حمام سلطان امیر احمد

در زمان‌های گذشته حمام‌ها به صورت عمومی بوده و مردم برای نظافت و شستشوی خود به حمام‌های سطح شهر می‌رفتند. این حمام‌ها که امروزه به جاذبه‌های تاریخی هر شهر تبدیل شده، به دستور حاکمان و پادشاهان برای رفاه حال مردم ساخته می‌شد. حمام سلطان امیر احمد نیز یکی از همین حمام‌های تاریخی بوده که با قدمت طولانی خود، جزو زیباترین و قدیمی‌ترین جاهای دیدنی کاشان شناخته می‌شود. در ادامه مقاله همراه ما باشید تا سری به درون این حمام بزنیم و بیشتر با تاریخچه و معماری آن آشنا شویم.

تاریخچه حمام سلطان امیر احمد

حمام سلطان امیر احمد یکی از قدیمی‌ترین حمام‌های کشورمان بوده که قدمت آن به زمان سلجوقیان بر می‌گردد. شواهد زمین شناسی و باستان شناسی نشان می‌دهد که در سال 1157 زلزله مهیبی شهر کاشان را لرزانده و متاسفانه باعث تخریب قسمت زیادی از این حمام شده‌است. بنای کنونی حمام که امروزه آن را ملاحظه می‌کنیم، در سال 1254 شمسی در دوران قاجار بر روی خرابه‌های حمام قدیمی بنا شده‌است.

در سال 1375 با همت هیئت امنای مرمت و بازسازی بناهای تاریخی شهر کاشان، بنای حمام سلطان امیر احمد توسط شهرداری خریداری شده و سپس مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. این حمام پس از پیشرفت بشر و تعطیل شدن حمام‌های عمومی به سفره خانه تبدیل شد و چندین سال به عنوان رستوران و سفره خانه به مردم خدمت می‌داد. اما بعدها با تلاش‌های سازمان رفاهی و تفریحی شهرداری کاشان به موزه تبدیل شد. این حمام تاریخی با معماری فوق‌العاده خود در تاریخ 3 اسفند ماه سال 1355 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

حمام سلطان امیر احمد کجاست؟

حمام سلطان امیر احمد کاشان در خیابان علوی این شهر و در کوچه‌ای به نام سلطان امیر احمد واقع شده‌است. دسترسی به این حمام بسیار راحت بوده و می‌توانید از وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس و یا تاکسی استفاده کنید. نزدیک‌ترین ایستگاه‌های اتوبوس به این حمام که با کمی پیاده‌روی همراه است، ایستگاه فاضل نراقی و ایستگاه بلوار سپیده کاشانی است. همچنین اگر قصد دارید با ماشین شخصی خود به بازدید از حمام بپردازید، کافیست هرجای شهر که هستید خودتان را به خیابان علوی برسانید.

در قسمت زیر لوکیشن دقیق حمام را از گوگل مپ برایتان قرار داده‌ایم تا به کمک آن کوتاه‌ترین و بهترین مسیر را انتخاب کنید.

لوکیشن در نشان

معماری حمام سلطان امیر احمد

به جرات می‌توان گفت حمام سلطان احمد یکی از زیباترین حمام‌های جهان بوده که معماری اصیل ایرانی را در جای جای آن می‌توانیم به وضوح ببینیم. این حمام با وسعت هزار متر مربع همانند سایر حمام‌های تاریخی ایرانی به دلیل حفظ گرمای درون بنا، کمی پایین‌تر از سطح زمین ساخته شده‌است. یکی از مهم‌ترین تزئیناتی که در حمام سلطان امیر احمد دیده می‌شود، نقاشی‌های سقف و ستون‌های آن بوده که جلوه‌ای بسیار خاص و خیره‌کننده به حمام بخشیده است.

کاشی‌کاری و گچ‌بری یکی از اجزای جدا نشدنی در معماری ایرانی بوده که در این حمام در سراسر آن به کار رفته است. همچنین بد نیست بدانید مهندسان معماری در زمان‌های قدیم برای جلوگیری از نفوذ آب و رطوبت از بیرون به درون حمام از آهک استفاده می‌کردند. حمام سلطان امیر احمد موزه‌ای بسیار چشمگیر از آهک و گچ‌بری‌های فوق‌العاده ایرانی است. سقف‌های طاقی، شیشه‌های محدب در سوراخ‌های سقف نیز از دیگر تزئینات جذاب این حمام بوده که شما را جذب خودش می‌کند. هنگامی که نور خورشید به شیشه‌های رنگی سقف می‌تابد، بازی رنگ و نور و سایه درون حمام آغاز می‌شود و فضای رویایی را به وجود می‌آورد.

جالب است بدانید برای تامین آب حمام از دو حلقه چاه استفاده می‌شد که برای انتقال آب به بخش‌های مختلف حمام از لوله‌های سفالین استفاده می‌شده که در زمان خود یکی از شاهکارهای معماری ایرانی شمرده می‌شد.

بخش های مختلف حمام سلطان امیر احمد

این حمام تاریخی از بخش‌های مختلفی نظیر سربینه، سردر ورودی، هشتی، گرمخانه، حمام کوچک، تون یا گلخن و بام حمام تشکیل می‌شود که هرکدام از آن‌ها زیبایی‌های خاص خود را دارد. سردر ورودی حمام سلطان امیر احمد با نقوش بسیار جذابی از گل و بوته و کبوتر و تصاویری از شکارگاه‌های کاشان و زنان و مردان و همچنین مجسمه‌های بزرگ و کوچک تزئین شده‌اند که شما را به درون حمام راهنمایی می‌کنند. همچنین در این بخش طاق‌نماهای مقرنس‌کاری، کاشی‌کاری‌های زیبا و همچنین در قسمت بالا درگاه گچ‌بری‌های بسیار ظریف را مشاهده می‌کنیم.

پس از گذر از سردر به هشتی حمام می‌رسیم. هشتی یکی از مهم‌ترین بخش‌های بناهای تاریخی در معماری اصیل ایرانی بوده که فضای بیرونی و درونی بنا را جدا می‌کند. در قسمت سقف هشتی حمام رسمی‌بندی‌های ساده و زیبا را خواهیم دید که شما را به دالانی پر پیچ و خم راهنمایی می‌کند. این دالان به دلیل جابه‌جا نشدن هوای گرم درون و هوای سرد بیرون حمام ساخته شده‌است. سربینه یا رختکن اولین فضای حمام سلطان امیر احمد است که در میان ورودی و گرم خانه حمام قرار گرفته است و از گچ‌بری‌های بسیار زیبا و سقف رسمی‌بندی شده و دیوارهایی با کاشی‌های معرق مزین شده‌است.

خزینه یا گرم خانه دومین فضای اصلی حمام سلطان امیر احمد است که در گذشته افراد در این بخش به شستشو و تطهیر خود می‌پرداختند. گرم خانه فضایی ساده دارد و تنها دیوارهای آن از زمین تا ارتفاع یک متر به کاشی‌کاری‌های معرق مزین شده‌اند. همچنین سقف گرم خانه از آهک‌بری‌ به کمک ملات ساروج بنا شده‌است. خزینه آب گرم و سرد حمام در کنار گرمخانه قرار دارد. تون یا گلخن به بخشی از حمام گفته می‌شود که وظیفه گرم کردن آب به کمک دیگ‌های مسی و هیزم و آتش را دارد. حمام کوچک نیز حمامی با ورودی ساده است که با عبور از دالان به سربینه می‌رسد و دارای طاق رسمی‌بندی شده و تزئینات دیگری است.

بام حمام سلطان امیر احمد یکی از زیباترین بام‌های گنبدی در کشورمان بوده که گنبدهای روی بام به شیشه‌های عدسی محدب آراسته‌اند و این شیشه‌ها وظیفه تامین نور درون حمام را برعهده داشته‌اند. آجرکاری‌ها و نورپردازی‌های بام حمام آن را به یکی از جذاب‌ترین بخش‌های این حمام تاریخی تبدیل کرده است.

مقصد بعدی کجاست؟

شهر کاشان جزو شهرهای تاریخی و مهم استان اصفهان بوده که جاذبه‌های دیدنی بسیار زیادی را در دل خود جای داده است. شاید پس از بازدید از حمام سلطان امیر احمد از خود بپرسید مقصد بعدی کجاست؟ خوشبختانه باید بگوییم در نزدیکی این حمام جاذبه‌های گردشگری بسیار زیادی وجود دارد که می‌توانید برای بازدید از آن‌ها برنامه‌ریزی کنید. این جاذبه‌ها به همراه فاصله‌شان از حمام را در قسمت زیر برایتان لیست کرده‌ایم.

• باغ فین (فاصله: 8.2 کیلومتر)
• خانه تاریخی عباسیان (در فاصله 321 متر از حمام سلطان امیر احمد)
• مسجد میرعماد (با فاصله 2.4 کیلومتر از حمام)
• کاروانسرای گبرآباد (در فاصله 2 کیلومتری حمام)
• مسجد آقا بزرگ (فاصله تا حمام سلطان امیر احمد: 1 کیلومتر)
• امامزاده سلطان امیر احمد (فاصله از حمام: 115 متر)
• شهر زیرزمینی نوش آباد (فاصله: 13.3 کیلومتر)

نکات بازدید از حمام سلطان امیر احمد

• بلیط ورودی به حمام سلطان امیر احمد برای گردشگران ایرانی مبلغ 5 هزار تومان و برای گردشگران خارجی مبلغ 50 هزار تومان است.
• بازدید کنندگان می‌توانند همه روزه به جز ایام سوگواری از ساعت 09:00 صبح الی 18:30 عصر از حمام سلطان امیر احمد کاشان دیدن کنند.
• بازدید از تمامی بخش‌های این حمام تاریخی حدود 1 الی دو ساعت از زمان شما را به خودش اختصاص می‌دهد.
• شهر کاشان آب‌وهوایی گرم و خشک دارد و در طول فصل زمستان دمای هوا بسیار پایین و در فصل تابستان دها بسیار بالا است. بنابراین بهترین زمان بازدید از این حمام باشکوه و سایر جاهای دیدنی کاشان، فصل بهار و پاییز است. در این فصل‌ها شرایط هوایی بسیار معتدل و خنک بوده و به راحتی می‌توانید به بازدید از شهر بپردازید.
• ناگفته نماند که در ماه‌های اردیبهشت و خرداد مراسم‌های گلاب گیری در این شهر برگزار می‌شود و می‌توانید در این مراسمات شرکت کرده و بیشتر با آداب و رسوم مردم این منطقه آشنا شوید. همچنین گلاب را که جزو معروف‌ترین سوغات کاشان است، به صورت تازه و ارگانیک تهیه کنید.
• معماری زیبای درون حمام سلطان امیر احمد و نقاشی‌های شگفت‌انگیز دیوارهای آن، یکی از بهترین سوژه‌ها جهت عکاسی از بناهای تاریخی به شمار می‌شود.
• این حمام تاریخی یکی از مهم‌ترین میراث ملی کشورمان بوده که می‌بایست در حفظ و نگه‌داری آن برای نیاکان خود کوشا باشیم.

سخن آخر

حمام سلطان امیر احمد جزو برجسته‌ترین بناهای تاریخی به یادگار از دوران سلجوقیان بوده که یکی از قدیمی‌ترین حمام‌های کشورمان محسوب می‌شود و ارزش بسیار بالایی جهت بازدید دارد. معماری بسیار زیبا و قدمت طولانی حمام، سالانه گردشگران زیادی را از داخل و خارج از کشور به سوی آن می‌کشاند. در این مقاله از گردشی تاپ شما را با تاریخچه و معماری این حمام تاریخی آشنا کردیم تا با دیدبازتری به بازدید از آن بپردازید. از اینکه تا پایان مقاله نگاه گرمتان را به ما سپردید، بی‌نهایت سپاسگزاریم.

سوالات متداول