مدرسه خان شیراز

مدرسه خان شیراز یکی از زیباترین و معروف‌ترین مدارس شهر شیراز بوده که در محله اسحاق بیگ این شهر قرار گرفته است. جالب است بدانید فیلسوفان بزرگی از جمله ملاصدرا در این مدرسه تدریس می‌کردند. امروزه این مدرسه تاریخی که متعلق به دوران صفویه است، جزو جاهای دیدنی شیراز شناخته شده و گردشگران زیادی را به سوی خود می‌کشاند. اگر اطلاعات زیادی از این مکان دیدنی ندارید، ادامه مقاله را به هیچ‌وجه از دست ندهید.

تاریخچه مدرسه خان شیراز

قدمت مدرسه خان شیراز به دوران صفویان می‌رسد. این مدرسه توسط الله وردی خان و فرزندش امام قلی خان در سال 982 شمسی یعنی در زمان حکومت شاع عباس صفوی ساخته شد. این بنا، یکی از بناهای ارزشمند علوم دینی بوده برای فراگیری علوم معقول بنا شد. در این مدرسه انواع رشته‌هایی همچون فقه، ادب، حکمت، هندسه، زمین شناسی، علوم حساب، جانورشناسی، گیاه شناسی و شیمی تدریس می‌شد که از نظر من بهتر بود نام آن را دانشگاه خان بگذارند. این مدرسه زیبا در تاریخ 15 دی ماه سال 1310 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

الله وردی خان یکی از آزاد اندیشان بود که اهمیت زیادی به فراگیری علم و فرهنگ می‌داد و در همین زمینه فعالیت می‌کردند. تمام هزینه ساخت مدرسه را ایشان داده و در نظر داشت پس از اتمام ساخت آن از ملاصدرا بخواهد که در آن به تدریس بپردازد، اما متاسفانه اتمام مدرسه را ندید و از دنیا رفت و پسرش امام قلی خان ساخت مدرسه را به اتمام رساند و راه پدرش را ادامه داد. از دیگر بناهایی که این مرد بزرگ در ایران بنا نمود می‌توان به بازار لار، چندین پل مانند سی و سه پل و کاروانسرا در اصفهان اشاره کرد.

مدرسه خان شیراز کجاست؟

مدرسه خان شیراز در خیابان لطفعلی خان، محله اسحاق بیگ و در سه‌راه احمدی واقع شده‌است. برای دسترسی به این مدرسه می‌توانید از سیستم حمل و نقل عمومی شیراز نظیر مترو، اتوبوس و تاکسی استفاده کنید. نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به این مدرسه که با کمی پیاده‌روی شما را مدرسه می‌رساند، ایستگاه وکیل است. همچنین اگر اتوبوس را برای رفتن به این مکان انتخاب می‌کنید، باید در ایستگاه سه‌راه احمدی پیاده شده و پس از کمی پیاده‌روی مدرسه را خواهید دید.

چنانچه با خودروی شخصی خودتان به شیراز سفر کرده‌اید و قصد دارید از مدرسه خان شیراز دیدن کنید، به خیابان لطفعلی خان زند آمده و پس از گذشتن از تقاطع غیر هم سطح به سه‌راه احمدی می‌رسید. این مدرسه در سمت چپ خیابان احمدی قرار گرفته است. در قسمت زیر لوکیشن این مکان تاریخی در گوگل مپ، می‌تواند به شما در مسیریابی کمک کند.

لوکیشن در بلد

معماری مدرسه خان شیراز

مدرسه خان شیراز با زیربنایی حدود 770 متر مربع در کوچه پس کوچه‌های شیراز جا خوش کرده‌است. این مدرسه معماری بسیار چشمگیری داشته و سبک و سیاق آن ما را به دوران صفوی می‌برد. حیاط مدرسه با درختانی از نارنج و حوضی هشت‌ضلعی زیبایی این مدرسه را چندین برابر می‌کنند. این مدرسه به سبک درون‌گرای ایرانی ساخته شده و در زمان خودش یکی از زیباترین مدارس ایران به شمار می‌رفت. همچنین طراحی و معماری آن برعهده استاد حسین شماعی شیرازی بوده است.

مدرسه خان شیراز دارای دو طبقه و چهار ایوان بود و تعداد 100 حجره در چهار طرف آن برای اقامت طلاب ساخته شده بود که امروز تنها 70 حجره از آن‌ها باقی مانده است. این حجره‌ها از قسمت داخلی دارای یک ایوان و قسمت پشت به یک راهرو متصل هستند. جالب است بدانید حجره‌های طبقه همکف مدرسه برای طلاب مجرد و حجره‌های طبقه بالای مدرسه به طلاب متاهل اختصاص داشت.

در گذشته دو مناره بلند در قسمت شمال و جنوب غربی مدرسه وجود داشت که در جریان جنگ کریم‌خان زند و محمد حسین قاجار تخریب شده و تنها بخش پایینی آن به جا مانده است که می‌توانید تزئیناتی از معرق‌کاری را در آن ببینید.

یکی دیگر از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این مدرسه، استفاده از اعداد مقدس در ساخت آن است. مدرسه خان شیراز دارای 5 مدرس به معنی پنج تن، 12 راهرو به معنی دوازده امام و 114 اتاق که تعداد سوره‌های قرآن را نشان می‌دهد است. در هنگام ورود به مدرسه، وارد هشتی می‌شویم که در سبک درونگرا از آن استفاده می‌شود. این هشتی با پلان هشت‌ضلعی و پنجره‌های مشبک آجری ساخته شده . طاق‌بندی و مقرنس‌کاری و استفاده کاشی‌کاری و خطوط اسلیمی در تزئین آن توجه همه گردشگران را به خودش جلب می‌کند.

سر در ورودی این مدرسه دارای طاقی ضربی بوده که همه بخش‌های آن با کاشی‌‌های معرق تزئین شده و با دقت که به آن نگاه کنید، خطوط اسلیمی، نقش و گل‌های اسلیمی، پرندگان و ترنج را در آن می‌بینید که جلوه‌ای خاص به فضا داده‌است. همچنین در این قسمت کتیبه‌ای به خط ثلث و مزین به آیات قرآن کریم نوشته و نصب شده و در دو طرف سردر طاق‌نماهایی بنا شده که زیبایی بنا را چندین برابر کرده‌است. این مدرسه تا به امروز چندین بار در دوران‌های مختلف مرمت شده و می‌توانیم به راحتی از آن بازدید کنیم.

جاذبه‌های اطراف مدرسه خان شیراز

هر چه از جاذبه‌های دیدنی شیراز بگوییم کم گفتیم، جاهای دیدنی این شهر تمامی ندارد. جاذبه‌های گردشگری این کلان شهر زیبا، به بناهای تاریخی، جاذبه‌های طبیعی، باغ‌ها و حمام و بازار‌های قدیمی تقسیم می‌شود که برای بازدید از همه آن‌ها نیاز به یک الی دو هفته اقامت در این شهر داریم. پس از بازدید از مدرسه خان شیراز پیشنهاد می‌کنیم به دیگر مقاصد گردشگری که در قسمت زیر برایتان آورده‌ایم سر بزنید:

• حمام وکیل (فاصله: 3.5 کیلومتر)
• مسجد نصیرالملک (در فاصله 650 متری از مدرسه خان شیراز)
• موزه پارس (در فاصله 4 کیلومتر از مدرسه)
• بازار وکیل (با فاصله 950 متر از این مدرسه تاریخی)
• باغ جهان نما (فاصله تا مدرسه خان: 5.2 کیلومتر)
• خانه تاریخی قوام (فاصله از مدرسه: 900 متر)
• باغ نارنجستان قوام (فاصله: 1.1 کیلومتر)

نکات بازدید از مدرسه خان شیراز

• هزینه بازدید از مدرسه خان شیراز برای گردشگران داخلی 5 هزار تومان و گردشگران خارجی مبلغ 50 هزار تومان است.
• شما می‌توانید همه روزه به جز ایام عزاداری، صبح‌ها از ساعت 07:30 الی 13:30 و بعد از ظهرها از ساعت 14:30 الی 19:00 از این مجموعه تاریخی دیدن کنید. بازدید از تمامی بخش‌های مدرسه یک ساعت زمان می‎برد.
• بهترین زمان بازدید از مدرسه خان شیراز و سفر به این شهر، فصل بهار و ماه اردیبهشت است.
• معماری جذاب مسجد آن را به یک سوژه‌ای عالی جهت گرفتن عکس یادگاری تبدیل کرده‌است. پیشنهاد می‌کنیم دوربین عکاسی خود را به هیچ‌وجه فراموش نکنید.
• از نوشتن یادگاری و ریختن زباله در فضای مدرسه پرهیز کرده و در حفظ آن برای نسل آینده کوشا باشیم.

سخن آخر

مدرسه خان شیراز یکی از برجسته‌ترین بناهایی بوده که در زمان صفویه در این شهر ساخته می‌شود. شهر شیراز زادگاه تعداد زیادی از شاعران و نویسندگان و دانشمندان بوده و بعید به نظر نمی‌آید که همچنین مدرسه‌ای در آن بنا شود. در این مقاله از گردشی تاپ شما را با تاریخچه و معماری این مکان زیبا آشنا کردیم. امیدواریم در آینده‌ای نزدیک فرصتی ایجاد شده تا بتوانید از آن بازدید کنید. همچنین اگر تجربه بازدید از مدرسه را دارید، آن را با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول