آرامگاه استر و مردخای

آرامگاه‌ها از محبوب‌ترین جاذبه‌های گردشگری موجود در ایران محسوب می‌شوند و اهمیت زیادی برای مردم دارند. احترام به افراد فوت شده از گذشته‌های دور تا به امروز در میان ایرانیان رواج داشته است و آرامگاه‌ه اجای برای ادای احترام به از دنیا رفتگان هستند. یکی از مهم‌ترین آرامگاه‌های موجود در ایران که بقعه‌ای یهودی است، آرامگاه استر و مردخای است. بنا بر سنت یهودی این بقعه محل دفن استر و مردخای است و یکی از مهم‌ترین زیارتگاه‌های یهودیان کشور به شمار می‌رود. این آرامگاه از جاذبه های گردشگری همدان به شمار می‌رود. اگر شما‌ هم می‌خواهید درباره این آرامگاه بیشتر بدانید، ادامه این مقاله از گردشی تاپ را از دست ندهید.

تاریخچه آرامگاه استر و مردخای

یکی از معروف‌ ترین بناهای مذهبی در ایران، که به مذهب یهود مربوط است، آرامگاه استر و مردخای است که عموما به عنوان مزار استر (ملکه یهودی هخامنشی) شناخته می‌شود. بنای این آرامگاه از زمان ساخت. تا کنون چندین بار مورد بازسازی و تعمیر قرار گرفته‌ است. قدیمی ترین بنای این آرامگاه، یک مقبره زیرزمینی است که در مدخلی که رو به روی قبه طاق وجود دارد، دیده می‌شود. این مقبره دو ضریح خالی چوبی دارد که قدمت یکی از این ضریح‌ها به دوران مغول برمی‌گردد.

گفته می‌شود که ضریح چوبی دوم تقلیدی از ضریح کهنه است و اصل ضریحی که در گذشته در اینجا بوده، نیست. می‌گثیند که وزیر مالیه سلطان مغول، ارغون خان، به همراه مادرش در سال ۱۶۰۲ اسکندری،.یا به عبارتی سال ۱۲۹۱ میلادی، ضریح کهنه را بازسازی کرده‌اند. صد سال پیش از تاریخ مذکور، سیاح بزرگ یهودی که بنیامین تودلانی نام داشت، در سفرنامه خود نام این آرامگاه را ذکر می‌کند. از این موضوع می‌توان نتیجه گرفت که نزدیک به ۱۵۰۰ سال پس از مرگ استر، مردم اعتقاد داشتند که ملکه هخامنشی در این منطقه دفن شده‌است.

آرامگاه استر و مردخای کجاست؟

آرامگاه استر و مردخای که یکی از مهمترین زیارتگاه‌های یهودیان به شمار‌ می‌رود، در شهر همدان که در گذشته به نام هگمتانه شهرت داشته، در منطقه یک شهر و در ابتدای خیابان شریعتی واقع شده است. جهت دسترسی راحت تر به وسیله خودروی شخصی به این آرامگاه، از لوکیشنی که برای شما قرار داده‌ایم استفاده کنید. نزدیک ترین ایستگاه اتوبوس به آرامگاه نیز، ایستگاه پردیس است.

لوکیشن در نشان

معماری آرامگاه استر و مردخای

بنای آرامگاه معماری بسیار ساده‌ای دارم و از کمترین تزیینات در ساخت آن بهره گرفته شده است. مصالح ساخت بنای آرامگاه را سنگ و آجر تشکیل می‌دهند. در طراحی و ساخت آرامگاه استر و مردخای از معماری اسلامی بهره گرفته شده و گفته می‌شود که ساخت آن به قرن هفتم هجری باز می‌گردد. در واقع ساختمان اصلی آرامگاه که قدیمی‌ترین نسخه ساختمان است، متعلق به قرن سوم هجری است و این ساختمان از زمان ساخت تا کنون چندین بار مورد تعمیر و بازسازی قرار گرفته است که قدیمی ترین تعمیرات آن مربوط به قرن هفتم هجری است و گفته می‌شود که این تعمیرات به دستور ارغنون شاه انجام شده است.

در تعمیرات صورت گرفته در قرن هفتم هجری بنای آرامگاه با ساخت یک گنبد و دو مناره بر فراز آن تزئین شد. در قرن یازدهم هجری بار دیگر این بنا مورد بازسازی قرار گرفت و در نهایت به شکل فعلی آن ساخته شد. آرامگاه استر و مردخای از قسمت‌های مختلفی ساخته شده که از جمله آن می‌توان به مدخل ورودی، دهلیز، مقبره، ایوان و شاه نشین اشاره کرد. در سنگی کوچکی که به وسیله کلون باز و بسته می‌شود، در ورودی اصلی این آرامگاه قرار دارد و هنگامی که از آن عبور کنید، به قسمت اصلی آرامگاه وارد می‌شوید.

در مرکز بنای چهارگوش اصلی آرامگاه استر و مردخای دو مقبره، یکی متعلق به استر و دیگری متعلق به مردخای وجود دارد. تابوت‌های استر و مردخای که مقبره را تشکیل می‌دهند، صندوق‌هایی ارزشمند هستند که روی آنها به زبان عبری چیزی نوشته شده است. بر روی متنی که بر صندوق مربوط به استر نوشته شده است، بانی ساخت صندوق معرفی می‌شود. متن روی صندوق به این صورت است :«امر کرد به ساختن این صندوق، بانوی عفیفه صادقه، جمال‌الدوله ‌یوحرقیا و جمال‌ الدوله ‌یشوعا و یشعل، که هر سه نفر برادر خانم جمال ‌ستام هستند».

در آرامگاه استر و مردخای یک جلد از کتاب تورات یافت شد که بر روی پوست آهو نوشته شده بود. این کتاب که دارای قدمت بسیار بالایی است و یکی از اشیای بسیار ارزشمند موجود در آرامگاه به شمار می‌رود، در حفاظی استوانه شکل در موزه سازمان فرهنگی هنری همدان نگه داری می‌شود.

استر و مردخای چه کسانی بودند؟

استر دختر ابیهیل بوده که حدود ۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح زندگی می‌کرده و دختری تبعیدی ساکن شوش بوده است. کتاب استر که یکی از مهم ترین کتاب‌ها در نزد یهودیان است، درباره اوست. نام استر از واژه سواری و بابلی «اشتوره» یا «ایشتار» که به معنای ستاره است گرفته شده و در نزد یهودیان به نام هدیه نیز شهرت دارد. استر در کودکی پدر و مادر خود را از دست داده و یتیم می‌شود و پس از آن تحت سرپرستی و حمایت پسرعموی خود مردخای رشد می‌کند و بزرگ می‌شود.

شاه اخشورش(به روایتی خشایار شاه)، پادشاه هخامنشی در دربار خود یک مهمانی بزرگ ترتیب داد. در این مهمانی شاه در حالت مستی، از ملکه دربار خود، یعنی ملکه وشتی دعوت کرد که در مهمانی حاضر شود. از آنجا که ملکه فردی عفیف بود از شرکت در میهمانی و پذیرفتن دعوت شاه سرباز زد. شاه نیز تصمیم گرفت او را عزل کند و شخص دیگری را به جای او و به عنوان ملکه ایران زمین معرفی کند. پس از عزل ملکه دختران زیباروی باکره را به قصر آوردند تا شاه از میان آنها یکی را انتخاب کند.

یکی از دختران زیبایی که در آنجا حضور داشت، استر یا هدسه بود. پس از ملاقات با شاه، شاه او را برگزید و به عنوان ملکه سرزمین انتخاب و اعلام کرد. پسرعمویش مردخای به او توصیه کرده بود که در دربار و در نزد شاه هیچ سخنی از تبارش نگوید. در داستانی که از استر و مردخای نقل شده گفته می‌شود که مردخای پسر عموی استر توطئه‌ای را که دو تن از خواجه سرایان بر ضد شاه ترتیب داده بوده‌اند کشف می‌کند و همین موضوع بعدها باعث ترفیع وی به مشاور شاه می‌شود.

جاهای دیدنی اطراف آرامگاه استر و مردخای

از آنجا که همدان شهری قدیمی است که در تاریخ ایران زمین جایگاه بسیار مهمی دارد و طی دوره‌های مختلف بارها به عنوان پایتخت ایران زمین معرفی شده‌ است، جاذبه‌های گردشگری تاریخی بسیاری دارد که آرامگاه استر و مردخای یکی از این جاذبه‌هاست. در نزدیکی این آرامگاه و در قسمت‌های  مختلف شهر همدان جاهای دیدنی بسیاری یافت می‌شود که در موارد زیر آمده است.

• آرامگاه ابوعلی سینا
• خانه صنایع دستی
• آرامگاه باباطاهر
• سایت موزه میدان امام
• برج قربان 
• بازار سنتی همدان
• مسجد جامع همدان

نکات بازدید از آرامگاه استر و مردخای

آرامگاه استر و مردخای در روزهای یکشنبه تا جمعه از ساعت ۹ تا ۲۰ برای گردشگران قابل بازدید است اما در روزهای شنبه تعطیل است. علت آن هم این است که روز شنبه به عنوان روز ارزشمند یهودیان و روز برگزاری جشن شناخته می‌شود. توجه داشته باشید که عکاسی و تصویر برداری از داخل آرامگاه ممنوع است. برای بازدید از این آرامگاه باید هزینه کمی پرداخت کنید. به دلیل موقعیت جغرافیایی شهر همدان، بهترین زمان بازدید از آرامگاه استر و مردخای، فصل بهار و تابستان است.

سخن آخر

آرامگاه استر و مردخای در قلب ایران، همدان، واقع شده است. آرامگاه استر و مردخای، نه فقط یک مقبره، بلکه نمادی از هویت، فرهنگ و تاریخ یهودیان است. پیشنهاد می‌کنیم در اولین فرصت برای دیدن آن برنامه‌ریزی کنید. چنانچه تجربه بازدید از آن را دارید، می‌توانید تجربه خود را با ما و سایر کاربران گردشی تاپ به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول