آب انبار سردار کوچک

آب انبار سردار کوچک یکی از بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین آب‌انبارهای قزوین است که در دوران فتحعلی شاه، به دست برادران سردار ساخته شده است. من اولین بار در سال 1397 از این بنای تاریخی و بخش‌های مختلف آن دیدن کردم و باید بگویم که زیباتر از آن چیزی است که تعریفش را می‌کنند. با اینکه نزدیک به 5 سال از ماجراجویی من در این آب‌انبار می‌گذرد؛ اما همچنان تصاویری از معماری بی‌نقص، تزئینات فوق‌العاده، کتیبه‌هایی با خط نستعلیق و گنبدهای جذابش را به یاد دارم.

این آب‌انبار امروزه به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری قزوین شناخته می‌شود و در سال 1351 نیز در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در این مقاله از وب سایت گردشی تاپ همراه من باشید تا شما را با تاریخچه و معماری آب انبار تاریخی سردار کوچک آشنا کنم و تجربه خود را با شما به اشتراک بگذارم.

درباره آب انبار سردار کوچک

برادران سردار (محمدحسن خان و محمدحسین خان) در سال 1229 تصمیم گرفتند تا با ساخت مجموعه‌ای در شهر قزوین، نام خود را در تاریخ این شهر جاودانه کنند. این مجموعه شامل دو آب‌انبار، مدرسه، گرمابه و مسجد می‌شود و همه آن‌ها نام سردار را یدک می‌کشند. یکی از این آب‌انبارها توسط برادر کوچک‌تر ساخته شده و با نام آب انبار سردار کوچک شناخته می‌شود و دیگری به دست برادر بزرگ‌تر بنا شده و نام آب انبار سردار بزرگ را به دوش می‌کشد.

در ابتدا فکر می‌کردم که آب‌انبار ساخته شده توسط برادر کوچک‌تر، از نظر وسعت و گنجایش نیز کوچک‌تر از آب‌انبار بردار بزرگ‌تر است؛ اما وقتی پرس‌و‌جو کردم، متوجه شدم که نه‌تنها این باور اشتباه است، بلکه آب انبار سردار کوچک لقب بزرگ‌ترین و وسیع‌ترین آب‌انبار شهر را یدک می‌کشد.

آب انبار سردار کوچک کجاست؟

این بنای تاریخی در محله قملاق، در مجاورت خیابانی به نام تبریز جا خوش کرده و رو‌به‌روی آن نیز مدرسه‌ای به همین نام قرار گرفته است. اگر می‌خواهید با استفاده از اتوبوس به این مکان برسید، باید در ایستگاه تبریز پیاده شوید و از آن‌جا 95 متر را پیاده‌روی کنید. خوشبختانه تعداد اتوبوس‌ها در این شهر زیاد است و طبق تجربه‌ای که من دارم، کمتر از 15 دقیقه زمان می‌برد تا اتوبوس به ایستگاه شما برسد و شما سوار آن شوید.

اگر با ماشین خودتان به این شهر سفر کرده‌اید و می‌خواهید با استفاده از آن به مکان آب انبار سردار کوچک برسید، پیشنهاد می‌کنیم که روی نقشه زیر کلیک کنید و از آن برای مسیریابی استفاده کنید.

نکته: در نزدیکی این آب‌انبار پارکینگ عمومی به نام حضرتی وجود دارد که می‌توانید ماشین خود را در آن‌جا پارک کنید و با خیال راحت برای بازدید از این بنا و جاذبه‌های اطراف آن اقدام کنید.

لوکیشن در نشان

معماری آب انبار سردار کوچک

در همین ابتدا باید بگوییم که این بنای تاریخی از آجر ساخته شده و نمای آن به هنر کاشی‌کاری مزین شده است. 4 گنبد آجری روی آب‌انبار وجود دارد که هر کدام از آن‌ها دارای یک برج آجری هستند. ارتفاع این برج‌های آجری به 2.9 متر می‌رسد و روی هر کدام 4 بادگیر وجود دارد. وظیفه این بادگیرها کمک به پاکیزه ماندن آب در گذر زمان بوده است. روی سردر آب انبار سردار کوچک یک کتیبه از جنس مرمر وجود دارد که روی آن نوشته‌های با خط زیبای نستعلیق حک شده است.

گنجایش آب انبار سردار کوچک 3800 متر مکعب است و 4 شیر آب، مخزن بزرگ و راه‌شیر را در خودش جا داده است. برای آن‌که بتوانید وارد آن شوید و از بخش‌های مختلف آن دیدن کنید، باید از از پلکان مجموعه پایین بروید. من موقع پایین رفتن از این پلکان، تعداد پله‌ها را شمردم و به عدد 36 رسیدم. راستی این را هم اضافه کنم که وقتی از پله‌ها پایین می‌روید، به خوبی متوجه خواهید شد که هوای داخل آب‌انبار بسیار سردتر از هوای بیرون است.

با پایین رفتن از پله‌ها به راه‌شیر آب‌انبار می‌رسید که از طریق آن می‌توانید خود را به مخزن بزرگ آن برسانید. وقتی به مخزن آب انبار سردار کوچک رسیدم، برایم جالب بود که تمام این مخزن و چهار گنبد فوق، روی یک ستون قرار دارند؛ با این حال سازه هیچ مشکلی از نظر مقاومت ندارد و همچنان مانند روز اول پابرجاست. راستی دیوارهای مخزن از جنس ساروج هستند که این موضوع به افزایش مقاومت آن‌ها در برابر نم و رطوبت کمک کرده است.

نکات تکمیلی

• بازدید از این آب‌انبار رایگان است و نیازی به تهیه بلیط ندارد.
• بازدید از تمام بخش‌های این بنا تقریبا 2 ساعت از برنامه شما را به خودش اختصاص می‌دهد.
• آب انبار سردار کوچک یک بنای تاریخی ارزشمند است و باید آن را صحیح و سالم به نسل‌های بعد هدیه دهیم؛ خواهشمندیم که از نوشتن یادگاری روی دیوارهای آن و وارد کردن آسیب به بخش‌های مختلف آن خودداری کنید.
• اواسط فصل بهار تا اواسط فصل تابستان بهترین زمانی است که می‌توانید برای سفر به این شهر و دیدن جاذبه‌های آن انتخاب کنید.
• پیش از آن‌که به دیدن آب انبار سردار کوچک بروید، حتما از باز بودن آن اطمینان حاصل کنید.

جاذبه های اطراف آب انبار سردار کوچک

در قسمت پایین می‌توانید لیستی از جاذبه‌های اطراف این آب‌انبار را مشاهده کنید که به شدت پیشنهاد می‌کنم برای دیدن آن‌ها نیز برنامه‌ریزی کنید.

• خانه تاریخی یزدی (382 متر پیاده‌روی نیاز است.)
• حمام بلوار (برای دسترسی به آن باید 654 متر پیاده‌روی کنید.)
• آب‌انبار حاج کاظم (باید 433 متر پیاده‌روی کنید.)
• موزه عاشورییان (841 متر با آب انبار سردار کوچک فاصله دارد.)
• موزه قزوین (2.1 کیلومتر با این جاذبه فاصله دارد.)

سخن پایانی

آب انبار سردار کوچک و داستان ساخت آن را در این مقاله خواندید و با معماری آن به صورت کامل آشنا شدید؛ حال نوبت شماست که ماجراجویی خود را در این بنای تاریخی آغاز کنید و تجربه خود را با ما و سایر کاربران گردشی تاپ به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول