دژ محمدعلی خان
دزفول یکی از مهم‌ترین شهرهای ایران و استان خوزستان است که جاهای دیدنی فراوانی دارد. این شهر دارای تاریخی غنی است که پیشینه آن به دوران هخامنشیان و ساسانیان باز می‌گردد و از آنجا که در دامنه رشته کوه‌های زاگرس و در ساحل رود دز واقع شده، دارای طبیعتی بی‌نظیر است و یک مقصد عالی برای گردش و سفر محسوب می‌شود. یکی از زیباترین جاهای دیدنی دزفول، دژ محمدعلی خان است که در نزدیکی دزفول و سردشت قرار دارد. این دژ در طبیعت بسیار زیبای اطراف دزفول قرار دارد و یک مقصد جذاب برای بازدید و گردش است. برای آشنایی بیشتر با این بنا در ادامه مقاله با ما همراه باشید.
تاریخچه دژ محمدعلی خان
محمد علی خان به اسم محمود صالح چهارلنگ بختیاری هم در طول تاریخ شناخته شده است. دژ محمدعلی خان که به نام دژ سردشت نیز شهرت دارد، در سال ۱۲۳۲ خورشیدی، مقر مبارزات محمدعلی خان اول، علیه ظلم‌های خانلرمیرزا احتشام الدوله، حاکم لرستان و خوزستان و پسرش ابراهیم‌میرزا در حکومت قاجار بود. در منابعی که به تاریخ این دژ اشاره کرده‌اند گفته شده که سردار علی مردان خان، برادر محمدعلی خان، در سال ۱۳۰۷ خورشیدی، جمعیتی را تحت عنوان هیئت اجتماعیه بختیاری تشکیل داد و پس از آنکه تعداد زیادی از طوایف بختیاری به این هیئت پیوستند، علیه رضا شاه قیام کردند.
رضا شاه نیز نیروهای خود را به این منطقه فرستاد تا این گروه شورشی را سرکوب کنند. علی مردان خان و یارانش برای در امان ماندن از سربازهای شاه به دژ محمدعلی خان پناه آوردند؛ به همین خاطر این دژ به اسم دژ علی مردان خان نیز شناخته شده‌است. بعد از یکسال علی‌مردان خان و یارانش، با وساطت برخی از خان‌ها تسلیم شده و به تهران رفتند. او پس از آنکه مدتی در تهران ماند، در این شهر دستگیر و به زندان قصر برده شد و نهایتا در اسفندماه سال ۱۳۱3خورشیدی به دار آویخته شد.
طبق گفته‌های راهنمایان محلی منطقه، دیواره‌های بسیار بلند کوه و دسترسی سخت به قله آن منجر به خلق یک دژ طبیعی شده که از آن به‌عنوان یک پناهگاه نظامی استفاده می‌شده‌است. همچنین بنایی قلعه‌مانند در گذشته بر فراز آن وجود داشته است. در کتاب‌های تاریخی باقیمانده از دوره‌های مختلف این دژ با نام‌های دز استوار، دز، مندزون یا دژ محمدعلی خان یاد شده است.
دژ محمدعلی خان کجاست؟
دژ محمدعلی خان در 65 کیلومتری شمال شهر دزفول، و 25 کیلومتری سردشت به موازات کوه هفت‌تنان در رشته کوه زاگرس واقع شده است.از شهر دزفول تا مرکز بخش سردشت که سالند نام دارد نزدیک ۴۵ کیلومتر راه است و از آنجا یک مسیر کوهستانی ۲۵ کیومتری وجود دارد که در انتهای این مسیر دژ طبیعی محمدعلی خان قرار دارد. همچنین می‌توانید از استان خوزستان و شمال شهرستان دزفول به سمت شهر سردشت، روستای لب سفید و سپس روستای ابوالحسن حرکت کنید. لوکیشن زیر شما را در مسیریابی بهتر این دژ یاری می‌کند.
جاذبه های دژ محمد علی خان
موقعیت خاص این قلعه و مجموعه آبشارهای اطراف آن باعث شده که همه ساله در فصل زمستان و بهار، دژ محمدعلی خان پذیرای گردشگران و تورهای بسیاری از سراسر کشور باشد. ارتفاع این دژ حدود 1550 متر است. پوشش گیاهی اطراف دژ باعث می‌شود این منطقه زیباتر جلوه کند. این دژ و اطراف آن جاذبههای دیدنی بسیاری دارد که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.
آبشارهای دوقلو
در دامنه دژ محمدعلی خان آبشاری دوقلو و بسیار زیبا خودنمایی می‌کند. این آبشار ارتفاع زیادی دارد و در فصول پر باران سال بسیار پر آب‌ترند و در هر سو جویبار کوچکی در حال سرازیری و خود نمایی است. برای رفتن تا پای آبشارها حدود 20 دقیقه پیاده روی نیاز است. درخت‌های «مورد» که سمت راست آبشارها قد علم کرده‌اند، و همچنین جریان کمتر آب در سمت راست آبشارها، مانع از دید کافی به منظره می‌شوند. در مقابل این آبشار، یک کمپ قرار دارد و یکی از بهترین گزینه‌های اقامتی است که به افراد علاقه‌مند به طبیعت توصیه می‌شود.
اتاقک های سنگی
در اطراف دژ محمدعلی خان اتاقکهای سنگی کوچک و سقف‌داری وجود دارند که در گذشته محل استراحت و پناهگاه عشایر بوده‌اند. سقف این اتاقک‌ها به طور کامل جلوی باران را نمی‌گیرد و خیلی پناهگاه مناسبی در زمان‌های بارانی نیست. همچنین اگر قصد دارید از این اتاقک‌ها دیدن کنید، احتیاط کنید چرا که این اتاقک‌ها در کوه واقع شده و خطر ریزش دارند.
جاهای دیدنی اطراف دژ محمدعلی خان
در اطراف دژ محمدعلی خان که در نزدیکی سردشت و نیز دزفول قرار دارد، جاهای دیدنی زیادی از جمله جاذبههای طبیعی، تاریخی ، تفریحی و غیره وجود دارد که می‌توانید از آنها بازدید کنید و از زیبایی آنها لذت ببرید. به تعدادی از این جاهای دیدنی در زیر اشاره شده‌است.
- کوه هفت تنان
- شیرهای سنگی باستان
- سازه های آبی شوشتر
- گرد بیشه
- آبشار نمک
- قلعه طاهرآباد
- مسجد جامع دزفول
نکات بازدید
- برای آنکه نقطه مناسبی برای شروع کوهپیمایی خود پیدا کنید، بهتر است از یک راهنمای محلی کمک بگیرید. شما همچنین می‌توانید برای مسیریابی از نقشه استفاده کنید.
- مسیر رسیدن به دژ محمدعلی خان، آسان و در بیشتر بخش‌ها صاف است اما در صورت بارش باران کمی پیمایش این مسیر سخت می‌شود. به همین دلیل حتما از قبل، شرایط آب‌و‌هوایی منطقه را بررسی کنید و بعد به این منطقه بروید.
- از آنجایی که در مسیر کوهستانی دژ مغازه ای جهت خرید اقلام مورد نیاز پیدا نمی‌شود، همه وسایل مورد نیاز و همچنین وسایل شخصی خود را با خود ببرید.
- برای دسترسی به دژ محمدعلی خان باید با ماشین شخصی یا تورهای گردشگری به این منطقه بروید و هیچ اتوبوس یا تاکسی‌ای در این مسیر وجود ندارد.
سخن آخر
در ایران زیبا جاذبه های طبیعی فراوانی وجود دارد که هر یک زیبایی خاص خود را دارد و با تماشای هر یک از این زیباها به عظمت و بزرگی آفریننده آنها پی می‌بریم. یکی از زیباترین جاذبههای طبیعی کشور که علاوه بر آنکه خودش از زیبایی و شکوه حیرت انگیزی برخوردار است در اطراف آن نیز جاذبههای طبیعی دیگری از جمله آبشار یافت می‌شود، دژ محمدعلی خان است، که برخلاف عمده دژها ساختگی نیست و به دست طبیعت ساخته شده است. اگر قصد به دزفول و سردشت را دارید، پیشنهاد می‌کنیم بازدید از این دژ را در برنامه خود قرار دهید. از اینکه تا انتهای مقاله همراه گردشی تاپ بودید، بی‌نهایت سپاسگزاریم.
سوالات متداول
این جاذبه در 65 کیلومتری شمال شهر دزفول، و 25 کیلومتری سردشت به موازات کوه هفت‌تنان در رشته کوه زاگرس قرار گرفته است.
آبشارهای دوقلو و اتاقکهای سنگی از جمله جاذبههای زیبای این دژ بوده است.
این دژ در دوران قاجار در سال ۱۲۳۲ خورشیدی، مقر مبارزات محمدعلی خان اول، علیه ظلم‌های خانلرمیرزا احتشام الدوله، حاکم لرستان و خوزستان و پسرش بود. دژ محمد علی خان کجاست؟
جاذبه های این دژ زیبا کدام است؟
کاربرد دژ محمد علی خان چه بود؟
