خانه سوزنگر

خانه‌های آجری زیادی در محله‌های دزفول جا خوش کرده‌اند که تقریبا تمام آن‌ها از جنس آجر هستند؛ به همین خاطر است که دزفول به شهر آجری ایران شهرت پیدا کرده است. هر کدام از این خانه‌ها پلان مخصوص خود را دارند و شکوه سبک خاصی از معماری را به تصویر می‌کشند؛ مانند خانه سوزنگر که قدرت معماری دوران قاجاریه را نشان می‌دهد. بازدید از این خانه بهترین بخش سفر من به این شهر در سال 1390 بود و اکنون در این مقاله می‌خواهم تجربه خود را با شما به اشتراک بگذارم.

آشنایی با خانه سوزنگر

این بنای آجری یکی از خاص‌ترین جاهای دیدنی دزفول محسوب می‌شود که در بافت تاریخی شهر جا خوش کرده است. اطلاعات دقیقی درباره قدمت آن در دسترس نیست و گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن است که یک قرن پیش، در دوران قاجاریه ساخته شده است. روی یکی از آجرهای خانه سوزنگر تاریخ 1330 هجری قمری حک شده که می‌تواند بیانگر تاریخ دقیق ساخت بنا باشد؛ هرچند که شک و شبهه درباره این موضوع هم زیاد است.

این خانه در ابتدا متعلق به شخصی به نام سوزنگر بوده و اکنون زیر نظر اداره میراث فرهنگی به فعالیت خود ادامه می‌دهد. خانه تاریخی سوزنگر در دهه گذشته تغییر کاربری داد و اکنون به عنوان یک کارگاه آموزش صنایع دستی به حیات خود ادامه می‌دهد. همچنین باید بدانید که در 25 اسفند سال 1378، با شماره ثبت 2606 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و یکی از مهم‌ترین بناهای شهر دزفول تلقی می‌شود.

چیزی که بیشتر از همه نظر من را درباره این خانه به خودش جلب کرد، معماری خارق‌العاده و کم‌نظیر خانه سوزنگر است که قدرت معماران زمان قاجار را به تصویر می‌کشد. آجرکاری‌های هنرمندانه، کنده‌کاری‌های بی‌نقص، درب‌های چوبی قدیمی با پنجره‌های رنگی و حصارهای آجری در همان نگاه اول من را شیفته خود کردند.

خانه سوزنگر کجاست؟

خانه آجری سوزنگر در محله قدیمی میاندره، بین میدان امام خمینی و رودخانه دز قرار گرفته است. برای آن‌که بتوانید به این جاذبه دسترسی داشته باشید، ابتدا باید خود را به میدان امام خمینی برسانید و سپس وارد خیابان طالقانی شوید. پس از 50 متر وارد کوچه شهدا که در سمت چپ قرار گرفته شوید. در همان ابتدای کوچه از سمت راست خارج شوید و وارد کوچه فروردین شوید. سپس وارد اولین کوچه‌ای که در سمت چپ دیدید شوید؛ خانه سوزنگر در وسط این کوچه جا خوش کرده است.

اگر می‌خواهید از اتوبوس برای رسیدن به این مکان استفاده کنید، بهتر است که در ایستگاه میدان امام خمینی پیاده شوید و ادامه مسیر را با توجه به راهنمایی‌های بالا پیاده‌روی کنید. چنانچه می‌خواهید از تاکسی‌ها برای این منظور استفاده کنید هم باید در همین ایستگاه پیاده شوید.

راستی در ابتدای کوچه فروردین یک پارکینگ عمومی با ظرفیت 150 خودرو وجود دارد که می‌توانید ماشین خود را در آن‌جا پارک کنید و ادامه مسیر را پیاده بروید.

آدرس خانه سوزنگر در گوگل مپ

لوکیشن در نشان

لوکیشن در بلد

معماری خانه سوزنگر

خانه سوزنگر طراحی دو طبقه دارد و مانند بسیاری از خانه‌های قدیمی دزفول، یک زیرزمین و یک شوادان را نیز در خودش جا داده است. برای ساخت تمام قسمت‌های این خانه از آجر استفاده شده و آجرکاری‌های آن به سبک گل‌خونی است. برای تزئین نما هم از طرح‌هایی مانند گل زنجیری، گل نوساده، دندان موشی و گل حصیری استفاده شده که زیبایی نما را دوچندان کرده‌اند.

هشتی اولین قسمتی است که با ورود به خانه با آن مواجه می‌شوید. این بخش اگرچه جزئیات خاصی برای دیدن ندارد؛ اما می‌تواند تمام زیبایی‌های خانه سوزنگر را در یک قاب به شما نشان دهد. چند قدم که جلو بروید، پلکانی را مشاهده خواهید کرد که شما را تا رسیدن به حیاط مجموعه همراهی می‌کند. حیاط از اطراف توسط ایوان‌هایی محاصره شده که گفته می‌شود در گذشته محل پذیرایی مهمانان بوده‌اند. در گوشه حیاط هم می‌توانید حوض آبی را مشاهده کنید که به اندازه توان خود به زیبایی خانه کمک کرده است.

طبقه اول دارای چندین اتاق قدیمی و یک تراس زیبا است و معماری آن در همان نگاه اول دل شما را می‌برد؛ این طبقه امروزه به کارگاه آموزش صنایع دستی تبدیل شده است. اگر شما هم مانند من عاشق صنایع دستی و خرید ظروف زیبا هستید، پیشنهاد می‌کنم که حتما از این بخش دیدن کنید. طبقه دوم خانه سوزنگر هم چندین اتاق دیگر را شامل می‌شود که در گذشته مخصوص اقامت مهمان‌ها بوده‌اند و امروزه کسی در آن‌ها زندگی نمی‌کند.

پس از بازدید از خانه تاریخی سوزنگر این سوال برایم مطرح شد که مگر این خانه‌های قدیمی با این معماری شگفت‌انگیز چه ایرادی داشتند که جای خود را به آپارتمان‌های دراز بی‌روح دادند؟ ای کاش می‌شد به گذشته برگشت و زندگی کردن در این خانه‌ها را تجربه کرد. ای کاش می‌شد از بند آپارتمان‌های امروزی خلاص شد و آزادی را در میان آجرهای خانه‌های قدیمی جستجو کرد.

نکات تکمیلی

• بازدید از خانه سوزنگر کاملا رایگان است و نیازی به تهیه بلیط ندارد.
• این خانه جزو بناهایی است که احتمالا دیگر مثل آن ساخته نمی‌شود؛ به همین خاطر خواهشمندیم که در حفظ و نگهداری آن کوشا باشید و از وارد کردن آسیب به بخش‌های مختلف آن خودداری کنید.
• نیمه دوم سال بهترین زمان برای سفر به دزفول و بازدید از این جاذبه است.
• بازدید از تمام بخش‌های خانه سوزنگر کمتر از 1 ساعت زمان می‌برد.
• این خانه همه‌روزه از ساعت 08:00 الی 12:00 قابل مشاهده است.

سایر خانه های تاریخی دزفول

دزفول معدن خانه‌های تاریخی است و اگر به دیدن این خانه‌ها علاقه دارید، پیشنهاد می‌کنم که برای دیدن جاذبه‌های زیر هم برنامه‌ریزی کنید. هر کدام از این خانه‌ها مربوط به دوران خاصی از تاریخ هستند و معماری متفاوتی نسبت به سایرین دارند. به همین خاطر بازدید از آن‌ها تجربه متفاوت و جدیدی خواهد بود.

• خانه تاریخی قلمبر (فاصله: 400 متر)
• خانه تیزنو (فاصله: 350 متر)
• منزل تاریخی صنیعی (با فاصله 1 کیلومتری از خانه سوزنگر)
• خانه تاریخی سید صدر (با فاصله 1.6 کیلومتر)

سخن پایانی

خانه سوزنگر یکی از زیباترین خانه‌های تاریخی این شهر است که با معماری کم‌نظیر خود می‌تواند شما را به وجد آورد. این خانه از یادگاری‌های دوران قاجاریه محسوب می‌شود و نمونه آن را در هیچ‌کدام از شهرهای تاریخی ایران نمی‌توانید مشاهده کنید. از اینکه نگاه گرمتان را به این مقاله از گردشی تاپ تقدیم کردید و تا انتها همراه من بودید، بی‌نهایت سپاسگزارم.

سوالات متداول