دروازه قرآن شیراز

در دیار قدیم که در ورودی هر شهر دروازه‌ای بنا می‌کردند، در ورودی شهر شیراز نیز همچون سایر شهرهای ایران، دروازه‌ قرآن شیراز بنا شد. با توجه به اعتقادات مردم در آن دوره تصمیم گرفتند در بالای دروازه، قرآنی جای دهند تا هنگامی که مسافران از شهر خارج می‌شوند یا به شهر وارد می‌شوند، از زیر قرآن رد شده و سفر خود را به خیر و خوشی به پایان برسانند. ساخت این بنا به سال 328 هجری قمری برمیگردد و امروزه با توجه به قدمت تاریخی آن جز یکی از جاهای دیدنی شیراز محسوب می‌شود.

در این مقاله با ما همراه شوید تا در کنار یکدیگر اطلاعات جامعی درباره دروازه قرآن شیراز کسب کنیم.

تاریخچه دروازه قرآن

اولین دروازه قرآن شیراز در هزار سال پیش در دوره آل بویه و به دستور عضدالدوله دیلمی ساخته شد. درست است، اولین دروازه قرآن! دروازه‌ای که امروزه می‌بینیم، تنها 74 سال قدمت دارد. این دروازه در طی هزار سال گذشته، پستی و بلندی زیادی را پشت سرگذاشته است. عضدالدوله که همچون سایر مردم معتقد به رد شدن از زیر قرآن به هنگام سفر بود، دستور داد تا قرآنی در بالای دروازه قرار داده شود و در آن زمان آن را طاق قرآن می‌نامیدند.

در دوران زندیه، دورازه دچار خرابی شد که به دستور کریم خان زند عملیات مرمت و بازسازی بر روی آن انجام شد. کریم خان همچنین دستور داد دو قرآن بزرگ که با خط سلطان ابراهیم نوشته شده‌بود، داخل اتاقک بالای دروازه قرار دهند. وزن این قرآن ها که به قرآن هفده من معروف هستند و هر کدام شامل 15 جز از قرآن کریم است، 21 کیلوگرم بود که هم اکنون در موزه پارس شیراز نگهداری می‌شوند. مردم شیراز احترام خاصی برای این قرآن‌ها قائل بودند و هرماه به این دروازه می‌آمدند و از زیر آن رد می‌شدند و از خداوند می‌خواستند تا از بلایا در امان بمانند.

اعتقاد به این قرآن‌ها آنقدر زیاد بود که در برخی حکایات آمده است که در هنگام جنگ، نادرشاه افشار قرآن‌ها را همراه خود به میدان جنگ می‌برد و خود و سپاهیانش را به قرآن و خدای متعال می‌سپرد. حتی برخی از پادشاهان دیگر کشورها قرآن را به امانت می‌گرفتند.

پس از زندیه، در دوران قاجار به دلیل وقوع چندین زلزله در شیراز، دروازه قرآن این شهر نیز دچار صدماتی شد که توسط محمد زکی‌خان نوری تعمیر و مرمت شد. اما در سال 1315 به دستور شهرداری شیراز برای تسهیل عبور وسایل نقلیه این بنای تاریخی و زیبا به سختی و با کمک دینامیت به طور کامل تخریب شد. اما چندی نکشید که دوباره در سال 1327، با تلاش‌های حاج حسن ایگار معروف به اعتمادالتجار که یکی از بازرگانان سرشناس شیراز شناخته می‌شد، دروازه قرآنی که هم اکنون می‌بینیم را ساخت.

جالب است بدانید تا سال 1365 نیز همچنان، مسیر عبور ماشین‎ها از زیر دروازه قرآن بود که سپس با افزایش تعداد ماشین‌ها در شیراز جاده ای دیگه تعبیه شد و دروازه به کنار جاده رفت. شیراز در گذشته 5 دروازه دیگر داشت که به نام‌های دروازه سعدی، قصابخانه، اصفهان،کازرون و شاه ‌داعی‌الله  شناخته می‌شدند که امروزه اثری از آنها به‌جا نمانده است و فقط دروازه قرآن پابرجا است که برخی مردم معتقدند به دلیل دارا بودن این دروازه به قرآن همچنان ماندگار است.

دروازه قرآن شیراز کجاست؟

دروازه قرآن در شمال شهر شیراز و در ابتدای جاده شیراز – مرودشت در میان کوه چهل مقام و کوه باباکوهی قرار گرفته است. برای رسیدن به این بنای تاریخی می‌توانید از حمل و نقل عمومی استفاده کنید. اما اگر تصمیم دارید با ماشین شخصی به این مکان دسترسی داشته باشید، به بلوار هفت تنان شیراز آمده و بلوار را ادامه دهید تا به آن برسید. همچنین پارک خواجو کرمانی در کنار این دروازه قرار گرفته است.

در قسمت پایین لوکیشن این دروازه را در گوگل مپ برای شما عزیزان قرار دادیم تا در صورت نیاز بتوانید از آن برای مسیریابی استفاده کنید.

لوکیشن در نشان

معماری دروازه قرآن شیراز

برای ساخت این دروازه از سبک معماری ایرانی- اسلامی کمک گرفته شد. دروازه قرآن در دوره‌های مختلف با نما و اندازه‌های متفاوت ساخته می‌شد که بنای اکنون دروازه از لحاظ ارتفاع و وسیع بودن از دروازه‌های قبلی بزرگ‌تر است. بالای دروازه اتاقی با 6 پنجره مشبک قرار دارد که محل نگهداری قرآن است. دروازه از 3 طاق با قوس تیز تشکیل شده است. در آخرین عملیات بازسازی دروازه از مصالحی همچون سنگ و سیمان به‌کار گرفته شد و طاق‌ها با کاشی‌های هفت رنگ که مانند آن در باغ ارم شیراز نیز استفاده شده بود نیز، مزین به آیات قرآنی هستند.

جالب است بدانید آرامگاه حاج ایگار سازنده بنا، در طاق شمالی دروازه قرار دارد و در طاق غربی نیز راه‌پله ای برای رفتن به اتاق قرآن ساخته شده‌است. هنگامی که به بازدید از این دروازه می‌روید، تندیس طاووسی که تمام آن با گل‌های طبیعی ساخته شده است، توجه شما را جلب خواهد کرد.

جاذبه های اطراف دروازه قرآن شیراز

• باغ جهان‌نما
• آرامگاه حافظ شیرازی
• آرامگاه خواجوی کرمانی
• آبشار مصنوعی شیراز

نکات تکمیلی

• بازدید از این دروازه باشکوه کاملا رایگان است و نیاز به پرداخت هزینه‌ای ندارد.
• بهترین زمان بازدید از دروازه قرآن اردیبهشت‌ماه است. در این ماه از سال علاوه‌بر متعادل بودن هوا، عطر شکوفه‌های بهار نارنج در کنار زیبایی‌ای که به منطقه داده‌اند، فضا را بی‌نهایت دلنشین می‌کند.
• نام دروازه قرآن در سال 1375 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
• این آثار یادگار اجداد ما بوده و نمایانگر پیشینه و فرهنگ ایران است. بنابراین در حفظ آن کوشا باشیم و از نوشتن یا کنده‌کاری برروی آن خودداری کنیم.

کلام آخر

شهر شیراز نه‌تنها در بین ایرانیان بلکه در بین توریست‌های خارجی نیز جز محبوب‌ترین مقاصد گردشگری به شمار می‌رود و هرساله میزبان شمار زیادی از گردشگران داخلی و خارجی است. آنچه باعث محبوبیت و شهرت این شهر تاریخی و زیبا شده‌است، وجود مکان‌های تاریخی بسیار زیادی‌ است که از جمله‌ی آنها می‌توان به دروازه قرآن شیراز اشاره کرد. امیدواریم در این مقاله از گردشی تاپ توانسته باشیم، اطلاعات مفیدی را از این بنای تاریخی با شما به اشتراک گذاشته باشیم. سپاس از همراهی شما.

سوالات متداول