عمارت ارباب هرمز

‌پایتخت بزرگ ایران، یعنی شهر تهران، مملو از جاذبه‌های گردشگری است و در هر منطقه از آن جاهای دیدنی بسیار زیبا و جذاب به چشم می‌خورد، به طوری که برای بازدید از تمام جاهای دیدنی تهران باید چندین بار به این شهر سفر کرد. یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری تهران که در شرق تهران واقع شده‌است و قدمت آن به دوره قاجار برمی‌گردد، عمارت ارباب هرمز یا عمارت مجید آباد است. این عمارت که امروزه موزه گرافیک ایران در آن قرار دارد، در تهران پارس قرار دارد و سبک طراحی و معماری آن تلفیقی از معماری سنتی و اروپایی است. در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا با این عمارت تاریخی بیشتر آشنا شویم.

ارباب هرمز چه کسی بود؟

ارباب هرمز که با نام هرمز آرش نیز شناخته می‌شد، از واقفان زرتشتی یزد است که در روز ۸ شهریور ماه سال ۱۳۵۱ درگذشته‌ است. ارباب هرمز سازنده محله تهرانپارس در شمال شرقی تهران است و واقف چندین مدرسه، مسجد، بیمارستان است. علاوه بر این چندین هکتار زمین به سازمان هلال احمر اهدا کرده است. هرمز تاجری ثروتمند بود که در هند به کار تجارت مشغول بود. پس از چندین سال زندگی در هند، در سال ۱۳۲۷ به ایران بازگشته و زمینی را به وسعت ۳۶ ابوالقاسم خان بختیار میلیون متر مربع در شمال شرقی تهران از همسر فردی به نام ابوالقاسم خان بختیار خریداری کرد.

تاریخچه عمارت ارباب هرمز

شواهد و اسناد تاریخی حکایت از این دارند که عمارت ارباب هرمز، که با نام عمارت مجید آباد نیز شناخته می‌شود، در اواخر دوره قاجار ساخته شده‌است. این روستا در محله مجید آباد تهرانپارس، که در گذشته و پیش از توسعه شهر تهران و افتتاح تهرانپارس، به عنوان روستای مجید آباد شناخته می‌شده، واقع شده‌است. شواهد تاریخی نشان می‌دهند که نخستین مالک عمارت و زمین‌های آن، فردی به نام حاج محمد خان ابری(بسطامی) معروف به حاجب‌الدوله بوده است.

چند سال بعد از فوت حاجب‌الدوله، هرمز آرش، از زرتشتیان یزدی، این زمین‌ها را، از وراث حاجب‌‌الدوله خریداری نمود. به دستور و با همت هرمز آرش در ساختار و معماری این عمارت تغییراتی به وجود آمد و عمارت ارباب هرمز با شکلی تقریبا مشابه با شکل کنونی ایجاد شد. پس از آنکه ارباب هرمز در دهه ۵۰ خورشیدی از دنیا رفت، خانواده‌اش به خارج از کشور مهاجرت کرده و این عمارت سالها بدون استفاده و متروکه ماند؛ تا اینکه در سال ۱۳۸۵ خورشیدی، عملیات مرمت و بازسازی بنا، در تاریخ ۱۵ اسفند سال ۱۳۹۰، پس از تصویب در شورای شهر تهران، توسط سازمان زیبایی‌های شهر تهران آغاز شد و این عملیات در روزهای نخست بهار سال ۱۳۹۳ به سرانجام رسید.

پس از انجام عملیات بازسازی عمارت و در اسفند ماه سال ۱۳۹۳، به همت انجمن صنفی طراحان گرافیک و حمایت سازمان زیباسازی شهرداری تهران به منظور حفظ، پژوهش و نمایش میراث طراحی گرافیک، موزه گرافیک ایران در عمارت ارباب هرمز تاسیس شد، که آثار بسیار زیبایی از هنر دستان مردمان این سرزمین در آن به نمایش در آمده‌است.

عمارت ارباب هرمز کجاست؟

عمارت ارباب هرمز در قسمت شمال شرقی تهران، منطقه ۴ شهرداری، تهرانپارس، محله مجید آباد و در قسمت شمالی بوستان پلیس واقع شده است. برای دسترسی به این عمارت با استفاده از خودروی شخصی باید در بزرگراه شهید بابایی وارد خیابان استخر شوید، پس از آن به بلوار استقلال و بعد به خیابان توحید وارد شوید و در ضلع شمالی بوستان پلیس به عمارت ارباب هرمز برسید. همچنین می‌توانید از بزرگراه شهید بابایی به بزرگراه شهید باقری، سپس به بلوار استقلال وارد شوید و پس از. آن به چپ بپیچید و به خیابان توحید وارد شوید و خود را به عمارت برسانید. همچنین با استفاده از لوکیشن زیر می‌توانید راحت تر آدرس عمارت را پیدا کنید.

لوکیشن در نشان

معماری عمارت ارباب هرمز

عمارت ارباب هرمز یا موزه گرافیک ایران، نزدیک به ۹۰۰ متر مربع مساحت دارد. در طراحی و ساخت این عمارت از سبک معماری اروپایی و سنتی به صورت تلفیقی استفاده شده و بنای آن دو طبقه به همراه یک زیر زمین کوچک دارد. این عمارت در گذشته درون باغی به وسعت بیش از یک میلیون متر مربع واقع شده بود که امروزه تنها ۴۲ هزار متر مربع از آن باغ باقی مانده است. بوستان پلیس امروزی نیز از بخشی از آن باغ تشکیل شده است.

عمارت ارباب هرمز دارای تزئینات ساده و جزئی و کاربندی‌های زیبا است که جلوه زیبایی به این عمارت بخشیده و نشان دهنده معماری دوره قاجار است. در طبقه اول عمارت، تالاری بزرگ و باشکوه دیده می‌شود که در سقف خود گچ‌بری‌ها و تزئینات بسیار زیبایی دارد که بر شکوه و زیبایی تالار افزوده است. در طبقه دوم بنا نیز اتاق‌های بزرگ و کوچکی ساخته شده‌اند که با به کار گیری سبک معماری قاجار طراحی شده‌اند. این عمارت روی زمینی شیب‌دار واقع شده است و به همین دلیل در قسمت جنوبی خود هشت پله با زمین فاصله دارد، و نمای شمالی آن کاملا هم سطح با زمین است.

موزه گرافیک ایران

در اواخر سال ۱۳۹۳ موزه گرافیک ایران به همت انجمن صنفی طراحان گرافیک و حمایت سازمان زیباسازی شهرداری تهران به منظور حفظ، پژوهش و نمایش میراث طراحی گرافیک در عمارت ارباب هرمز راه اندازی و افتتاح شد. این موزه، به عنوان اولین موزه طراحی گرافیک در آسیا شروع به کار کرد و داری گنجینه ارزشمندی از تاریخ گرافیک ایران به بازدیدکنندگان نمایش می‌دهند. در این موزه به صورت سالانه نمایشگاه‌ها و گالری‌های مختلفی برگزار می‌شود که در آن آثار هنری هنرمندان و گرافیستان ایرانی و خارجی از جمله پوستر، لوگو، آرت ورک و موضوعات مرتبط دیگر به نمایش در می‌آیند.

جاهای دیدنی اطراف عمارت

در هر یک از مناطق ۲۲ گانه شهر تهران و نیز در شهرهای اطراف تهران، جاذبه‌های گردشگری زیادی یافت می‌شود که از جمله آن می‌توان به جاذبه‌های طبیعی، تاریخی، فرهنگی، تفریحی و غیره اشاره کرد. یکی از جاذبه‌های گردشگری تهران که در بخش شمال شرقی تهران واقع شده است، عمارت ارباب هرمز است و در محدوده اطراف آن، جاهای دیدنی زیادی وجود دارد. از جمله جاهای دیدنی اطراف عمارت ارباب هرمز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

•  کاخ نیاوران
• کاخ سبز
• پارک ملی سرخه حصار
• موزه تماشاگه زمان
• کاخ سعد آباد
• موزه سینمای ایران
• موزه موسیقی تهران
• باغ موزه هنر ایرانی
• موزه استاد محمود فرشچیان

نکات بازدید از عمارت

برای بازدید از عمارت ارباب هرمز و موزه گرافیک ایران شما باید بهایی به اندازه ۲۵۰۰ تومان پرداخت کنید. ساعات بازدید از این عمارت و موزه داخل آن از روزهای یکشنبه تا پنجشنبه در شش ماهه نخست سال از ساعت ۱۰ تا ۱۸ و در شش ماهه دوم سال از ساعت ۹ تا ۱۷ است.

کلام آخر

شهر زیبای تهران، که پایتخت ایران محسوب می‌شود و مهم‌ترین شهر ایران در تمامی زمینه‌ها از جمله اقتصادی، فرهنگی، گردشگری و غیره به شمار می‌رود، به شهر موزه‌ها شهرت دارد و موزه‌های بینظیری که موضوعات و اهداف مختلفی دارند و آثار متنوعی را نمایش می‌دهند، در آن واقع شده‌اند. یکی از موزه‌های مهم ایران موزه گرافیک ایران است که در عمارت ارباب هرمز واقع شده‌است‌ و آثار گرافیکی بی‌نظیری از سراسر جهان را به نمایش می‌گذارند. اگر به آثار هنری علاقه مندید، حتما به تهران آمده و از این موزه زیبا دیدن کنید تجربه خود از بازدیدتان را با ما و کاربران گردشی تاپ به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول