خانه زینت الملک

خانه زینت الملک یکی از آثار تاریخی به جا مانده از دوران قاجار بوده که فرایند ساخت آن حدود 12 سال طول کشید. زینت الملک یکی از زنان خیر و مومن شهر شیراز بوده و همه از او با نیکی و خوبی یاد می‌کنند. امروزه خانه ایشان که در ضلع غربی باغ نارنجستان قوام واقع شده، یکی از جاهای دیدنی شیراز شناخته می‌شود و افراد زیادی علاقه‌مند به بازدید از این خانه تاریخی هستند. چنانچه اطلاعات زیادی از این مکان دیدنی ندارید، پیشنهاد می‌کنیم ادامه مقاله را به هیچ‌وجه از دست ندهید.

زینت الملک کیست؟

زینت الزمان یا زینت الملک دختر قوام الملک چهارم، حبیب الله خان و همسر فروغ الملک، یکی از خاندان‌های سرشناس و دیوان سالار شهر شیراز بودند که نفوذ زیادی به دربار قاجار داشتند. تاریخ تولد ایشان را نمی‌دانیم اما وی در سال 1354 چشم از جهان فرو بستند. زینت الملک زنی بسیار مومن و خیر بوده که خیرخواهی وی باعث شده بود تمام شیراز ایشان را بشناسند. زیرزمین خانه ایشان به سرپناهی برای افراد تهی‌دست و ناتوان تبدیل شده بود. زینت الملک در امور خیریه برای بانوان فعالیت می‌کرد و همواره درب خانه خود را به روی نیازمندان باز می‌گذاشت. 

تاریخچه خانه زینت الملک

خانه زینت الملک در دوره قاجار، در سال 1260 شمسی به دستور علی محمدخان قوام الملک دوم ساخته شد. ساخت این عمارت 12 به طول کشید و در نهایت به مکانی برای سکونت بانوی اشرافی به نام زینت الملک قوامی دختر قوام الملک چهارم تبدیل شد. معماری این عمارت بسیار زیبا بوده و سقف چوبی و نقش و نگارهای کشیده شده بر روی سقف خانه شما را به همان دوران می‌برد. این خانه تاریخی در تاریخ دهم آذرماه سال 1354 با شماره ثبت 938 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

خانه زینت الملک کجاست؟

خانه زینت الملک شیراز در محله گود عرب‌ها، خیابان لطفعلی خان زند، جنب باغ نارنجستان قوام قرار دارد. برای دسترسی به این خانه تاریخی می‌توانید از وسیله حمل و نقل عمومی نیز استفاده کنید. نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به این جاذبه، ایستگاه وکیل است. کافیست در این ایستگاه پیاده شده و مسیری ده دقیقه‌ای را پیاده‌روی کنید. از دیگر وسایل نقلیه عمومی نیز می‌توانید از اتوبوس استفاده کنید و در ایستگاه ولیعصر پیاده شوید، این ایستگاه نیز همانند مترو، ده دقیقه تا خانه تاریخی زینت الملک پیاده‌روی دارد.

چنانچه قصد دارید با خودروی شخصی خود به این مکان دیدنی بروید، می‌توانید از لوکیشن زیر استفاده کرده و بهترین و کوتاه‌ترین مسیر را انتخاب کنید.

لوکیشن در بلد

معماری خانه زینت الملک

در ساخت و طراحی خانه زینت الملک از سبک معماری سنتی ایرانی استفاده شده است. در نگاه اول اندرونی بودن و درونگرایی عمارت نظر شما را به خودش جلب می‌کند. باید بگوییم به دلیل اینکه این خانه برای دختر قوام الملک بنا شده بود، حفظ حریم خصوصی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود. مساحت کلی خانه به 3300 متر مربع می‌رسد و از 20 اتاق که همگی آن‌ها از درون خانه به یکدیگر راه دارند، تشکیل شده است. نکته جالب توجه این عمارت زیبا این است که مسیری زیرزمینی از خانه به باغ نارنجستان نیز وجود داشت.

در سردر خانه معرق‌کاری‌های بسیار چشم‌نواز و ظریفی وجود دارد که چشم‌ها را به خود خیره می‌کند. در اطراف این معرق‌کاری‌ها دو سرباز نیزه به دست هخامنشی نیز دیده می‌شوند. تالار شاه‌نشین خانه زینت الملک در ضلع غربی خانه واقع شده‌ که به وسیله گچ‌بری و آیینه‌کاری‌های خیره کننده و همچنین پنجره‌های ارسی نیز تزئین شده است. این تالار با ترکیبی از معماری ایرانی – اروپایی تزئین شده و در قسمت‌هایی از دیوار شاهد نقاشی‌های اروپایی هستیم. حوضی بزرگ و زیبا درست در رو‌به‌روی تالار شاه نشین جای گرفته که فضا را بسیار دل‌نشین کرده‌است.

فضای باز حیاط بسیار سرسبز و دلپذیر بوده و از دو باغچه بزرگ در سمت راست و چپ نیز تشکیل می‌شود. در سمت راست، زیرزمین و موزه فارس‌شناسی و در سمت چپ فضایی برای استراحت بازدیدکنندگان به نام تالار تابستانه که از ایوانی با دو ستون چوبی و آیینه‌کاری‌های جذاب تشکیل شده، تعبیه شده است. امروزه در این تالار کافی‌شاپ کوچکی وجود دارد که می‌توانید دقایقی بنشینید و طعم فالوده اصیل شیرازی را بچشید.

در قسمت شمالی و جنوبی خانه زینت الملک نیز دو عمارت درست قرینه هم ساخته شده‌اند و در مرکز آن ایوانی با پنج طاق و متشکل از کاشی‌کاشی‌های فیروزه‌ای رنگ و گچ‌بری‌های دلنشین و نقاشی‌های چشم‌نواز است. زیرزمین عمارت زینت الملک در سرتاسر عمارت واقع شده و از طریق پنجره‌های مشبک سنگی، نورگیری به داخل زیر زمین انجام می‌شد. در گذشته این زیرزمین به بخش‌های مختلفی نظیر اسلحه خانه، مکان نگه‌داری غذایی، مکانی برای استراحت و غیره استفاده می‌شده، اما امروزه با تصمیم اداره میراث فرهنگی شهر شیراز به موزه فارس شناسی نیز تبدیل شده است.

موزه فارس شناسی خانه زینت الملک

همانطور که بالاتر اشاره کردیم، موزه فارس‌شناسی یا همان «موزه مادام توسو» در زیرزمین خانه زینت الملک نیز قرار دارد. این موزه در سال 1374 تاسیس شد و مجسمه‌های مومی مشاهیر شیراز از جمله شخص بانو زینت الملک، حافظ شیرازی، سعدی، بارید موسیقیدان، شهید عباس دوران، قطب‌الدین شیرازی، ملاصدرای شیرازی و غیره در این مکان قرار داده شده است. همچنین در این موزه تندیس‌هایی از دوران ایران باستان یعنی زمان هخامنشی تا دوران معاصر نیز دیده می‌شود.

جاذبه های دیدنی اطراف خانه زینت الملک

شهر شیراز به واسطه تاریخ دیرینه‌اش، جاذبه‌های تاریخی و طبیعی زیادی را درون خود جای داده است که بازدید از همه آن‌ها خالی از لطف نیست. خانه زینت الملک به دلیل موقعیت جغرافیایی، جاذبه‌های گردشگری دیگری در نزدیکی آن قرار دارد که در ادامه به تعدادی از آن‌ها به همراه فاصله‌شان اشاره کرده‌ایم:

• آرامگاه حافظ (فاصله تا خانه تاریخی: 4.3 کیلومتر)
• مدرسه خان (فاصله: 600 متر)
• آرامگاه سعدی (با فاصله 4.4 کیلومتر از خانه تاریخی زینت الملک)
• خانه تاریخی منطقی نژاد (فاصله: 1.7 کیلومتر)
• حمام وکیل (در فاصله 3.1 کیلومتری از خانه زینت الملک)

نکات بازدید از خانه زینت الملک

• هزینه بازدید از خانه زینت الملک برای گردشگران ایرانی 4 هزار تومان و گردشگران خارجی مبلغ 50 هزار تومان است.
• شما می‌توانید همه روزه به جزء ایام تعطیل سوگواری از ساعت 08:00 صبح الی 19:00 شب از این مکان دیدنی و جذاب بازدید کنید. بازدید از تمامی بخش‌های خانه 1 ساعت از زمان شما را به خود اختصاص می‌دهد.
• شهر شیراز در ایام عید نوروز و اردیبهشت ماه، حال و هوای بهشتی داشته و عطر بهارنارنج سراسر شهر را فرا می‌گیرد. بازدید در این ماه سال می‌تواند بسیار خوشایند و مطلوب باشد.
• در عمارت زینت الملک امکانات متعددی نظیر کافی‌شاپ، سرویس بهداشتی و همچنین عکاس خانه وجود دارد که می‌توانید با پوشیدن لباس‌های دوران قاجار عکس یادگاری جذابی بگیرید.
• بد نیست بدانید عکاسی از موزه تاریخ فارس که در زیرزمین خانه قرار دارد، به دلیل آسیب ناشی از فلش دوربین و غیره ممنوع است. همچنین در هنگام بازدید از موزه به اشیاء تاریخی آن دست نزنید.

کلام آخر

خانه زینت الملک یکی از زیباترین و برجسته‌ترین عمارت‌های تاریخی شهر شیراز بوده که از دوران قاجار نیز به یادگار مانده‌است. اگر می‌خواهید به طور کامل با فرهنگ و آداب و رسوم مردم شیراز و همچنین معماری سنتی ایرانی آشنا شوید، این‌جا بهترین مکانی است که می‌توانید انتخاب کنید. زینت الملک از زنان خیر و پاک‌دامن شهر شیراز از 200 سال پیش درب‌های خانه خود را به روی نیازمندان و فقیران می‌گشود و امروزه نیز درب‌های این خانه تاریخی و زیبا به روی بازدیدکنندگان باز است و همه می‌توانند از آن دیدن کنند.

چنانچه تجربه بازدید از خانه زینت الملک را دارید، آن را با ما و سایر کاربران گردشی تاپ به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول