میل اخنگان

میل اخنگان یک آرامگاه تاریخی در فاصله 32 کیلومتری از مشهد است که قدمت آن به 600 سال قبل برمی‌گردد. هیچ کتیبه یا سنگ‌نوشته‌ای در داخل این برج تاریخی دیده نمی‌شود و هویت افرادی که در این مکان دفن شده‌اند، در هاله‌ای از ابهام است. این سازه امروزه به عنوان یکی از متفاوت‌ترین جاهای دیدنی مشهد شناخته می‌شود و گردشگران زیادی را درگیر معماهای خودش کرده است. در ادامه همراه گردشی تاپ باشید تا همه چیز را درباره این میل تاریخی به شما توضیح دهم.

آشنایی با میل اخنگان

یک آرامگاه تاریخی با معماری کم‌نظیر است که قدمت آن به قرن نهم هجری برمی‌گردد. گمانه‌زنی‌های زیادی درباره هویت شخصی که در این مکان دفن شده وجود دارد؛ اما مدرک خاصی برای اثبات یا رد آن‌ها در دسترس نیست. برخی از افراد معتقدند که همسر شاهرخ تیموری (گوهر تاج) در این مکان دفن شده و نقش‌و‌نگارهای روی برج را سندی بر حرف خود می‌دانند. جالب است بدانید که سازمان میراث فرهنگی هم این فرضیه را درست می‌داند.

عده دیگری از افراد معتقدند که بیشتر از یک نفر در میل اخنگان دفن شده و آن را یک آرامگاه خانوادگی می‌دانند؛ از نظر آن‌ها افراد مهم و مشهوری در این مکان دفن شده‌اند. برخی از افراد هم داستان متفاوتی درباره یک دختر هندی را روایت می‌کنند. آن‌ها معتقدند که یک دختر از کشور هندوستان عازم مشهد مقدس می‌شود تا از حرم امام رضا (ع) دیدن کند؛ اما در مسیر جان خود را از دست می‌دهد و این آرامگاه به یاد او ساخته شده است. به هرحال هیچکدام از این فرضیه‌ها نه تایید می‌شوند و نه رد.

میل اخنگان در بیستم خرداد سال 1321 با شماره ثبت 341 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و یکی از سازه‌های مهم کشور محسوب می‌شود.

میل اخنگان کجاست؟

این سازه 32 کیلومتر از مرکز شهر مشهد و 11.3 کیلومتر از شهر توس فاصله دارد. در واقع باید بگوییم که میل اخنگان در روستایی به همین نام، در شمال شهر مشهد قرار گرفته است. اگر در شهر مشهد هستید و می‌خواهید از این جاذبه دیدن کنید، ابتدا باید وارد بلوار 22 بهمن شوید و این مسیر را تا رسیدن به جاده مشهد – کلات ادامه دهید. این مسیر را تا جایی ادامه دهید که تابلوی جاده کارده را در سمت راست خود ببینید؛ از فرعی خارج شوید و خودتان را به این جاده برسانید.

چند کیلومتر که در جاده کارده به مسیر خودتان ادامه دهید، به یک دوراهی می‌رسید؛ در دوراهی وارد مسیر سمت چپ شوید  و این جاده تا جایی ادامه دهید که میل اخنگان را در سمت چپ خودتان ببینید. راستش را بخواهید مسیر رسیدن به این برج تاریخی کمی پیچیده است و پیشنهاد می‌کنم که از نقشه زیر برای مسیریابی استفاده کنید.

لوکیشن در نشان

لوکیشن در بلد

تاریخچه میل اخنگان

متاسفانه هیچ مدرک و سندی در دست نیست که زمان دقیق ساخت این برج را برای ما روشن کند و تاریخچه آن هم مانند هویت شخص دفن شده در هاله‌ای از ابهام است. از آنجایی که در ساخت میل تاریخی اخنگان از کاشی‌های مربعی شکل استفاده شده، محققان زمان ساخت آن را به دوران تیموریان نسبت داده‌اند؛ زیرا استفاده از این نوع کاشی در معماری تیموریان به شدت به چشم می‌خورد.

گروه دیگری از محققان هستند که نظر متفاوتی درباره تاریخچه میل اخنگان دارند. آن‌ها با بررسی معماری و تزئینات برج، ساخت آن را به دوران ایلخانی نسبت داده‌اند. گروه دیگری هم هستند که ساخت این میل را مربوط به نیمه اول قرن نهم می‌دانند. هیچ مدرکی در دست نیست که این فرضیه‌ها را رد و یا تایید کند؛ اما آنچه مشخص است این است که این برج در قرن نهم هجری ساخته شده است.

معماری میل اخنگان

ارتفاع میل اخنگان به 18 متر می‌رسد و در ساخت آن هم از مصالحی مانند آجر و خشت استفاده شده است. نمای برج با کاشی‌های چند ضلعی و ستاره‌ای که به رنگ لاجوردی و فیروزه‌ای هستند تزئین شده و در همان نگاه اول شما را شیفته خود می‌کند. برای آن‌که کاشی‌ها تاثیر بیشتری در زیبایی سازه داشته باشند، به نقوش برجسته مزین شده‌اند. قرارگیری این المان‌ها در کنار یکدیگر به خوبی نشان می‌دهد که معمار این بنا از معماری دوران تیموریان در ساخت آن استفاده کرده است.

میل اخنگان از دو بخش بدنه و تاج تشکیل شده که بدنه آن به شکل استوانه‌ای است و تاج آن هم طراحی عرق‌چین دارد. ارتفاع بدنه 14 متر است و روی آن هشت نیم‌ستون با تزئینات زیبا دیده می‌شود. تاج عرق‌چین آن هم 4 متر ارتفاع دارد و با خط‌های افقی لاجوردی و فیروزه‌ای خودنمایی می‌کند. تاج روی بدنه قرار گرفته تا ارتفاع کلی سازه به 18 متر برسد.

پس از برانداز کردن نمای میل اخنگان وقت آن است که به داخل آن بروید و زیبایی‌های داخلی آن را نیز کشف کنید. روی بدنه برج سه ورودی مستطیلی قرار گرفته که همه آن‌ها شما را به یک نقطه هدایت می‌کنند. وقتی وارد آرامگاه می‌شوید، سنگ قبری با طول و عرض 110 و 50 سانتی‌متر نظر شما را به خودش جلب می‌کند. این سنگ قبر 40 سانتی‌متر ارتفاع دارد و با تمام سنگ قبرهایی که تا امروزه دیده‌اید متفاوت است. اگر روی سنگ قبر را نگاه کنید، نوشته‌های با خط ثلث را مشاهده خواهید کرد.

از نظر من معماری میل اخنگان در عین حال که بسیار ساده است، ریزه‌کاری‌های زیادی دارد و دیدن آن می‌تواند جذاب باشد.

نکات تکمیلی

• برای بازدید از این برج تاریخی نیازی به پرداخت هزینه نیست.
• بازدید از بخش‌های مختلف میل اخنگان بین 1 الی 2 ساعت زمان می‌برد.
• بازدید از این جاذبه محدودیت زمانی ندارد و می‌توانید در هر 24 ساعت شبانه‌روز از آن دیدن کنید؛ البته اگر می‌خواهید تمام جزئیات را با دقت ببینید، پیشنهاد می‌کنم که تا قبل از غروب آفتاب خودتان را به آن برسانید.
• برج اخنگان مشهد یک سازه تاریخی با قدمت 600 ساله است که باید به نسل‌های بعدی منتقل شود. خواهشمندیم که از نوشتن یادگاری روی دیوارهای آن و وارد کردن آسیب به بخش‌های مختلف آن خودداری کنید.
• اواسط بهار تا اوایل پاییز بهترین زمان برای دیدن این میل تاریخی است.

مقصد بعدی کجاست؟

جاذبه‌های زیادی در شهر مشهد جا خوش کرده‌اند که بازدید از آن‌ها می‌تواند جذاب باشد. پس از دیدن این برج تاریخی پیشنهاد می‌کنم که از موارد زیر هم دیدن کنید.

• آرامگاه فردوسی (فاصله: 10.2 کیلومتر)
• پارک کوهسنگی (در فاصله 40.7 کیلومتری)
• پارک ملت (با فاصله 35.7 کیلومتر)
• مسجد گوهرشاد (با فاصله 32.9 کیلومتر از میل اخنگان)
• پارک مینیاتوری مشهد (فاصله: 28.9 کیلومتر)
• چالیدره (فاصله: 52.4 کیلومتر)

اگر تجربه بازدید از میل اخنگان را دارید، می‌توانید آن را با سایر کاربران گردشی تاپ به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول