قلعه بهستان

زنجان یکی از شهرهای غربی کشورمان بوده و برخلاف تصورات اغلب مردم که فکر می‌کنند این شهر جاذبه‌های گردشگری ندارد، اما باید بگوییم که این شهر جز شهرهای تاریخی ایران محسوب شده و علاوه بر ده‌ها جاذبه‌های طبیعی، چندین و چند جاذبه‌های تاریخی را در دل خود جای داده‌است. یکی از زیباترین جاهای دیدنی زنجان قلعه بهستان است که به دوره مادها باز می‌گردد. اگر با این قلعه آشنایی ندارید و نامش تا به حال به گوشتان نخورده، ادامه مقاله را به هیچ‌وجه از دست ندهید.

تاریخچه قلعه بهستان

جالب است بدانید مادها از طریق رودخانه قزل اوزون وارد فلات ایران شده و در روستاهایی نظیر مادآباد در 15 کیلومتری شهرستان ماه‌نشان نیز سکونت کردند. طبق بررسی باستان شناسان در این منطقه، آن‌ها پیشینه قلعه بهستان را به دوره هخامنشیان و دوره مادها نیز نسبت داده‌اند. این قلعه زیبا در بین محلیان منطقه با نام‌های دیگری نظیر قلعه دیو، تخت دیو، قلعه ماه‌نشان، کهن دژ و ستی قلعه نیز شناخته می‌شود. قلعه بهستان در تاریخ 11 مهر ماه سال 1356 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و از آن موقع تا به امروز مردم بیشتر با آن آشنا هستند.

این قلعه باشکوه در دوره‌های پس از اسلام تا قرن پنجم هجری قمری نیز کاربرد داشته. پیدا شدن سفال‌های بدون لعاب، سفال‌ها لعاب‌دار با رنگ‌های سبز و کرم و سفال‌هایی ساده تنها با اشکال هندسی نیز این موضوع را به اثبات می‌رساند. همچنین درون قلعه محراب و عبادتگاهی کشف شده‌ که نشان می‌دهد در طول تاریخ همواره مورد استفاده مردم و حاکمان بوده‌است. باستان‌شناسان و تاریخ‌دانان نظریه‌ای مبنی بر اینکه این قلعه در ابتدا مرکز اداری و سیاسی منطقه و سپس محلی برای استقرار حاکم منطقه ساخته شده‌است.

جالب است بدانید قسمت‌های بالای قلعه کاربرد دفاعی و نظامی داشته و در قسمت‌هایی پایین آذوقه و مواد غذایی نگه‌داری می‌شده است. همانطور که گفتیم بیشتر محلیان این قلعه را با نام قلعه دیو می‌شناسند و روایات مختلفی برای این نام وجود دارد. برخی معتقدند که قلعه بهستان در گذشته‌های دور محل زندگی دیو و پریان بوده است. همچنین برخی دیگر به این دلیل به آن نام دیو را نسبت می‌دهند، چون معتقدند ساختار این قلعه بسیار عجیب بوده و ساخت این بنا نمی‌تواند توسط انسان باشد و باید کار موجوداتی دیگر مانند دیو و پری باشد.

قلعه بهستان کجاست؟

قلعه بهستان در شهرستان ماهنشان استان زنجان، 20 کیلومتری ماهنشان و در نزدیکی روستای ایگلی بلاغ و روستای بهستان واقع شده‌است. شما می‌توانید از دو طریق به این قلعه زیبا دسترسی داشته باشید. اولین روش تورهای مسافرتی بوده که زیر نظر آژانس‌های گردشگری برگزار می‌شود. دومین روش دسترسی به قلعه، استفاده از خودروی شخصی است. این قلعه زیبا در فاصله 100 کیلومتری زنجان قرار دارد. در ادامه می‌توانید از لوکیشن دقیق این مکان در گوگل مپ استفاده کرده و کوتاه‌ترین و بهترین مسیر را انتخاب کنید.

لوکیشن در بلد

معماری قلعه بهستان

قلعه بهستان از سه بخش اتاق‌ها، راه‌پله‌ها و دالان‌ها نیز تشکیل شده‌است. جالب است بدانید کوهی که سازندگان قلعه آن را در دل کوه بریدند و اتاق‌ها را ایجاد کرده‌اند از جنس سنگ مرمر، کلوخ، ماسه سنگ، آهک، سیلیکون و خشت است. البته باید بگوییم که به طور کلی این قلعه ساخته دست طبیعت بوده و بشر با بریدن و حک کردن کوه مسیرها و اتاق‌هایی را در آن ایجاد کرده‌اند که آن را جز یکی از کم‌نظیرترین معماری دست سازه ایرانی تبدیل کرده‌است.

این قلعه زیبا از سمت شمال و شرق به رودخانه قزل اوزون و از سمت غرب به روستای بهستان منتهی می‌شود. در قسمت جنوبی رودخانه دو صخره غول‌پیکر با ارتفاع 250 متر واقع شده‌است که باستان شناسان شکل‌گیری آن و قلعه را به بیش از 20 میلیون سال پیش، در دوره میوسن و پلیوسن نسبت می‌دهند. متاسفانه این قلعه بر اساس فرسایش، بادهای تند و طغیان رودخانه در حال تخریب است و پیشنهاد می‌کنیم درون قلعه و در طبقات زیرین قلعه نزدیک به رودخانه قزل اوزن به هیچ وجه نروید.

جاهای دیدنی اطراف قلعه بهستان

شهر زنجان به دلیل موقعیت جغرافیایی خود، جاذبه های طبیعی و تاریخی زیادی را درون خود جای داده‌است. که بازدید از آن‌ها خالی از لطف نیست. قلعه بهستان تنها یکی از صدها جاذبه گردشگری این شهر است. اگر همچنان فرصت ماندن در زنجان را دارید، پیشنهاد می‌کنیم که برای دیدن جاذبه‌های زیر برنامه ریزی کنید.

• کاروانسرای سنگی زنجان (فاصله: 112 کیلومتر)
• دریاچه خندق‌لو (با فاصله 49 کیلومتر از قلعه بهستان)
• پل میر بهاءالدین (فاصله تا قلعه: 111 کیلومتر)
• قلعه لک لک ها (در فاصله 52.8 کیلومتر از قلعه)
• مسجد جامع زنجان (فاصله: 110 کیلومتر)

نکات بازدید از قلعه بهستان

• بازدید از قلعه بهستان رایگان بوده و نیازی به پرداخت هزینه ندارد.
• شما می‌توانید در هر ساعت از شبانه‌روز که می‌خواهید از این جاذبه دیدن کنید، اما اگر می‌خواهید در این مکان کمپ کنید، حتما لوازم لازم نظیر چراغ‌قوه، وسایل گرمایشی، یک وعده اضافه غذا و آب کافی به همراه داشته باشید.
• بهترین زمان بازدید از قلعه بهستان فصل بهار و تابستان است. در اواسط فصل بهار هوا در این منطقه بسیار معتدل و مطلوب بوده و سفری بسیار دلچسب را تجربه خواهید کرد. اما پیشنهاد می‌کنیم فصل پاییز و زمستان را به هیچ‌وجه برای بازدید انتخاب نکنید، زیرا در این فصل‌ها هوای منطقه بسیار سرد بوده و بارش‌ها جاده و مسیر دسترسی را نا ایمن می‌کند.
• برای بازدید از قلعه حتما کفش مناسب کوهنوردی به همراه داشته باشید. این نکته را در نظر داشته باشید که این قلعه به دلیل مسیر کوهستانی و شیب و ناهمواری‌های زیادی که دارد، مناسب افراد سالمند و کودکان نیست.
• قلعه بهستان هیچ‌گونه امکانات رفاهی نداشته و برای بازدید می‌بایست تمام وسایل مهم را همراه خود داشته باشید. البته می‌توانید شب را در روستای بهستان به سر ببرید.
• از فشار آوردن به دیواره‌های قلعه خودداری کنید، زیرا استقامت و استحکام آن کافی نیست. همچنین هنگام بازدید از قلعه از رها کردن زباله، نوشتن یادگاری و آسیب رساندن به آن پرهیز کنید.

سخن پایانی

قلعه بهستان یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی زنجان بوده که از دوره مادها و هخامنشیان به جا مانده است. اگر علاقه‌مند به تماشای قلعه‌ها و نحوه تشکیل و معماری آن‌ها هستید، حتما بازدید از این قلعه را در برنامه خود قرار دهید. در این مقاله از گردشی تاپ سعی کردیم تمامی اطلاعاتی که پیش از بازدید از آن نیاز داشتید را در اختیارتان قرار دهیم تا با دید بازتری از آن دیدن کنید و سفر لذت‌بخشی به منطقه داشته باشید. از اینکه تا پایان مقاله همراه ما بودید، بی‌نهایت سپاسگزاریم.

سوالات متداول