حمام قجر

یکی از بزرگترین حمام‌های ایران، حمام قجر است که قدمت آن به دوران صفویه بازمی‌گردد. امروزه این حمام به عنوان موزه مردم شناسی قزوین فعالیت دارد و سالانه گردشگران زیادی برای بازدید از این مکان به شهر قزوین سفر می‌کنند تا علاوه بر هنر معماری آن، به تماشای فرهنگ و رسوم این شهر بنشینند. این حمام به یکی از معروف‌ترین جاذبه های گردشگری قزوین تبدیل شده‌است و ما در این مقاله قصد داریم تا شما را بیشتر با آن آشنا کنیم، پس ادامه مقاله را به هیچ عنوان از دست ندهید.

تاریخچه حمام قجر

شاید فکر کنید این حمام در دوره قاجاریه ساخته شده، اما باید بگوییم برخلاف نامش در چند دوره قبل‌تر یعنی در زمان صفویه بنا شده‌است. حمام قجر به دستور شاه عباس دوم صفوی ساخته شد. با توجه به برخی روایات تاریخی، حمام در سال 1014 هجری شمسی و به دست امیرگونه خان قاجار بنا شد. پس از ساخت این مکان، حدود 300 سال از آن به عنوان حمام عمومی استفاده می‌شد و سپس در سال‌های اخیر به موزه مردم شناسی تبدیل شد.

نکته جالب این حمام نامش است. در ابتدا این حمام را به عنوان حمام شاه می‌شناختند. اما در دوره قاجار از آن‌جا که سازنده و طراح آن از نوادگان خاندان قاجاریه بود، به حمام قجر نیز شهرت یافت. در سال 1379 این مکان توسط سازمان میراث فرهنگی خریداری شد و با همت شهرداری و میراث فرهنگی شهر قزوین، به مدت 4 سال مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. حمام قجر در مرداد ماه سال 1384 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و در نهایت در سال 1386 به موزه مردم شناسی قزوین تبدیل شد.

حمام قجر کجاست؟

حمام قجر در بلوار نادری، خیابان عبید زاکانی در کوچه محمدرضا درگاهی واقع شده‌است. این حمام در نزدیکی سبزه میدان قرار دارد. از این مسیر تاکسی‌های زیادی عبور می‌کنند که می‌توانید راحت خودتان را به اینجا برسانید. اگر قصد سفر به قزوین با ماشین شخصی را دارید، اول به بلوار نادری آمده و به سمت شمال رفته و وارد خیابان عبید زاکانی شوید و سپس مسیرتان را تا کوچه درگاهی ادامه دهید. در قسمت زیر لوکیشن برای شما قرار داده شده‌است تا بتوانید کوتاه‌ترین و بهترین مسیر را انتخاب کنید.

لوکیشن در نشان

لوکیشن در بلد

معماری حمام قجر

سبک معماری حمام قجر از سبک معماری اصیل ایرانی پیروی می‌کند و شما در گوشه و کنار آن می‌توانید تزئینات معماری ایرانی را ببینید. نکته مهم معماری این حمام، اصول معماری آن است که بر اساس طب سنتی طراحی شده‌است؛ به طوری که از سربینه تا گرمخانه حمام، رطوبت و دمای داخل حمام به تدریج زیاد می‌شود. مساحت حمام به 1045 مترمربع می‌رسد و از دو بخش مردانه و زنانه تشکیل شده‌است. به طورکلی حمام دارای 3 بخش اصلی، سربینه، میاندر و گرمخانه بود.

در سربینه حمام حوضی بزرگ واقع شده‌است که برای تعویض لباس از آن استفاده می‌شد و نقشه‌ای هشت ضلعی داشت. فضای اصلی حمام گرمخانه بود که در آن‌جا به شست‌و‌شوی خود می‌پرداختند و شامل قسمت‌های مختلف همچون حوض آب گرم، سرد، آب انبار و اعیان نشین بود. میاندر به فاصله بین سربینه و گرمخانه گفته می‌شد. 6 شاه نشین و طاق‌نما به صورت هشت ضلعی در حمام قرار دارد که به زیبایی آن می‌افزاید. همچنین در قسمت غربی حمام دری وجود داشت که احتمالا برای ورود و خروج بانوان به حمام بوده‌است.

سقف حمام به صورت گنبدی بنا شده و از سبک‌هایی همچون یزدی‌بندی و ریسه بندی استفاده شده‌است. هرکدام از گنبدها نور داخل بخش‌های مختلف حمام را تأمین می‌کرده و همچنین زیبایی خاصی به حمام داده‌است. یکی از مهم‌ترین بخش‌های معماری ایرانی، استفاده از کاشی‌کاری است که به وضوح در تمام نقاط حمام قجر دیده می‌شود. همچنین کف حمام و سکوها از سنگ مرمر پوشانده شده‌است و گنبد آن از جنس آجر است.

موزه مردم شناسی قزوین

همزمان که از حمام بازدید می‌کنید و با سبک حمام‌ها در گذشته آشنا می‌شوید، می‌توانید از موزه مردم شناسی که در همین مکان برپا شده‌است دیدن کرده و با آداب و رسوم و سنت‌های مردمان این دوره آشنا شوید. موزه از سه بخش اقوام، آداب و رسوم و مشاغل تشکیل شده‌است. برای احداث این موزه تحقیقات و پژوهش‌های زیادی صورت گرفته تا به بهترین شکل زندگی مردم قزوین را در گذشته به نمایش در بیاورند.

بخش اقوام در قسمت سربینه حمام به زندگی اقوام قزوینی، ترک، تات، کرد، لر و مراغی پرداخته است. در بخش میاندر شاهد تابلوهای برجسته‌ای هستید که آداب و رسوم مردم قزوین را به نمایش درآورده‌است. همچنین در این مکان می‌توانید آیین‌هایی مانند سیزده بدر، مراسم سوگواری امام حسین و غیره را ببینید. آخرین بخش یعنی مشاغل را می‌توانید در گرمخانه حمام ببینید. در این بخش مشاغلی همچون آهنگری، تعزیه خوانی، حجامت، مکتب‌خانه داری، تعزیه خوانی، حلاجی و غیره وجود دارد.

مقصد بعدی کجاست؟

چنانچه از بازدید مکان‌های تاریخی لذت می‌برید، شهر قزوین می‌تواند بهترین گزینه برای شما باشد. این شهر تاریخی برای مدتی پایتخت ایران بوده و بناهای باشکوهی در طی آن دوران ساخته شده‌است. ما لیستی از زیباترین مکان‌های دیدنی این شهر را که در نزدیکی حمام قجر قرار دارند، برایتان آماده کرده‌ایم.

• کاخ چهلستون قزوین (فاصله: 1.1 کیلومتر)
• آب انبار سردار بزرگ (در فاصله 2.7 کیلومتری از این حمام تاریخی قرار گرفته است.)
• آب انبار سردار کوچک (فاصله: 2 کیلومتر)
• بازار قزوین (در فاصله 2.1 کیلومتری)
• مسجد جامع قزوین (2.2 کیلومتر از حمام قجر فاصله دارد.)
• باغ صفوی (با فاصله 1.2 کیلومتر)
• کاروانسرای سعدالسلطنه (فاصله: 2.2 کیلومتر)
• موزه قزوین با فاصله 1.2 کیلومتر

نکات بازدید از حمام قجر

• هزینه بازدید از حمام قجر 7 هزار تومان است.
• شما می‌توانید همه روزه از ساعت 09:00 الی 18:00 از این حمام تاریخی دیدن کنید.
• بهترین زمان سفر به شهر قزوین و بازدید از مکان‌های دیدنی آن، فصل بهار و تابستان است.
• حمام قجر یکی از بهترین سوژه‌های عکاسی از مکان‌های تاریخی است. پیشنهاد می‌کنیم اصلا عکاسی در این مکان را از دست ندهید.

کلام آخر

حمام قجر یا موزه مردم شناسی قزوین یکی از خاص‌ترین و زیباترین مکان‌های دیدنی این شهر شمرده می‌شود. این موزه با طراحی خاصی که دارد و از آن‌جا که به تمام اقوام، آیین و فرهنگ و مشاغل شهر قزوین پرداخته است، یکی از بهترین مکان‌ها برای آشنایی با این شهر تاریخی است. ما در این مقاله از گردشی تاپ سعی کردیم تمام اطلاعاتی که باید در مورد این حمام بدانید در اختیارتان قرار دهیم. امیدواریم که از خواندن این مقاله لذت برده باشید. از اینکه تا پایان همراه ما بودید، بی‌نهایت سپاسگزاریم.

سوالات متداول