زندان اسکندر یزد
در میان جاهای دیدنی یزد، نام یک بنای تاریخی بسیار زیبا و قدیمی به چشم می‌خورد. این بنا که زندان اسکندر یزد نام دارد، یکی از قدیمی‌ترین بناهای تاریخی یزد به شمار می‌رود و به نام مدرسه ضیائیه نیز شناخته می‌شود. با توجه به اطلاعاتی که تا کنون از آن به دست آمده، ساخت آن به قرن هفتم هجری قمری و زمان اسکندر مقدونی بر می‌گردد. در ادامه این مقاله با گردشی تاپ همراه باشید تا همه چیز را درباره این بنای تاریخی بسیار زیبا که بعد هشت قرن همچنان پابرجاست، را بدانید.
تاریخچه زندان اسکندر یزد
بنای زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه در سال ۶۳۱ هجری قمری و توسط ضیاءالدین حسین رضی که یکی از عارفان معروف آن زمان بود، ساخته شده‌است. این بنا ۷۴ سال بعد یعنی در سال ۷۰۵ هجری قمری توسط پسران وی تکمیل شد و در دسترس قرار گرفت. البته عده‌ای نیز بر این باورند که این زندان در زمان اسکندر مقدونی ساخته شده و پس از چندین سال استفاده از آن به عنوان زندان، تغییر کاربری داده و به یک مدرسه تبدیل شده و مدرسه ضیائیه نام گرفته است. شاعر بزرگ ایرانی، حافظ شیرازی نام این زندان را در یکی از شعر‌های خود آورده و می‌فرماید:
دلم از وحشت زندان سکندر بگرفت / رخت بربندم و تا ملک سلیمان بروم
زندان اسکندر یزد در تاریخ ۲۳ اسفند سال ۱۳۴۶ خورشیدی با شمارهٔ ثبت ۷۷۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
زندان اسکندر یزد کجاست؟
زندان اسکندر یزد، در شهر زیبای یزد، و در محله تاریخی فهادان واقع شده‌است. برای دسترسی به این زندان ابتدا باید از خیابان دوازده امام وارد محله فهادان و رختشویخانه شوید و پس از وارد وارد کوچه حمام نو شوید. وقتی وارد کوچه شوید، این بنای تاریخی با شکوه و بسیار زیبا را می‌بینید. همچنین در قسمت زیر لوکیشن دقیق زندان را در گوگل مپ مشاهده می‌کنید.
معماری زندان اسکندر یزد
زندان اسکندر یزد یا مدرسه ضیائیه، دارای معماری بسیار زیبا و ساده ایست. در ساخت و طراحی این بنا از کاشی کاری استفاده نشده و تنها از خشت خام برای ساخت آن استفاده شده‌است. آذر طراحی و معماری این بنا از سبک معماری آذری که با عنوان سبک مغول یا ایرانی-مغول نیز شناخته می‌شود، بهره گرفته شده‌است. در این زندان چندین حیاط و درب ورودی نیز ساخته شده‌است.
کل بنای زندان اسکندر در دو مرحله ساخته شده‌اند؛ در مرحله نخست، گنبدخانه قدیمی زندان هم‌زمان با حمله مغولان برای آرامگاه ساخته شده است. در دومین مرحله که نزدیک به ۲۰۰ سال بعد و در اوایل قرن هشتم هجری صورت گرفته است، در کنار گنبدخانه مدرسه‌ای ساخته می‌شود که در ادامه درگاهی از آن به گنبدخانه تعبیه می‌شود.
بخش های مختلف زندان اسکندر یزد
زندان اسکندر یزد بنای بسیار بزرگی است که بخش‌های مختلفی از جمله گنبد، حیاط، چاه و غیره دارد. در ادامه بخش‌های مختلف این بنا را بررسی می‌کنیم.
گنبد
گنبد زندان اسکندر همانند بخش‌های دیگر بنا با استفاده از خشت خام ساخته شده‌است. این گنبد دارای تزئینات و نقش‌هایی با رنگ‌های طلایی و لاجوردی است و زیبایی بسیاری دارد. این گنبد ۱۸ متر ارتفاع دارد و کاربرد آن نگه داشتن هوای داخلی زندان و دفع گرمای خورشید است. این گنبد ارتفاعی نزدیک به ۱۸ متر دارد و سادگی و زیبایی را به بهترین نحو ممکن در خود جای داده است.
شبستان
معمولا در طراحی و ساخت درون مسجدها و مکان‌های مذهبی شبستان می‌سازند. زندان اسکندر یزد نیز دارای شبستان بزرگی است. شبستان این بنا محراب و رواق‌های بزرگ و کوچکی نیز دارد.
پایاب و چاه
یکی دیگر از بخش‌های جذاب زندان اسکندر یزد، چاهی در مرکز حیاط بنا است. عمق این چاه ۲.۸ متر است و به علت فروریختگی پایاب در میان صحن بنا ایجاد شده‌است. به واسطه این پایاب می‌توان به آب قنات الله آباد دسترسی پیدا کرد. در انتهای این چاه آب‌انبار و سردابی قدیمی دیده می‌شود که تقریبا عمقی برابر با ۵ متر دارد و کاربرد آن تامین آب برای استفاده ساکنین مدرسه است.
بادگیر
در قسمتی از حیاط زندان اسکندر یزد، بخشی وجود دارد که به آن اتاق بادگیر گفته می‌شود. با ورود به این می‌توان با قرار گرفتن در زیر بادگیر حس خوب باد خنک تولید شده توسط بادگیر را روی صورت خود حس کرد.
جاذبه های اطراف زندان اسکندر یزد
هنگامی که به شهری سفر می‌کنیم، در طی سفر سعی می‌کنیم به جاذبه‌های گردشگری مختلف آن شهر رفته و از آنها بازدید کنیم. یکی از جاذبه‌های گردشگری یزد، عمارتی بسیار زیبا خشتی و قدیمی به نام زندان اسکندر یزد است که در محله‌ای قدیمی به نام فهادان واقع شده‌است و در اطراف آن جاذبه‌های گردشگری فراوان یافت می‌شود. از جمله جاهای دیدنی یزد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- باغ دولت آباد
- موزه آب یزد
- میدان ساعت یزد
- برج‌های دوقلوی لب خندق
- خانه لاری ها
- خانه عرب زاده
- موزه سکه و مردم شناسی حیدرزاده
- خانه نواب وکیل
- موزه آیینه یزد
نکات بازدید از زندان اسکندر یزد
ساعت بازدید از زندان اسکندر یزد در نیمه اول سال از ساعت ۸ صبح تا ۱۹ عصر و در نیمه دوم سال از ساعت ۸ صبح تا ۱۷ عصر است. هزینه بازدید از این بنای تاریخی برای هر یک از ایرانی‌ها ۴۰۰۰ تومان است.
سخن آخر
یکی از جذاب‌ترین و محبوب‌ترین شهرهای توریستی ایران، شهر زیبای یزد است که علاوه بر بناهای تاریخی بسیار زیبا و مهمی که در آن یافت می‌شود، دارای جاذبه‌های طبیعی بسیار جذابی نیز هست و سالانه میزبان گردشگران زیادی از سراسر کشور است. اگر شما نیز از جمله کسانی بودید که تصمیم گرفتید به این شهر زیبا سفر کرده و از جاذبه‌های گردشگری آن دیدن کنید، تجربه خود از سفرتان را با ما و کاربران گردشی تاپ نیز به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
این جاذبه در محله تاریخی فهادان شهر یزد قرار دارد.
این زندان در سال ۶۳۱ هجری قمری ساخته شده است.
بهای بلیط ورودی به این جاذبه مبلغ 4 هزار تومان است. زندان اسکندر یزد کجاست؟
قدمت این جاذبه به چه دورانی می‌رسد؟
هزینه بازدید از زندان اسکندر یزد چقدر است؟
