آرامگاه سعدی

از مهم‌ترین جاهای دیدنی شیراز می‌توانیم به آرامگاه سعدی اشاره کنیم که این مکان محل خاکسپاری شاعر گرانقدر کشورمان سعدی شیرازی است. سعدی شیرازی یکی از برجسته‌ترین نویسندگان و شاعران کشورمان در قرن هفتم هجری بوده و امروزه آرامگاه این شاعر بزرگ به مکانی دیدنی تبدیل شده‌است. چنانچه تا به امروز از این آرامگاه زیبا دیدن نکردید، پیشنهاد می‌کنیم ادامه مقاله را به هیچ‌وجه از دست ندهید.

سعدی کیست؟

ابومحمد مشرف‌الدین مصلح بن عبدالله بن مشرف ملقب به سعدی، از شاعران بزرگ پارسی‌گوی کشورمان در قرن هفتم هجری بوده که شهرت جهانی دارد. تاریخ دقیق تولد ایشان در دسترس نیست و برخی معتقدند که وی در بین سال‌های 558 تا 573 شمسی در شیراز چشم به جهان گشودند. وی در خانواده‌ای مذهبی تربیت شد و علاقه زیادی به علم و دانش داشت. سعدی علاقه زیادی به نگارش و شعر سرودن داشت و در سال 613 شمسی کتاب «بوستان» خود را به نوشت.

استاد سخن، سعدی شیرازی پس از بوستان کتاب‌های دیگری به نام «گلستان» و «کلیات سعدی» را به پایان رساند و جالب است بدانید همگی آن‌ها امروزه در دنیا به فروش می‌رسد و مردم علاقه زیادی به آن دارند. بیشتر منابع، تاریخ وفات سعدی را سال 649 شمسی می‌دانند. در تقویم ایران به یاد این شاعر بزرگ روز اول اردیبهشت ماه را به نام «روز سعدی» نام‌گذاری کرده‎اند و علاقه‌مندان در آرامگاه او دور هم جمع می‌شوند.

تاریخچه آرامگاه سعدی

سعدی اواخر عمر خود را در خانقاهش می‌گذارند و پس از مرگش نیز او را در همین مکان به خاک سپردند. در ابتدا آرامگاهی برای او ساخته نشد تا اینکه وزیر آباقاخان، خواجه محمد صاحب دیوانی دستور مقبره‌ای بر فراز قبر سعدی را داد اما این مقبره چندین سال بعد با دستور حکمران شیراز، یعقوب ذوالقدر تخریب شد. پس از آن در سال 1145 شمسی در دوران زندیه، به دستور کریم خان زند، عمارتی دو طبقه بر فراز قبر سعدی بنا شد.

در اوایل دوران قاجار یکی از علمای شیراز با بهانه اینکه سعدی اهل تسنن است، دستور تخریب سنگ قبر او را می‌دهد. اما بعدها علی اکبر خان شیرازی که از دوستداران سعدی نیز بوده، سنگ قبری تهیه می‌کند و برخی از اشعار سعدی که در مورد پیامبر اکرم (ص) بوده را بر روی سنگ حک می‌کند. سپس در دوران فتحعلی شاه قاجار، ایشان دستور مرمت آرامگاه سعدی را می‌دهد.

پس از گذشت همه این‌ها در سال 1328 با تصمیم انجمن آثار ملی شهر شیراز با سرپرستی استاد علی سامی از باستان شناسان معروف کشور، فرایند ساخت آرامگاه جدیدی بر فراز مقبره سعدی شیرازی آغاز شد. در نهایت پس از گذشت 2 سال در اسفند ماه سال 1330 آرامگاه جدید بنا شد و در تاریخ 11 اردیبهشت سال 1331 در جمعی از نویسندگان و دولتمردان و شاعران افتتاح شد. آرامگاه سعدی در تاریخ 20 آبان ماه سال 1353 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

آرامگاه سعدی کجاست؟

آرامگاه سعدی در انتهای بلوار بوستان و جنب باغ دلگشای شهر شیراز واقع شده‌است. شما می‌توانید جهت دسترسی به آرامگاه از ماشین شخصی، اتوبوس و تاکسی استفاده کنید. نکته قابل ذکر اینجاست که مسیر مترو هنوز تکمیل نبوده و نزدیک‌ترین ایستگاه به آرامگاه 3.5 کیلومتر فاصله دارد. چنانچه قصد دارید از ماشین شخصی خود برای بازدید از سعدیه استفاده کنید، وارد بلوار دلگشا شده و پس از رسیدن به چهارراه وارد بلوار بوستان شوید. در انتهای این بلوار می‌توانید آرامگاه را پیدا کنید.

در قسمت زیر می‌توانید لوکیشن این مکان را در گوگل مپ ببینید و کوتاه‌ترین مسیر به آرامگاه سعدی را پیدا کنید.

لوکیشن در نشان

معماری آرامگاه سعدی

طراح اصلی آرامگاه سعدی که امروزه می‌بینیم، استاد محسن فروغی از معماران مطرح کشورمان بود که با الگوبرداری از سبک معماری دوران ساسانی و هخامنشی، این مجموعه را طراحی نمود. طرح کلی مجموعه آرامگاه سعدی از یک ایوان ستون‌دار و یک رواق کشیده تشکیل شده‌است. عمارتی هشت ضلعی با زیربنایی حدود 250 متر مربع و متشکل از دو ایوان در مجموعه سعدیه قرار دارد که قبر سعدی در مرکز این عمارت قرار گرفته و در اطراف این هشت ضلعی بر روی دیوارهای مرمرین آن، اشعار گرانبهای سعدی حکاکی شده‌است.

نمای کلی آرامگاه از سنگ سفید تشکیل شده و گنبدی فیروزه‌ای رنگ جلوه‌ای خاص به این عمارت داده‌است. همچنین این بنا با کاشی‌کاری‌های فیروزه‌ای تزئین شده و رنگ و لعاب بسیار زیبایی به این مجموعه بخشیده است. در قسمت چپ آرامگاه، حوضی به «نام حوض ماهی» قرار گرفته که در گذشته‌های دور مردم به شست‌‌و‌شوی لباس در آن می‌پرداختند و معتقد بودند که آب آن شفابخش است. همچنین قناتی که آب حوض را تأمین می‌کند قناتی بسیار مهم و مقدس برای مردم شیراز تلقی می‌شود.

مساحت کلی این مجموعه به 10395 متر مربع می‌رسد و باغ اطراف آن به سبک باغ‌های ایرانی طراحی شده‌است. در کنار حوض ماهی، دو ساختمان قرار دارد که یکی از آن‌ها دفتر آرامگاه سعدی و دیگری کتابخانه عمومی این مجموعه است. این کتابخانه در سال 1351 تأسیس شده و می‌توانید در آن تمامی کتاب‌های سعدی، حافظ و دیگر شاعران بزرگ کشورمان را پیدا کنید. همچنین در قسمت چپ آرامگاه در زیرزمین سعدیه چایخانه‌ای سنتی تعبیه شده تا بازدید کنندگان در آن‌جا به استراحت بپردازند.

جاهای دیدنی اطراف آرامگاه سعدی

شهر شیراز مملو از چاذبه‌های دیدنی بوده که هر کدام از آنان ارزش بسیار بالایی برای بازدید دارد. پس بهتر است سفرتان را چند روز دیگر در این شهر تمدید کنید و همه این جاذبه‌ها را از نزدیک ببینید. در قسمت زیر لیستی از بهترین جاهای دیدنی این شهر زیبا را برایتان قرار داده‌ایم:

• دروازه قرآن (در فاصله 3.6 کیلومتر)
• باغ دلگشا (فاصله تا آرامگاه سعدی: 850 متر)
• آرامگاه حافظ (با فاصله 4.8 کیلومتری از سعدیه)
• موزه هفت تنان (فاصله: 2.6 کیلومتر)
• مسجد جامع عتیق (فاصله تا آرامگاه: 5.6 کیلومتر)

نکات بازدید

• هزینه بازدید از آرامگاه سعدی برای گردشگران داخلی مبلغ 5 هزار تومان و گردشگران خارجی 100 هزار تومان است.
• آرامگاه سعدی همه روزه به جز تعطیلات رسمی کشور، در نیمه نخست سال از ساعت 08:30 الی 22:30 و در نیمه دوم سال از ساعت 08:30 الی 21:00 شب باز است. بد نیست بدانید در ایام نوروز، این مجموعه تا بامداد نیز باز است و شما می‌توانید از آن دیدن کنید.
• بهترین زمان بازدید از سعدیه و سایر جاذبه‌های دیدنی شهر شیراز فصل بهار و اردیبهشت ماه است. سعدی بیتی در این باره نوشته است که با هم می‌خوانیم:

خوشا تفرج نوروز خاصه در شیراز        که برکند دل مرد مسافر از وطنش

• معماری زیبای آرامگاه و باغ جذاب آن همه دست به دست هم داده تا این مکان زیبا به بهترین سوژه برای عکاسی تبدیل شود، پس دوربین عکاسی خود را فراموش نکنید.

سخن پایانی

سعدی شیرازی یکی از مهم‌ترین شاعران ایرانی بوده که با کتاب‌های زیبایش به فرهنگ و زبان فارسی کمک زیادی کرده است. آرامگاه سعدی امروزه به یکی از محبوب‌ترین جاهای دیدنی شهر شیراز تبدیل شده و سالانه گردشگران زیادی را از داخل و خارج از ایران به سوی خود می‌کشاند. در این مقاله از گردشی تاپ سعی کردیم شما را با زندگی‌نامه، تاریخچه مقبره و معماری آرامگاه ایشان آشنا کنیم تا در سفر بعدی خود به شیراز با دید بازتری از آن دیدن کنید. از اینکه تا پایان مقاله همراه ما بودید، بی‌نهایت سپاسگزاریم.

سوالات متداول