موزه قرآن و کتابت تبریز

یکی از زیباترین جاهای دیدنی تبریز که در مسجد صاحب الامر این شهر قرار دارد، موزه قرآن و کتابت تبریز است. در این موزه می‌توانید شاهد شاهکارهای هنرمندان ایرانی در زمینه خوشنویسی، تذهیب، مینیاتور و سایر هنرهای وابسته به کتابت باشید. همچنین اشیاء و اسناد تاریخی متعددی از دوره‌های مختلف تاریخ ایران در این موزه نگهداری می‌شود که هر کدام به نوبه خود دارای ارزش بالایی هستند. در ادامه مقاله همراه ما باشید تا شما را بیشتر با این جاذبه آشنا کنیم.

تاریخچه موزه قرآن و کتابت تبریز

موزه قرآن و کتابت تبریز، که در محل مسجد صاحب‌الامر واقع شده، یکی از گنجینه‌های ارزشمند فرهنگی و تاریخی ایران است. این موزه مجموعه‌ای بی‌نظیر از نسخ نفیس قرآن کریم، مربوط به دوره‌های مختلف تاریخ، را در معرض دید بازدیدکنندگان قرار می‌دهد. این مسجد در دوره صفوی توسط شاه تهماسب اول بنا شده بود و در زمان حمله عثمانیان به تبریز در سال 1045 هجری قمری تخریب شد. پس از عقب‌نشینی عثمانی‌ها، مسجد در زمان شاه سلطان حسین صفوی توسط وزیر او، میرزا محمد ابراهیم، بازسازی شد. زلزله سال 1193 هجری قمری بار دیگر به این بنای عظیم آسیب رساند.

در سال 1266 هجری قمری، میرزا علی‌اکبر خان، مترجم کنسولگری روس، که مرد ثروتمندی بود، اقدام به آیینه‌کاری قسمتی از بقعه و دهلیز و تعمیرات آن کرد و صحن و مدرسه کنونی را احداث و موقوفاتی برای آنها تعیین نمود. این صحن و مدرسه در بدو تاسیس “مدرسه اکبریه” نامیده می‌شد. در سال 1346 هجری شمسی، با همت اداره کل اوقاف استان آذربایجان شرقی، مدرسه اکبریه به موزه قرآن و کتابت تبدیل شد. در این موزه، قرآن‌های نفیس خطی و چاپی، آثار خوشنویسی، نسخ خطی، اسناد و قبالجات تاریخی، مهرها، سکه‌ها و اشیای عتیقه به نمایش گذاشته شده است. موزه قرآن و کتابت تبریز در سال 1354 هجری شمسی به فهرست آثار ملی ایران اضافه شد.

موزه قرآن و کتابت تبریز کجاست؟

موزه قرآن و کتابت تبریز در میدان صاحب آباد، خیابان شهید مطهری، مسجد صاحب الامر واقع شده است. برای دسترسی به موزه می‌توانید از اتوبوس یا تاکسی استفاده کنید. خطوط 1، 7 و 21 از میدان شهید قلی‌زاده به سمت میدان صاحب آباد حرکت می‌کنند و در نزدیکی موزه ایستگاه دارند. در نزدیکی موزه پارکینگ عمومی وجود دارد که می‌توانید از آن استفاده کنید. اگر قصد دارید با استفاده از ماشین شخصی خودتان از این موزه دیدن کنید، در قسمت زیر لوکیشن دقیق این موزه را از گوگل مپ برایتان آورده‌ایم.

لوکیشن در نشان

آثار موزه قرآن و کتابت تبریز

موزه قرآن و کتابت تبریز، گنجینه‌ای بی‌نظیر از نسخ خطی قرآن، آثار خوشنویسی، اشیاء و اسناد تاریخی است که هر بازدیدکننده‌ای را به سفری در گذر زمان و هنر ایران می‌برد. برخی از مهم‌ترین آثار موجود در این موزه عبارتند از:

قرآن‌ های نفیس:

• قرآنی به خط امام رضا (ع): این قرآن که بر روی تکه‌ای از پوست نوشته شده، از جمله نفیس‌ترین آثار موزه است و قدمت آن به قرن نهم هجری قمری می‌رسد.
• قرآن‌های خطی به خطوط مختلف: ثلث، نسخ، نستعلیق، محقق و …
• قرآن‌های نفیس با تذهیب و مینیاتور: این قرآن‌ها از نفیس‌ترین آثار هنری موجود در موزه هستند و جلوه‌های زیبایی از هنر ایرانی را به نمایش می‌گذارند.

آثار خوشنویسی:

• آثار ملا عبدالباقی تبریزی: استاد خط ثلث و از خوشنویسان بنام دوره صفوی
• آثار میرزا محمد شفیع تبریزی: استاد خط نسخ و از خوشنویسان بنام دوره قاجار
• آثار میرزا طاهر خوشنویس: از اساتید خط نسخ در دوره قاجار
• آثار خوشنویسان بنام دیگر: همچون علیرضا عباسی، علاءالدین بیگ تبریزی، درویش عبدالمجید و میر عماد حسنی

اشیاء و اسناد تاریخی:

• لباس قسم منقوش به کل آیات قرآن: این لباس متعلق به دوره قاجار است و تمام آیات قرآن بر روی آن به خط نسخ نوشته شده است.
• کوچکترین قرآن خطی مطلا: این قرآن به خط نسخ نوشته شده و ابعاد آن 4 در 6 سانتی‌متر است.
• جام شفابخش: این جام از جنس سفال است و آیات قرآن بر روی آن نوشته شده است.
• کتیبه سنگی میخی: این کتیبه به خط میخی عیلامی است و قدمت آن به هزاره اول قبل از میلاد مسیح می‌رسد.
• انواع پلاک‌های فلزی: این پلاک‌ها با آیات قرآن و نقوش اسلیمی و هندسی تزئین شده‌اند.
• قلمدان‌ها: این قلمدان‌ها از جنس چوب، فلز و چرم هستند و برای نگهداری از قلم و دوات استفاده می‌شده‌اند.
• ظروف سفالی: این ظروف با آیات قرآن و نقوش اسلیمی و هندسی تزئین شده‌اند.
• نسخ خطی: در این موزه نسخ خطی متعددی در زمینه‌های مختلف مانند تاریخ، ادبیات، علوم و … نگهداری می‌شود.
• مهرها و اسناد تاریخی: در این موزه مهرها و اسناد تاریخی متعددی از دوره‌های مختلف تاریخ ایران نگهداری می‌شود.

علاوه بر آثار ذکر شده، اشیاء و نسخ خطی نفیس دیگری نیز در موزه قرآن و کتابت تبریز نگهداری می‌شود که هر کدام به نوبه خود دارای ارزش تاریخی و هنری بالایی هستند.

جاهای دیدنی اطراف موزه قرآن و کتابت تبریز

جاذبه های متعددی در اطراف موزه قرآن و کتابت تبریز وجود دارد که می توانید از آنها دیدن کنید. در اینجا چند نمونه از آنها آورده شده است:

• مسجد کبود تبریز
• مدرسه ستاری
• عمارت ائل گلی
• بازار تبریز
• مقبره دو کمال
• برج آزادی
• موزه سفال تبریز

نکات بازدید از موزه قرآن و کتابت تبریز

• موزه قرآن و کتابت تبریز همه روزه به جز ایام تعطیل از ساعت 9 صبح تا 17 بعد از ظهر باز است.
• بلیط ورودی برای اتباع ایرانی 3000 تومان و برای اتباع خارجی 10000 تومان است.
• پوشش مناسب برای ورود به مسجد و موزه الزامی است.
• توجه داشته باشید که عکاسی و فیلمبرداری از برخی از آثار موزه ممنوع است. قبل از عکاسی یا فیلمبرداری از تابلوها یا اشیاء، از مسئولان موزه اجازه بگیرید.
• فصل بهار و تابستان بهترین زمان سفر به تبریز و بازدید از موزه قرآن و کتابت تبریز است.
• در هنگام بازدید از موزه، از لمس و جابه‌جایی اشیا جدا خودداری کنید.

سخن پایانی

موزه قرآن و کتابت تبریز، دریچه‌ای به سوی تاریخ پرفراز و نشیب نگارش و کتابت در ایران است. در این موزه، گنجینه‌ای از نسخ نفیس قرآن کریم، از دوره‌های مختلف تاریخی، به نمایش گذاشته شده است که قدمت برخی از آنها به قرون اولیه اسلام می‌رسد. در این مقاله سعی کردیم شما را با تاریخچه و آثار درون موزه آشنا کنیم. چنانچه تا به امروز از این جاذبه دیدن کردید، خوشحال می‌شویم دیدگاه خود را با ما و سایر کاربران گردشی تاپ به اشتراک بگذارید. از اینکه تا پایان مقاله همراه ما بودید، بی‌نهایت سپاسگزاریم.

سوالات متداول