن به این رصدخانه، این است که از طریق پیمایشی کوه چمران خود را به رصدخانه برسانید.
ورودی دانشگاه شیراز در بلوار دانشجو، میدان ارم روبروی باغ ارم شیراز قرار گرفته است. مسیر کوهپیمایی چمران نیز از بلوار چمران، خیابان چمران 32 ( کوچه سربالایی که در کنار بیمارستان چمران قرار دارد)، پارک قندیلی آغاز می‌شود. اگر تصمیم دارید با خودروی شخصی به این رصدخانه بروید، لوکیشن این رصدخانه در نشان را برایتان قرار دادیم تا راحت تر بتوانید مسیر را پیدا کنید.
تجهیزات رصدخانه ابوریحان بیرونی
تجهیزات و امکانات رصدی رصدخانه ابوریحان بیرونی شامل موارد مختلفی از جمله یک دستگاه تلسکوپ انعکاسی ۲۰ اینچ از نوع کاسگرین (دومین تلسکوپ بزرگ کشور ،ساخت آسترو مکانیز)، یک دستگاه تلسکوپ انعکاسی ۱۴ اینچی اشمیت کاسگرین ، یک دستگاه تلسکوپ ۱۲ اینچی مجهز به دوربین CCD، یک دستگاه تلسکوپ ۱۱ اینچی انعکاسی اشمیت کاسگرین، یک دستگاه تلسکوپ ۸ اینچی کاسگرین، یک دستگاه تلسکوپ ۸ اینچی انعکاسی نیوتونی ، یک دستگاه دوربین اشمیت ۸ اینچی اشمیت کاسگرین، دو دستگاه تلسکوپ انعکاسی ۵ اینچی اشمیت کاسگرین (برای امورات عمومی)، یک دستگاه تلسکوپ ۴.۵ اینچی انعکاسی نیوتونی دو دستگاه دوربین سی سی دی دو دستگاه دوربین دی اس آی و دو عدد نورسنج است.
جاهای دیدنی اطراف رصدخانه ابوریحان بیرونی
در نزدیکی رصدخانه ابوریحان بیرونی و در سطح شهر زیبای شیراز جاهای دیدنی بسیار زیادی از تمام ادوار تاریخی یافت می‌شود، که شما می‌توانید از آنها دیدن کنید و لذت ببرید. از جمله جاهای دیدنی شیراز که در نزدیکی رصدخانه ابوریحان بیرونی قرار دارد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- مدرسه خان شیراز
- خانه سعادت
- باغ زبرجدی عباسی
- مسجد جامع عتیق
- آرامگاه سیبویه
- حمام وکیل
- بازار وکیل
- باغ ارم شیراز
نکات بازدید از رصدخانه ابوریحان بیرونی
- به طور معمول هر بازدید از رصدخانه ابوریحان بیرونی حدود دو ساعت طول می‌کشد و هزینه بازدید به ازای هر نفر ۱۰۰ هزار تومان است.
- تمامی بازدیدها در رصد خانه به شکل گروهی صورت گرفته و حداکثر ظرفیت رصدخانه برای هر بازدید ۳۵ نفر و حداقل نفرات برای بازدید ۱۵ نفر است و امکان بازدید و رصد کردن به صورت تک نفره وجود ندارد.
- در صورت تمایل با پرداخت هزینه ۱۵ نفر می‌توان با تعداد افراد کمتر از رصدخانه بازدید کرد.
- زمان مناسب برای بازدید از رصدخانه زمانی است که آسمان صاف باشد. توجه داشته باشید که برای بازدید از رصدخانه باید وقت قبلی بگیرید.
- برای اطلاع از برنامه‌های آموزشی، پژوهشی و بازدیدهای عمومی از رصدخانه ابوریحان بیرونی باید به سایت رصدخانه مراجعه کرده و یا با شماره تماس‌های رصدخانه تماس گرفت. برای ارتباژ با رصدخانه می‌توانند با شماره‌های 07136269422 و 07136134327 تماس بگیرید یا به وب سایت رسمی رصدخانه مراجعه کنید.
کلام آخر
اگر به ستاره‌شناسی و نجوم علاقه مندید، بازدید از رصدخانه ابوریحان بیرونی را به شما پیشنهاد می‌کنیم. این رصدخانه در طول هفته به طور مرتب برنامه‌های بازدید عمومی از رصد خانه برای علاقه مندان برگزار می‌کند که می‌توانند در آنها شرکت کنید و از تماشای آسمان و اجرام آسمانی لذت ببرید. بازدیدکنندگان در بازدیدهای عمومی بازدید خود از رصدخانه را تماشای یک نمایش آموزشی کوتاه آغاز می‌کنند و در ادامه بازدید به بازدید از قسمت های مختلف رصدخانه هدایت می‌شوند و در نهایت می‌توانند با تلسکوپ‌های موجود در رصدخانه آسمان را تماشا کنند. اگر برای بازدید از این رصد خانه رفتید تجربیات لذت بخش خود از تماشای ستارگان را با ما و سایر کاربران گردشی تاپ نیز به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
این جاذبه در محوطه دانشگاه پردیس شیراز قرار دارد.
این رصدخانه زیبا در سال 1348 به پیشنهاد یوسف ثبوتی احداث شد.
بهای بلیط ورودی مبلغ 100 هزار تومان است. رصدخانه ابوریحان بیرونی کجاست؟
این رصدخانه در چه سالی تاسیس شد؟
هزینه بازدید از رصدخانه ابوریحان بیرونی چقدر است؟
