آرامگاه شاهچراغ
آرامگاه شاهچراغ همچون نگینی سبز در شهر شیراز میدرخشد و از اهمیت تاریخی و زیارتی بالایی برخوردار است. این آرامگاه زیبا که امروزه جز معروفترین جاهای دیدنی شیراز محسوب میشود، متعلق به «حضرت سید امیر احمد (ع)» برادر امام رضا (ع) و فرزند امام موسی کاظم (ع) است. جالب است بدانید در تقویم جمهوری اسلامی روز ششم ذیالقعده را به عنوان روز گرامیداشت شاهچراغ نامگذاری کردهاند. در ادامه مقاله همراه ما باشید تا بیشتر شما را با این آرامگاه آشنا کنیم.
تاریخچه آرامگاه شاهچراغ
آرامگاه شاهچراغ در زمان عضدالدوله دیلمی، یکی از سلاطین آل بویه احداث شد. در ابتدا این آرامگاه تنها یک تل خاک بود که در زمان اتابکان فارس، وزیر اتابک «امير مقربالدين مسعود بدرالدين»، تصمیم گرفت یک بقعه و گنبد بر روی مقبره آرامگاه بسازد. پس از آن در سال 723 شمسی، در دوره ایلخانیان، مادر شاه شیخ ابواسحاق اینجو «ملکه تاشی خاتون» دستور داد تا تزئیناتی به این آرامگاه اضافه شود و همچنین بخشهای مختلفی نظیر مدرسه، مسجد، بازار و محلی برای استراحت در اطراف آن احداث شود.
در دوران شاه اسماعیل صفوی در سال 885 شمسی، ایشان دستور به مرمت آرامگاه را دادند؛ اما متاسفانه زمینلرزهای شدید در 85 سال پس از مرمت، باعث تخریب گستردهای شد. در سال 1108 شمسی درست در زمان نادرشاه مرمتهای زیادی در این مکان صورت گرفت و قندیل بزرگی از طلا را در زیر گنبد آرامگاه شاهچراغ، آویزان کرد. در سال 1202 مجدد زلزلهای عظیم شیراز را لرزاند و باعث شد که تمامی بنای آرامگاه به طور کامل نابود گردد. هزینههای مرمت مجدد آرامگاه از فروش قندیلی که نادرشاه آویزان کردهبود، پرداخته شد.
در زمان فتحعلی شاه، در سال 1206 شمسی کف آرامگاه یک متر بالاتر ساخته شد و همچنین از مصالحی نظیر سنگ، آجر و گچ کمک گرفته شد. در سال 1251 شمسی دری نقرهای به دستور مسعود میرزا ظل السلطان برای ورودی حرف نصب شد و در سال 1254 ساعت بزرگی را در برج جنوبی مقبره نصب کردند.
در زمان پهلوی نیز دیوارهای داخلی حرم آیینه کاری شده، کاشیکاری های جدیدی توسط استاد عیسی بهادری طراحی شده و گنبدی جدید در سال 1336 بر روی بقعه قرار دادهشد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی گنبد و آیینهکاریهای قدیمی مرمت شدند و منبر بزرگی از جنس سنگ مرمر در قسمت جنوبی حرم قرار داده شد. آرامگاه شاهچراغ در تاریخ 20 خرداد ماه سال 1321 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
علت نامگذاری آرامگاه شاهچراغ
داستان نامگذاری آرامگاه شاهچراغ بسیار جالب و شنیدنی است. باید بگوییم تا دوره آل بویه مقبره این حضرت ناشناس بوده و کسی نمیدانست که به چه کسی تعلق دارد. از این رو در اطراف مقبره شاهچراغ، خانههایی قرار داشت. پیرزنی در نزدیکی این ارامگاه زندگی میکرد و هر جمعه چراغی که در بالای این قبر روشن میشد، توجهش را به خودش جلب کرد.
چندین جمعه پی در پی این اتفاق میافتاد و پیرزن شک کرد که شاید این قبر متعلق به یک امامزاده باشد و موضوع را با شاه آن زمان، امیر عضدالدوله مطرح کرد. شاه تصمیم گرفت در اولین شب جمعه در خانه پیرزن بماند تا آن نور را خودش از نزدیک ببیند. شاه به خانه پیرزن رفت و با تاریک شدن هوا آن نور دوباره پدید آمد. پیرزن به سرعت به بالین شاه رفته و فریاد میزند: شاه!چراغ، شاه!چراغ.
عضدالدوله با دیدن نور شگفتزده میشود و با رفتن به سمت نور اثری از آن پیدا نمیکند، اما وقتی به خانه پیرزن برگشت دوباره نور پدید آمد. همین موضع باعث میشود که شاه افرادی را برای تحقیق بفرستد و در نهایت متوجه میشوند که این مقبره متعلق به فرزند امام موسی کاظم است و پس از آن دستور به ساخت آرامگاه را میدهد.
آرامگاه شاهچراغ کجاست؟
آرامگاه شاهچراغ شیراز در خیابان لطفعلی خان زند، سه راه خیابان احمدی این شهر قرار دارد. البته این تنها مسیری نیست که به شاهچراغ برسیم، شما میتوانید به کمک خیابان 9 دی و بازار شاهچراغ نیز خودتان را به این مکان مذهبی برسانید. دسترسی به آرامگاه بسیار راحت بوده و میتوانید از وسیله نقلیه عمومی نظیر مترو، اتوبوس و تاکسی نیز استفاده کنید. همچنین اگر قصد دارید با خودروی شخصی، خودتان را به اینجا برسانید، لوکیشن زیر در گوگل مپ میتواند به شما در مسیریابی کمک کند.
معماری آرامگاه شاهچراغ
آرامگاه شاهچراغ از بخشهای مختلفی نظیر ضریح، ایوانها، صحنها، گلدستهها و ورودیها تشکیل شدهاست که هر کدام از آنها زیبایی خاص خود را دارد. این آرامگاه به سبک معماری ایرانی – اسلامی طراحی شده و درون آن با آیینهکاریها و کاشیکاریهای بسیار نفیس و ارزشمند تزیین شدهاست.
گنبد منحربهفرد آرامگاه با وزنی نزدیک به 70 تن به شکل غنچه طراحی شده و دارای معرقکاری، مقرنسکاری، کاشیهایهای اسلیمی بوده و با آیاتی از قرآن مزین شدهاست. صحن حرم به شکل مستطیل و به مساحت 14 هزار متر مربع میزبان تعداد زیادی گردشگر است که یک حوض در وسط آن خودنمایی میکند. درون حرم نیز تزئیناتی از چوب، خطاطی، گچبری، آیینهکاری و کاشیکاریها را خواهید دید که جلوهای بسیار خاص به فضا بخشیده است.
جاذبه های دیدنی اطراف آرامگاه شاهچراغ
شهر شیراز یکی از متمدنترین شهرهای کشورمان بوده که جاذبههای تاریخی و طبیعی زیادی را درون خود جای دادهاست و هر کدام از آنها ارزش زیادی جهت بازدید دارد. پیشنهاد میکنیم اگر به شیراز سفر کردهاید، حتما چند روزی را در این شهر اقامت کنید تا بتوانید همه جاهای دیدنی آن را از نزدیک ببینید و لذت ببرید. در ادامه لیستی از نزدیکترین جاذبههای گردشگری به آرامگاه شاهچراغ را برایتان آماده کردهایم که میتوانید از آن استفاده کنید.
- مسجد جامع عتیق (فاصله: 1.8 کیلومتر)
- باغ جنت (فاصله تا آرامگاه شاه چراغ: 9.7 کیلومتر)
- باغ ارم شیراز (فاصله: 6.3 کیلومتر)
- باغ جهان نما (در فاصله 6 کیلومتری از آرامگاه شاهچراغ)
- دروازه قرآن (با فاصله 8.5 کیلومتر از شاهچراغ)
نکات بازدید از آرامگاه شاهچراغ
- بازدید از آرامگاه شاهچراغ برای تمامی افراد رایگان بوده و نیازی به پرداخت هزینه ندارد.
- شما میتوانید در هر ساعت از شبانهروز که میخواهید از آرامگاه دیدن کنید. آرامگاه شاه چراغ در تمام طول روز باز بوده و بازدید از تمام بخشهای آن 2 الی 3 ساعت از زمان شما را به خود اختصاص میدهد.
- بهترین زمان بازدید از آرامگاه شاهچراغ و سایر جاذبههای دیدنی شهر شیراز فصل بهار است. در این فصل و مخصوصا اردیبهشت، عطر بوی نارنج شما را مدهوش میکند.
سخن پایانی
مردم شیراز اعتقاد زیادی به آرامگاه شاهچراغ داشته و برای گرفتن حاجت خود ایشان را ضامن خود قرار میدهند. حال و هوای درون صحن آرامگاه و تماشای مردمی که در حال زیارت و بازدید از این مکان مذهبی هستند، بسیار لذتبخش است. این آرامگاه زیبا به واسطه معماری بینظیر خود گردشگران زیادی را از داخل و خارج از کشور به سوی خود میکشاند. در این مقاله از گردشی تاپ اطلاعات دقیقی را در مورد این مکان در اختیارتان قرار دادیم تا با دید بازتری از آن بازدید کنید. امیدواریم که از خواندن مقاله نهایت لذت را بردهباشید.
سوالات متداول
آرامگاه شاهچراغ کجاست؟
این آرامگاه در خیابان لطفعلی خان زند، سه راه خیابان احمدی این شهر قرار دارد.
بهترین زمان بازدید از آرامگاه شاهچراغ کدام است؟
بهترین زمان بازدید از آرامگاه شاه چراغ و سایر جاذبههای دیدنی شهر شیراز فصل بهار است.
جاذبه های نزدیک به آرامگاه شاهچراغ کدامند؟
مسجد جامع عتیق، باغ ارم، دروازه قرآن، باغ جنت و باغ جهان نما از جاذبههای نزدیک به این آرامگاه است.
قدمت آرامگاه به چه دورانی باز میگردد؟
قدمت آرامگاه به زمان عضدالدوله دیلمی، یکی از سلاطین آل بویه بر میگردد.