خانه تیزنو

شهر دزفول بناهای قدیمی زیادی را در بافت تاریخی خودش جا داده که تقریبا تمام آن‌ها از سنگ ساخته شده‌اند و شکوه معماری شهری را به نمایش می‌گذارند. در حقیقت باید بگویم که قدم زدن در میان کوچه‌های تاریخی و تماشای حمام‌ها، خانه‌ها و مساجدی که تماما از جنس آجر هستند، می‌تواند مانند یک ماشین زمان شما را در طول تاریخ جا‌به‌جا کند. در بین این بناهای آجری، خانه تیزنو یکی از جاهایی است که واقعا حیف است اگر بازدید از آن را از دست بدهید.

خانه تیزنو یکی از جاهای دیدنی دزفول محسوب می‌شود که قدمت آن به اوایل دوران صفویان برمی‌گردد؛ البته در معماری این خانه نشانه‌هایی از دوران قاجاریه و پهلوی نیز دیده می‌شود. این خانه اکنون زیر نظر اداره میراث فرهنگی دزفول به فعالیت خودش ادامه می‌دهد و همه گردشگران داخلی و خارجی می‌توانند از آن دیدن کنند. در ادامه با گردشی تاپ همراه باشید تا درباره راه‌های دسترسی و معماری این بنای تاریخی به شما توضیح دهم.

آشنایی با خانه تیزنو دزفول

خانه‌های تاریخی زیادی در داخل این شهر جا خوش کرده‌اند که هر کدام معماری و تاریخچه خاص خود را دارند؛ خانه تیزنو بزرگ‌ترین آن‌ها از نظر مساحت محسوب می‌شود. اولین کلنگ ساخت این خانه در دوران صفویه خورده شده؛ اما با دقت در معماری بخش‌های مختلف، می‌توان نتیجه گرفت که تغییراتی در دوران قاجاریه و پهلوی صورت گرفته است. این بنا با شماره ثبت 2573 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و مالک اصلی آن شخصی به نام تیزنو است.

من از خانه‌های تاریخی زیادی بازدید کرده‌ام؛ اما باید بگویم که دیدن خانه تیزنو تجربه کاملا متفاوتی بود. من در سال 1397 قدم به داخل این خانه گذاشتم و در همان ثانیه‌های اول مجذوب معماری خارق‌العاده آن شدم. بنا تماما از آجر ساخته شده و آجرکاری‌های هنرمندانه در کنار استفاده از هشتی و قوس‌های رومی، شکوه معماری بومی را به تصویر می‌کشد. این خانه اکنون نقش اداره میراث فرهنگی را ایفا می‌کند و بازدید از آن برای عموم آزاد است؛ ناگفته نماند که مسئولین در تلاشند که این خانه را ثبت جهانی کنند.

خانه تیزنو کجاست؟

این خانه تاریخی در مجاورت رودخانه دز، در یکی از قدیمی‌ترین محله‌های این شهر، یعنی محله قلعه جا خوش کرده است. استفاده از اتومبیل خودتان بهترین روش برای دسترسی به این جاذبه است؛ البته اگر به ماشین خودتان دسترسی ندارید، می‌توانید از تاکسی‌های شهری یا اینترنتی هم استفاده کنید.

برای رسیدن به خانه تیزنو ابتدا باید به میدان امام‌خمینی بروید و از آن‌جا مسیر خود را به سمت میدان شهدای قلعه ادامه دهید. پیش از رسیدن به میدان شهدای قلعه، وارد کوچه جعفر خراط شوید و این کوچه را تا انتها ادامه دهید. در انتهای کوچه می‌توانید این جاذبه را در سمت راست خودتان مشاهده کنید. اگر در پیدا کردن مسیر به مشکل خوردید، استفاده از لوکیشن زیر برای مسیریابی می‌تواند راه‌حل مناسبی باشد.

نکته: در نزدیکی خانه تیزنو تعدادی پارکینگ عمومی وجود دارد که می‌توانید ماشین خود را در یکی از آن‌ها پارک کنید و سپس برای دیدن این خانه و جاذبه‌های اطراف آن اقدام کنید.

لوکیشن در نشان

لوکیشن در بلد

معماری خانه تیزنو

وقتی به این خانه تاریخی می‌رسید، تنها چند قدم فاصله دارید تا صدها سال در زمان سفر کنید و به عقب برگردید. در اطراف ورودی خانه چندین سکوی کوچک ساخته شده که معماری خاصی ندارند؛ اما می‌توانید برای نشستن و رفع خستگی از آن‌ها استفاده کنید. این سکوها که نام اصلی آن‌ها خواجه نشین است، در گذشته برای استراحت رهگذران در نظر گرفته شده بود.

وقتی وارد خانه تیزنو می‌شوید، هشتی اولین جایی است که در آن قدم می‌گذارید. سقف هشتی به صورت رسمی‌بندی است و کف آن توسط قلوه‌سنگ‌های رودخانه سنگ‌فرش شده است. زمانی که در هشتی این خانه هستید، اگر به سمت راست خود نگاه کنید اتاق‌های خصوصی خانه را می‌بینید و اگر به سمت چپ نگاه کنید بخش پذیرایی از مهمانان را مشاهده خواهید کرد. پس از آن‌که این بخش را به صورت کامل برانداز کردید، از سمت چپ وارد حیاط شوید و ماجراجویی خود را در آن‌جا ادامه دهید.

کف حیاط مانند سایر بخش‌های خانه تیزنو از جنس آجر است و زیبایی خاص خودش را دارد. در مرکز حیاط یک حوض و باغچه قدیمی و خارق‌العاده نیز قرار گرفته‌اند که زیبایی مجموعه را دوچندان کرده است. چهار پله آجری و نسبتا بزرگ در حیاط این خانه قرار دارد که اگر از آن‌ها بالا بروید به ایوان خانه می‌رسید. در این بخش می‌توانید از زیبایی‌هایی مانند پنجره‌های مشبک و آجرکاری‌های هنرمندان لذت ببرید.

در طبقه دوم خانه تیزنو چند اتاق قدیمی با پنجره‌های سنتی خودنمایی می‌کنند. این اتاق‌ها در دو بخش غربی و شرقی قرار گرفته‌اند و دو ورودی برای دسترسی به آن‌ها ساخته شده است. پس از دیدن این طبقه می‌توانید به پشت‌بام این خانه تاریخی بروید و از آن‌جا منظره نفس‌گیری از پل دزفول و رودخانه دز را ببینید.

پس از آن‌که از بخش‌های فوق دیدن کردم، تصور می‌کردم که زیبایی‌های خانه تیزنو تمام شده و باید آن‌جا را ترک کنم؛ تا این‌که چشمم به پله‌های زیرزمین افتاد. این خانه دو نوع زیرزمین دارد که با نام‌های شبستان و شوادون شناخته می‌شوند. شوادون زیرزمین مخصوص خانه‌های دزفولی است که برای رسیدن به آن باید 20 الی 25 پله را پایین بروید. از آن‌جایی که عمق این بخش بسیار زیاد است، یک گزینه بسیار عالی برای فرار از گرمای تابستان محسوب می‌شود.

زیرزمین دیگر خانه تیزنو شبستان است که تنها 1.5 متر پایین‌تر از سطح حیاط است. این بخش هم زیبایی‌های خاص خودش را دارد و بازدید از آن خالی از لطف نیست.

نکات تکمیلی

• بازدید از تمام بخش‌های خانه تیزنو بین 1 الی 2 ساعت از برنامه شما را به خودش اختصاص می‌دهد.
• بازدید از این خانه تاریخی برای عموم مردم امکان‌پذیر است؛ اما بهتر است که ابتدا از باز بودن آن اطمینان حاصل کنید و سپس برای دیدن آن بروید. برای این منظور می‌توانید با اداره میراث فرهنگی این شهر تماس بگیرید.
• فصل بهار و پاییز بهترین زمان برای سفر به این شهر و بازدید از خانه تیزنو است.
• پیشنهاد می‌کنیم که پیش از ترک این منطقه، از جاذبه‌هایی که در اطراف این خانه قرار گرفته‌اند نیز دیدن کنید.
• این خانه یادگاری دوران صفویه است و باید صحیح و سالم آن را به نسل‌های بعد از خودمان هدیه کنیم. خواهشمندیم که از وارد کردن آسیب به بخش‌های مختلف آن و نوشتن یادگاری روی دیوارهای آن خودداری کنید.

جاذبه های اطراف خانه تیزنو

پیش از آن‌که ماشین خود را از پارکینگ بیرون آورید و محله قلعه را ترک کنید، پیشنهاد می‌کنم که سایر دیدنی‌های این محله را کشف کنید.

• آثار باستانی ساباط سلیم در فاصله 360 متری.
• خانه تاریخی سوزنگر با فاصله 365 متر از خانه تیزنو.
• بازار کهنه که تنها 719 متر با این خانه فاصله دارد.
• حمام شاه رکن‌الدین در فاصله 720 متری.
• قمش تاریخی مومنون با فاصله 814 متر از خانه تاریخی تیزنو.
• آسیاب‌های قدیمی دزفول در فاصله 838 متری.

سخن پایانی

خانه تیزنو بزرگ‌ترین و یکی از زیباترین خانه‌های تاریخی دزفول محسوب می‌شود که در مسیر ثبت جهانی قرار گرفته است. این خانه معماری کم‌نظیر و بی‌نقصی دارد که نمونه آن را در کمترین خانه‌ای می‌توانید مشاهده کنید. من در این مقاله سعی کردم که درباره همه بخش‌های این بنای تاریخی توضیح دهم و تجربه خودم را به صورت کامل با شما به اشتراک بگذارم. اگر شما نیز تجربه دیدن این خانه را دارید، خوشحال می‌شویم اگر آن را با سایر کاربران گردشی تاپ به اشتراک بگذارید.