موزه عبرت

موزه عبرت تهران یکی از بناهای تاریخی متفاوت و مخوف ایران است که حال و روز زندانیان در دوره پهلوی را به بازدیدکنندگان نمایش می‌دهد. تجربه گردش و بازدید در این موزه تجربه‌ای عجیب و مخوف است و با تجربه‌های موزه گردی گذشته متفاوت است. این موزه که در باغ ملی در میدان امام خمینی قرار دارد، از جاذبه های گردشگری تهران به شمار می‌رود و شکنجه شدن زندانیان سیاسی در دوره پهلوی را روایت می‌کند. در ادامه با ما همراه باشید که بیشتر با این موزه مخوف و عجیب کشور آشنا شویم.

آنچه که امروز موزه عبرت نام دارد، در گذشته و در زمان رضا شاه و محمدرضا شاه پهلوی به عنوان زندان و شکنجه‌گاهی برای زندانیان سیاسی کاربرد داشت. رضاشاه پهلوی قصد داشت زندانی بسازد که زندانیان نتوانند به هیچ طریقی از آن فرار کنند. او در سال 1311 خورشیدی دستور به ساخت این زندان داد و برای طراحی و ساخت آن مهندسان آلمانی را به کار گرفت. پس از پایان ساخت این زندان، در ابتدا از آن به عنوان توقیف‌گاهی برای افراد استفاده شد و در سال 1317 خورشیدی از این بنا به عنوان زندان موقت شهربانی استفاده شد.

بنای موزه عبرت امروزی تا چند سال به عنوان زندان موقت شهربانی کاربرد داشت تا اینکه ریاست کمیته مشترک ساواک و شهربانی به ساواک واگذار شد و از آن پس از این بنا به عنوان شکنجه‌گاه زندانیان سیاسی استفاده شد. بسیاری از مجاهدان انقلابی در این زندان شکنجه شدند. پس از انقلاب 1357 ایران، زندانیان سیاسی آزاد شدند و این زندان خالیدش و برای مدتی متروکه ماند و کسی از آن استفاده نمی‌کرد. سرانجام در اواخر دهه هفتاد مسئولان فرهنگی کشور بر آن شدند تا این زندان را به موزه‌ای تبدیل کنند تا آیندگان بدانند که بر زندانیان سیاسی چه گذشت و همچنین یاد و خاطره مجاهدانی که سال‌ها در این زندان سیاسی محبوس شدند و برای انقلاب درد کشیدند، زنده بماند.

برای افتتاح و راه اندازی این موزه کارشناسان از اسناد و مدارک موجود و نیز از شهادت افراد که در این زندان سالها زجر کشیده بودند استفاده کردند و فضایی را طراحی کردند که در آن صحنه‌های شکنجه و بازجویی، به شکلی که به قدر زیادی به واقعیت نزدیک بود، بازسازی کردند. پس از پیان این اقامات و تکمیل موزه در سال 1382 خورشیدی، موزه عبرت با حضور رئیس جمهور وقت، یعنی سید محمد خاتمی، به منظور آشنایی مردم آن زمان و نسل‌های آینده با شکنجه‌های ساواک، به روی عموم مردم بازگشایی شد.

موزه عبرت کجاست؟

موزه عبرت در استان تهران، شهر تهران، منطقه 12 شهرداری تهران، در ضلع شمالی میدان امام خمینی (ره) و در خیابان یارجانی واقع شده است. اگر قصد دارید که با استفاده از خودروی شخصی خود را به این موزه برسانید، لوکیشنی را در زیر قرار می‌دهیم تا بتوانید با استفاده از آن موزه را راحت‌تر پیدا کنید.  توجه داشته باشید که ناحیه‌ای که موزه در آن واقع شده است، در محدوده طرح ترافیک قرار دارد.

اگر قصد دارید که با استفاده از وسایل نقلیه عمومی به این موزه بروید، می‌ توانید از مترو اتوبوس یا تاکسی برای دسترسی به موزه استفاده کنید. مترو بهترین راه برای دسترسی به موزه به حساب می‌آید. شما می‌توانید از خطوط 1 یا 2 مترو استفاده کنید و در ایستگاه امام خمینی (ره) از قطار پیاده شده و با کمی پیاده روی خود را به موزه عبرت برسانید.

یک راه دیگر برای دسترسی به موزه عبرت استفاده از اتوبوس‌های درون شهری تهران است. خطوط بسیاری از اتوبوس‌های شهری از این محدوده و میدان اما خمینی (ره) عبور می‌کنند، از جمله این اتوبوس‌ها می‌توان به اتوبوس‌هایی که مقصدشان میدان اما خمینی است اشاره کرد. اتوبوس‌هایی که به پایانه‌های اطراف این محدوده می‌روند، مانند پایانه فیاض بخش یا پایانه قورخانه نیز از این میدان می‌گذرند. شما همچنین می‌توانید برای دسترسی به این موزه از تاکسی‌های شهری که از پایانه‌های تاکسیرانی از جمله پایانه میدان آزادی حرکت می‌کنند، استفاده کنید.

لوکیشن در نشان

معماری موزه عبرت

معماری موزه عبرت که در گذشته به عنوان زندان کاربرد داشته به گونه‌ای است که تا حد ممکن هیچ زندانی‌ نتواند، از آن فرار کند و اگر کسی تصمیم به فرار از این زندان را داشته باشد و برای آن اقدام کند،در میانه راه گیر بیفتد و راه خود را گم کند؛ حتی کارگران و زندانبانی که در این زندان کار می‌کردند، گاهی در فضای پیچیده زندان گم می‌شدند. مهندسان و طراحان آلمانی، این زندان  را به صورت مدور و با راهروهای پیچ در پیچ طراحی کرده بودند و همین عامل باعث پیچیدگی زندان و گم شدن  افراد در آن می‌شد.

طراحی زندان علاوه بر آنکه امکان خروج زندانیان از آن را به حداقل ممکن می‌رساند، خروج صدای فریاد و ناله زندانیان را به محیط بیرون از زندان تقریبا غیر ممکن می‌ساخت، به گونه‌ای که تا سال‌ها کسی از وجود زندان در این ساختمان با خبر نبود. یکی دیگر از ویژگی‌های جالب این زندان سیستم تهویه آن بود که به موجب آن در زمستان هوای زندان بسیار سرد و در تابستان بسیار گرم بود و باعث آزار و دشواری بیشتر برای زندانیان می‌شد.

بخش‌های مختلف موزه عبرت

طراحی موزه عبرت به گونه‌ای است که تمام مراحل ورود تا استقرار زندانیان را روایت می‌کند. تمامی بخش‌های موزه‌ به همان شکلی که در گذشته در زندان وجود داشته، طراحی و به تصویر کشیده شده است. این موزه یا زندان سابق پهلوی بخش‌های مختلفی دارد که در ادامه این بخش‌ها را بررسی می‌کنیم.

 که از جمله بخش‌های موزه عبرت می‌توان به اتاق افسر اشاره کرد. اتاق افسر اتاقی است که زندانیان در بدو ورود به آن وارد می‌شوند. پس از اتاق افسر، بخش امانات قرار دارد. بخش امانات زندان یا موزه، بخشی است که زندانیان وسایل شخصی خود از جمله لباس‌هایشان را به آن تحویل می‌دادند تا در طول زمان حبس از آنها نگهداری شود. بخش بعدی موزه، عکسخانه است. در این بخش برای زندانیان پرونده تشکیل می‌دادند و از آنها عکس می‌گرفتند و ضمیمه پرونده می‌کردند.

در ادامه بازدید خود از موزه سلول‌های مختلف زندان، که شامل 18 سلول عمومی و 84 سلول انفرادی می‌شود، را می‌بیینید. و در ادامه اتاق پانسمان، شکنجه‌گاه‌ها، مکان ملاقات، و در نهایت اتاق رییس زندان را می‌بینید. دو بخش دیگر در موزه عبرت طراحی شده‌اند، که ارتباطی به زندان ندارد و برای بازدیدکنندگان طراحی شده است که در ادامه در مورد آنها می‌خوانیم.

 یکی از این بخش‌ها، بخش یادبود هاست. در این بخش یادگاری‌های زندانیانی که سالها در این مکان حبس کشیده بودند، دیده می‌شوند که از جمله آنها می‌توان به گلدانی که یکی از زندانیان به نام خانم طاهره سجادی، که با خمیر نان آن را ساخته بود، اشاره کرد. او روی این گلدان، با استفاده از قرص‌های آسپرین یک گل رز و با استفاده از دوده بخاری نفتی روی دیوار سلول بخش‌های سیاهی را طراحی کرده است. در بند سه موزه عبرت، تصاویری از زندانیان سیاسی و نام آنها دیده می‌شود. بخش دیگر موزه عبرت، بخشی است که به آن اتاق اسلحه می‌گویند. در این اتاق تجهیزات نظامی دوران پهلوی از جمله تسلیحات نظامی، ابزار جاسوسی و همچنین ابزار شکنجه به نمایش درآمده است.

جاذبه های اطراف موزه عبرت

 بازدید از موزه‌ی عبرت تجربه‌ای تلخ است که هر بازدید کننده‌ای را ناراحت و روحیه او را تخریب می‌کند. میر ریزد. اگر به بازدید از این موزه مخوف رفتید، پس از اتمام بازدید از موزه بهتر است که از جاذبه‌های تاریخی و تفریحی اطراف موزه دیدن کنید تا حال روحی‌تان بعد از این گردش ناراحت کننده بهتر شود. در نزدیکی این موزه جاهای دیدنی فراوانی وجود دارد که می‌توانید برای رفتن به آن‌ها برنامه ریزی کنید. از جمله جاهای دیدنی اطراف موزه می‌توام به موارد زیر اشاره کرد.

• برج آزادی
• موزه استاد علی اکبر صنعتی
• برج میلاد
• موزه جواهرات ملی ایران
• موزه ملی ایران
• موزه ارتباطات
• عمارت مسعودیه

نکات بازدید از موزه عبرت

موزه‌ی عبرت در تمامی روزهای هفته در شش ماهه‌ی اول سال از ساعت 9 تا ساعت 13 و از ساعت 14 تا 17 قابل بازدید است. همچنین در شش ماهه دوم سال، نیز بازدیدکنندگان می‌توانند همه روزه از ساعت 9 تا 12 و از ساعت 13 تا 16 از این موزه بازدید کنند. بازدید از یان موزه محدودیت سنی دارد و افرادی که 15 سال به بالا دارند می‌توانند از این موزه بازدید کنند. هزینه‌ی بلیط موزه‌ی عبرت برای ایرانیان 3000 تومن و برای اتباع خارجی‌ 30000 تومن است.

سخن آخر

 موزه عبرت برخلاف سایر جاهای دیدنی که معمولا از آنها بازدید می‌کنیم، جایی برای لذت بردن نیست. این موزه برای عبرت است؛ برای لمس درد و رنجی که مردان و زنان این سرزمین سالهای سال در این زندان تجربه کردند. درست است که از بازدید از این موزه نمی‌توان لذت برد اما مطالعه تاریخ و آنچه بر مردمان در نسل‌های پیشین گذشته، می‌تواند هدفی باشد که شما را به بازدید از این موزه ترغیب کند. اگر ساکن یا مسافر تهران هستید و علاقه مندید که از این موزه دیدن کنید، و یا در گذشته از آن بازدی کردید، حس و حال خود پس از این تجربه را با ما و کاربران گردشی تاپ به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول