بند گلستان

بند گلستان با قدمتی که به دوران تیموریان برمی‌گردد، یکی از قدیمی‌ترین بندهای استان خراسان رضوی محسوب می‌شود. وجود تفریحات مهیجی مانند قایق‌سواری، این مکان را به یکی از محبوب‌ترین جاهای دیدنی مشهد در فصل بهار و تابستان تبدیل کرده است. این بند در فاصله 24 کیلومتری از مرکز شهر مشهد، در روستایی به همین نام قرار گرفته و در طول سال گردشگران زیادی برای دیدن آن راهی روستای تاریخی گلستان می‌شوند.

من در مرداد ماه سال 1400 این بند تاریخی و زیبا را از نزدیک دیدم و باید بگویم که فراتر از حد تصوراتم بود. وجود امکانات رفاهی و تفریحی خارق‌العاده، رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌های لوکس این منطقه را به یکی از خاص‌ترین مکان‌ها شهر مشهد تبدیل کرده‌اند. در این مقاله همراه من باشید تا درباره تاریخچه، بهترین راه دسترسی و امکانات رفاهی بند تاریخی گلستان به شما توضیح دهم.

معرفی بند گلستان

بندهای زیادی در استان خراسان رضوی وجود دارد که هر کدام زیبایی‌های خاص خودشان را دارند؛ اما هیچکدام به پای بند گلستان نمی‌رسند. این مکان جذاب یکی از یادگاری‌های به‌جا مانده از دوران تیموریان است و بیشتر از 500 سال از عمر آن می‌گذرد؛ با این وجود همچنان مانند روز اول پابرجاست و هیچ مشکلی برای آن به وجود نیامده است. در سال‌های گذشته توجه ویژه‌ای به این بند شده و امکانات جذابی به این منطقه اضافه شده است؛ امکاناتی که آن را تاثیر زیادی در جذب گردشگر داشته‌اند.

متاسفانه هیچ مدرک دقیقی در دست نیست که سازنده اصلی بند گلستان را نشان دهد؛ اما گمانه‌زنی‌هایی در این رابطه وجود دارد. برخی از افراد معتقدند که این جاذبه به دست سازنده مسجد گوهرشاد ساخته شده و برخی دیگر آن را به پسر تیمور گورکانی (شاهرخ) نسبت می‌دهند. هیچ مدرکی در دست نیست که این گمانه‌زنی‌ها را تایید و یا رد کند و همه این‌ها در حد حدس و گمان هستند.

تاریخ دقیق ساخت بند گلستان هم به صورت دقیق مشخص نیست؛ اما با مراجعه به کتاب «اسناد و مکاتبات تاریخی ایران» می‌توان تاریخی حدودی آن را بدست آورد. در این کتاب آمده که سلطان ابوسعید روزی به این بند اشاره کرده و درباره آن با مردم مشهد سخن گفته است. سلطان ابوسعید در سال 837 هجری قمری کشته شده؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که سد گلستان مشهد پیش از سال 837 هجری قمری ساخته شده است.

بند گلستان کجاست؟

در فاصله 25 کیلومتری از مرکز شهر، در ضلع شرقی روستایی به نام گلستان جا خوش کرده است. مسیر رسیدن به این جاذبه بسیار راحت است و پیچیدگی خاصی ندارد. اگر در شهر مشهد هستید، ابتدا باید وارد بلوار وکیل‌آباد شوید و از آن‌جا خود را به بلوار امام رضا برسانید. در بلوار امام رضا، سومین دوربرگردان را دور بزنید و وارد خیابان امام رضا 28 شوید. بند گلستان در انتهای این خیابان قرار گرفته است.

چنانچه می‌خواهید این مسیر را با اتوبوس بروید، باید در ایستگاه امام رضا 33 پیاده شوید و ادامه مسیر را پیاده‌روی کنید. این ایستگاه تنها 400 متر با بند فاصله دارد. لوکیشن دقیق این جاذبه را هم می‌توانید در قسمت پایین مشاهد کنید.

لوکیشن در بلد

لوکیشن در نشان

معماری بند گلستان مشهد

در ساخت بند گلستان به‌خوبی می‌توان هوش و زکاوت معمار آن را مشاهده کرد. بند در میان دو صخره سنگی ساخته شده و این صخره‌ها مانند تکیه‌گاه عمل می‌کنند؛ همین موضوع باعث شده که مشکلی برای این سازه در طول این 500 سال به‌وجود نیاید. جنس این صخره‌ها از سنگ گرانیت و گرانودیوریت است و در برابر رطوبت مقاومت بسیار بالایی دارند.

از جمله مهم‌ترین مصالح استفاده شده در ساخت بند گلستان باید به ملات آهک و شن، آجر و سنگ اشاره کنیم. نمای آن هم با آجرکاری‌های زیبا تزئین شده و چهره حالبی را به خودش گرفته است. طول این بند در پایین‌ترین نقطه 30 متر است و این طول با افزایش ارتفاع بیشتر می‌شود. تاج که یکی از زیباترین قسمت‌های این سازه است، در بالاترین قسمت قرار دارد و طول و عرض آن به ترتیب 130 و 10.5 متر است.

مخزن استفاده شده برای بند گلستان 2.7 میلیون متر مکعب گنجایش دارد که از این میزان 1.2 میلیون متر مکعب آن توسط رسوبات اشغال شده است. سرریز سازه هم دارای ارتفاع 20 متری است و جذابیت خاص خودش را دارد. البته باید بدانید که طول این بند تاریخی در باتدا 102 متر بود و ارتفاع آن هم به 15 متر می‌رسید، مرمت‌های انجام شده در طول این سال‌ها، طول آن را به 130 و ارتفاع را به 21 متر رسانده است.

تفریحات بند تاریخی گلستان

پس از آشنایی کامل با این بند و معماری آن، این سوال مطرح می‌شود که چه تفریحاتی در این منطقه در دسترس است؟ قایق‌سواری را باید به عنوان مهم‌ترین و جذاب‌ترین تفریح بند گلستان معرفی کنیم که طرفداران بسیار زیادی دارد. قایق‌سواری در این منطقه حسی مشابه دریاچه چیتگر تهران را به شما منتقل می‌کند و اگر تا امروز آن را تجربه نکرده‌اید، پیشنهاد می‌کنم که حتما آن را امتحان کنید. من تا امروز 2 بار قایق‌سواری در این بند را تجربه کرده‌ام و همچنان برایم تازگی دارد.

عکاسی یکی دیگر از تفریحاتی است که می‌توانید در بند گلستان تجربه کنید. لوکیشن این منطقه برای گرفتن عکس و اشتراک‌گذاری آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی فوق‌العاده است. چادر زدن در اطراف بند و ساختن یک روز خاطره‌انگیز در کنار دوستان و خانواده تفریح دیگری است که نباید از آن غافل شوید. در انتها هم باید به رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌های موجود در اطراف بند اشاره کنیم که پس از یک قایق‌سواری جانانه می‌توانند گزینه‌های جذابی باشند.

پس از آن‌که ماجراجویی خود را در بند گلستان به پایان رساندید، پیشنهاد می‌کنم که حتما از روستاهای ارغد و مایان که در نزدیکی بند قرار گرفته‌اند، دیدن کنید. همچنین امامزاده‌ای به نام برادران ناصر و یاسر هم در نزدیکی شما قرار دارند که زیارت آن‌ها هم می‌تواند گزینه جذابی باشد.

نکات تکمیلی

• برای استفاده از قایق‌های مجموعه باید بلیط تهیه کنید که هزینه آن در سال 1400 برابر 25000 تومان بود.
• بهترین زمان برای بازدید از بند گلستان، فصل بهار و تابستان است.
• در ایام نوروز این منطقه بسیار شلوغ است و اگر حوصله شلوغی را ندارید، بهتر است که زمان دیگری را انتخاب کنید.
• طبیعت بکر منطقه یکی از زیبایی‌هایی است که خداوند به ما هدیه داده؛ خواهشمندیم که با رها کردن زباله‌های خود در این منطقه، زیبایی طبیعت آن را دست‌خوش تغییر نکنید.
• از نظر من در فصل بهار و تابستان، ساعت 10:00 تا 19:00 بهترین بازه زمانی برای دیدن این جاذبه است.

جاذبه های اطراف بند گلستان

در نزدیکی این مکان جاهای دیدنی زیادی وجود دارد که من در قسمت پایین بهترین آن‌ها را لیست کرده‌ام. پیشنهاد می‌کنم که با یک برنامه‌ریزی دقیق از تمام آن‌ها دیدن کنید.

• طرقبه (فاصله: 4.9 کیلومتر)
• پارک ملت مشهد (فاصله 17.4 کیلومتر)
• موزه نان مشهد (در فاصله 24.2 متری)
• پارک کوهسنگی (با فاصله 22.2 کیلومتر از این بند تاریخی)
• بام هاشمیه (با فاصله 17.2 کیلومتر)
• غار مغان (فاصله: 66.1 کیلومتر)
• آرامگاه فردوسی (با فاصله 31.7 کیلومتر)
• میل اخنگان (فاصله: 43.2 کیلومتر)

سخن پایانی

بند گلستان یکی از قدیمی‌ترین بندهای استان خراسان رضوی است که قدمت آن به دوران تیموریان برمی‌گردد. وجود تفریحات جذاب و طبیعت بکر در این منطقه توجه گردشگران زیادی را جلب کرده و سالانه هزاران نفر از این بند تاریخی دیدن می‌کنند. آیا شما هم تجربه بازدید از بند تاریخی گلستان را دارید؟ خوشحال می‌شویم که تجربه خود را با سایر کاربران گردشی تاپ به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول