موزه ملی ایران

موزه ملی ایران که بسیاری از افراد آن را با نام موزه ایران باستان می‌شناسند، گنجینه‌ای گرانبها از آثار تاریخی ایران است که در قلب پایتخت کشورمان قرار دارد. این موزه زیبا که سالانه بیش از هزاران گردشگر داخلی و خارجی را به خود جذب می‌کند، با قدمتی بیش از 80 سال، بزرگ‌ترین موزه تاریخ و باستان‌شناسی ایران محسوب می‌شود.

این موزه که جز معروف‌ترین جاذبه های گردشگری تهران شناخته می‌شود، از بخش‌های مختلفی تشکیل شده و مانند تمامی موزه‌ها شامل قوانینی می‌شود که رعایت آن برای همگی باید از این قوانین اطاعت کنیم. در این مقاله همراه گردشی تاپ باشید تا سری به این بخش‌ها بزنیم و درباره آثاری که در آن‌جا نگه‌داری می‌شود به شما توضیح دهیم.

تاریخچه موزه ملی ایران

مرتضی قلی خان ممتاز الملک وزیر معارف و عدلیه در دوران قاجار بود که در سال 1295 یکی از اتاق‌های مدرسه دارالفنون تهران را به موزه تبدیل کرد. در این اتاق بیش از 270 شی تاریخی نگه‌داری می‌شد. پس از آن، با حفاری‌های باستان شناسان در سال 1306 تعداد این آثار و اشیای تاریخی بیشتر شده و نبود مکانی تحت عنوان موزه احساس می‌شد. در سال 1308 آندره گدار، معمار و باستان شناس فرانسوی، موزه‌ای را طراحی کرده و برای سایر معماران نیز به نمایش گذاشت.

آندره گدار با مطالعه دقیق معماری ایرانی و با الهام از طاق کسری، یکی از شاهکارهای معماری دوره ساسانی، این موزه را طراحی نمود و طرح آن در سال 1314 توسط دیگر معماران نظیر مراد تبریزی و حاج عباس‌قلی معمارباشی تایید شد و عملیات ساخت ساز موزه ملی ایران آغاز گردید. این موزه پس از گذشت چهار سال فعالیت خود را شروع کرد. در ابتدا این موزه با نام موزه ملی و موزه معارف شناخته می‌شده و پس از انتقال به ساختمان اصلی نام موزه به موزه ایران باستان تغییر کرد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی بخش جدیدی به نام موزه اسلامی ایران به بخش‌های آن اضافه شد و از همین روی به موزه ملی ایران معروف شد.

اشیای بسیار با ارزش و گرانبهایی از 12 هزار تا حتی یک میلیون سال پیش در این موزه نگه‌داری می‌شود که همین موضوع دلیل شهرت آن است. ساختمان باشکوه موزه ایران باستان در تاریخ 26 آبان ماه سال 1375 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. نکته قابل ذکر اینجاست که بازدید از موزه‌هایی چون موزه ملی ایران که آثار بسیار قدیمی و با ارزشی در آن نگه‌داری می‌شود و ارزش تاریخی بسیار زیادی دارد، آداب و رسوم و قوانینی دارد که همگی مستلزم رعایت آن هستند، در ادامه به قوانین این موزه می‌پردازیم.

قوانین موزه ملی ایران

• آخرین زمان برای ورود به موزه 30 دقیقه قبل از پایان ساعت بازدید است.
• بلیط بازدیدکنندگان باید تا زمان اتمام مدت بازدید همراهشان باشد.
• بلیط پس از کنترل باطل می‌شود و امکان استفاده مجدد از آن امکان‌پذیر نیست.
• دانش‌آموزان و دانشجویان به همراه مربیان، بازنشستگان با ارائه کارت ملی، افراد تحت پوشش کمیته امداد، خانواده شهدا، سازمان بهزیستی، جانبازان، بسیجیان و آزادگان با ارائه کارت ملی می‌توانند به صورت نیم بها بلیط تهیه کنند.
• افراد دارای کارت راهنمای گردشگری صادره از سوی میراث فرهنگی و گردشگری کشور، افراد دارای کارت عضویت ایکوم و کودکان زیر 7 سال از تاریخ 25 اسفندماه تا 15 فروردین می‌توانند به صورت رایگان از موزه بازدید کنند.
• حداکثر تعداد افراد گروهی آموزشی 35 نفر، شاگردان دبستانی 10 نفر و شاگردان دبیرستانی 15 نفر است. این بازدیدکنندگان به هیچ‌جه نباید مزاحم سایر بازدیدکنندگان باشند.
• خدمات امانت داری در موزه ملی ایران به صورت رایگان انجام می‌شود و شما می‌توانید وسایل ارزشمند و یا پوشاک و کیف و غیره خود را به قسمت امانت داری موزه بسپارید.
• ورود انواع سلاح گرم و سرد، حیوانات، اسباب‌بازی، خوردنی و آشامیدنی و این چنین وسایل به داخل موزه ممنوع است.
• استفاده از دوربین حرفه‌ای، استفاده از فلاش دوربین، عکاسی از تجهیزات ایمنی، حفاظتی، فنی و امنیتی موزه ممنوع است.
• عکاسی حرفه‌ای، فیلم‌برداری و ضبط برنامه‌های تلویزیونی و یا رادیویی، نیاز به کسب مجوز از رئیس موزه ملی ایران را دارد.
• استفاده از تلفن همراه برای مکالمه در داخل محیط موزه ممنوع است.
• دست زدن، لمس کردن اشیاء و ویترین‌ها و هر کاری نظیر این موارد در این موزه ممنوع است.
• حمل و نصب هرگونه اقلام تبلیغاتی بدون هماهنگی قبلی ممنوع است.
• کشیدن سیگار و همراه داشتن فندک و غیره داخل موزه ممنوع است.

موزه ملی ایران کجاست؟

موزه ملی ایران در میدان امام خمینی، خیابان امام خمینی و در ابتدای خیابان سی‌تیر واقع شده‌است. این موزه در مرکز شهر قرار گرفته و پیشنهاد می‌کنیم از خودروی شخصی استفاده نکنید زیرا مسیر دسترسی به موزه در محدوده ترافیک قرار دارد و به هیچ‌وجه نمی‌توانید جای پارک پیدا کنید. شما می‌توانید به کمک وسیله نقلیه عمومی خودتان را به این مکان برسانید. نزدیک‌ترین ایستگاه‌های مترو به موزه، ایستگاه میدان امام خمینی و میدان حسن آباد است. علاوه بر آن استفاده از اتوبوس‌های شهری و تاکسی نیز گزینه‌های خوبی است.

در قسمت زیر لوکیشن دقیق موزه را برایتان قرار داده‌ایم تا به راحتی بتوانید در هر کجای شهر که هستید، خودتان را به مجموعه موزه ایران باستان برسانید.

معماری موزه ملی ایران

همانطور که گفتیم معمار این موزه آندره گدار بود که با الهام از طاق کسری، ساختمان این موزه را به سبک معماری ایرانی طراحی کرد. در واقع بنای اصلی موزه دست کمی از جذابیت اشیای تاریخی داخل موزه ندارد. مساحت زیربنای ساختمان موزه ملی ایران، 20 هزار متر مربع است. پلان موزه به صورت مکعب مستطیل افقی بوده و از سه بخش فضای ورودی، بخش اداری و تالار نمایش اشیاء، و در سه طبقه تشکیل شده‌است.

در قسمت ورودی اصلی به موزه طاقی هلالی شبیه به طاق کسری بوده که عظمت و شکوه موزه را نشان می‌دهد. همچنین علاوه بر آن چیدمان آجرهای قرمز رنگ در بدنه اطراف و سطح داخلی طاق جلوه‌ای خاص به این فضا بخشیده است. در بالای سردر موزه کتیبه‌ای از جنس سنگ مرمر، شعری از ملک الشعرای بهار به خط ثلث نوشته شده‌است. سالن اصلی موزه با طول 61 متر و عرض 34 متر مهم‌ترین بخش موزه محسوب می‌شود و در اضلاع شرقی و غربی آن به کمک تعداد زیادی پنجره‌های بلند و تاریک نورگیری فضا تامین می‌شود. این موزه از بخش‌های مختلفی تشکیل شده که در ادامه به آن می‌پردازیم.

بخش های مختلف موزه ملی ایران

موزه ملی ایران دارای دو ساختمان بوده که ساختمان اصلی آن همان ساختمانی است که آندره گدار طراحی کرده و قدیمی‌ترین موزه کشور محسوب می‌شود و ساختمان دیگری که در سال 1375 به سبک معماری ساسانی نیز بنا شد. ساختمان اصلی موزه، معروف به موزه ایران باستان بوده و آثاری از دوره پیش از تاریخ را در آن‌جا خواهید دید و موزه دوره اسلامی موزه‌ای است که به آثار دوره اسلامی تا قاجار پرداخته است. در این مجموعه باشکوه بیش از 300 هزار اشیای تاریخی نگه‌داری می‌شود و هر کدام از این آثار در بخش‌های مختلفی به نمایش در آمده‌اند که در ادامه بیشتر با آن آشنا خواهید شد.

موزه ایران باستان

در این بخش از مجموعه موزه ملی ایران، با دوره پیش از تاریخ و دوران تاریخ آشنا خواهید شد. قدمت آثار این موزه به دوران پارینه سنگی تا دوران حکومت ساسانیان نیز می‌رسد.

بخش دوران پیش از تاریخ

آثار و اشیای این بخش کهن‌ترین دوران زندگی بشر را به نمایش می‌گذارد. در این قسمت می‌توانید آثار دوران پارینه سنگی تا پیش از میلاد مسیح، از جمله سفال‌های تپه سنگ چخماق، پیکرک‌های گلی انسانی و حیوانی و غیره را از نزدیک ببینید و بیشتر با آن زندگی در آن دوران آشنا شوید. قدیمی‌ترین دست ساخته از جنس کوارتز با قدمتی حدود یک میلیون سال در بخش دوران پیش از تاریخ موزه ملی ایران قرار دارد که از شرق مشهد نیز کشف شده‌است.

بخشی از آثار این قسمت به دوره‌های نوسنگی، مس و سنگ باز می‌گردد. در این دوران یکجانشینی و روستانشینی نیز شکل گرفت و بشر دامداری و کشاورزی را فرا گرفت. آثاری از ابزار، اسلحه و همچنین ادوات کشاورزی و آویز‌های تزئینی صدفی و غیره که تعداد زیادی از آن‌ها، از غار علی تپه استان مازندران نیز کشف شده‌است را در اینجا خواهید دید. همچنین سفال‌های نقاشی شده با طرح‌های هندسی، گیاهی و جانوری که مربوط به دوران مس و سنگ بوده از چشمه علی تهران، شوش و تل باکون فارس نیز کشف شده‌است.

بخش دوران تاریخی در موزه ملی ایران

به سراغ دوران تاریخی در طبقه همکف موزه ملی ایران می‌رویم، در این بخش آثاری از دوران هزاره چهارم تا دوره ساسانی را می‌بینیم. از مهم‌ترین و جذاب‌ترین آثار این بخش از موزه، مجسمه داریوش بزرگ، مجسمه مرد نمکی، تندیس مرد شمی دوران اشکانیان و انیمیشن جهان از شهر سوخته روی سفال هستند که هرکسی را محو خودش می‌کند. در این بخش یادگاری‌های از جمله ظروف سفالی و غیره یادگاری از دوران سلوکیان و هخامنشیان را خواهیم دید.

کتیبه‌ها، ظروف به شکل حیوانات، ابزارهای جنگی، آجرنوشته‌ها، پیکره حیواناتی مانند گاو و لوله‌های شیشه‌ای چغازنبیل از اشیای این بخش از موزه است. همچنین می‌توانید ظروف تزئینی ساخته شده از آجرهای لعاب‌دار و قیر که متعلق به عصر مفرغ و آهن و مربوط به تمدن عیلام است را از نزدیک ببینید.

موزه دوران اسلامی

موزه ملی ایران شامل دو بخش موزه دوران اسلامی و موزه ایران باستان می‌شود. موزه دوران اسلامی در موزه ایران باستان قرار گرفته و با الهام از کاخ ساسانیان بیشاپور ساخته شده‌است. در این موزه می‌توانید اشیای مربوط به دوران اسلامی و ورود اسلام به ایران را ببینید. این موزه با مساحت 4 هزار متر مربع، از سه طبقه تشکیل شده‌ که طبقه همکف مربوط به بخش اداری و برگزاری اجتماعات و نمایشگاه بوده و طبقه اول و دوم آن از 7 تالار و 170 ویترین تشکیل می‌شود.

بخش دوره تیموریان تا دوران قاجار

در طبقه اول موزه دوران اسلامی آثاری از دوره تیموریان تا دوران قاجاریه به نمایش در آمده‌است که می‌توانید با معماری، فرهنگ و ابزارهایی که در آن زمان مورد استفاده مرده بوده آشنا شوید. فرشینه‌های زربافت صفویان، کتاب آرایی و نگارگری در دوران تیموریان بسیار مرسوم بوده و می‌توانید در این قسمت ببینید. همچنین آینه‌کاری‌های بسیار نفیس بر روی چوب، نقاشی‌ها و لاکی‌های دوران زندیه و قاجار، فولادهای طلاکوب، نقاشی‌های قهوه خانه‌ای و هزاران شی دیگر را می‌توانید از نزدیک در این قسمت مشاهده کنید.

بخش صدر اسلام تا دوران ایلخانی

در طبقه دوم از موزه دوران اسلامی که یکی از جذاب‌ترین بخش‌های موزه ملی ایران است، ظروف زرین‌فام، آجرکاری و گچ‌بری‌های دوران سلجوقیان، نوشته‌های قران بر روی پوست آهو به جا مانده از زمان پیدایش اسلام، سفالینه‌های کاشان و نیشابور، محراب‌های قدیمی به جا مانده از زمان ایلخانیان و پنج گنج نظامی نیز نگه‌داری می‌شود که می‌توانید از نزدیک این آثار را ببینید و سفری در دل زمان داشته باشید.

جاهای دیدنی اطراف موزه ملی ایران

شهر تهران صدها بنای تاریخی و جاذبه طبیعی را در دل خود جا داده است که بازدید از هر کدام تجربه متفاوتی را برای شما به همراه دارد. در ادامه لیستی از نزدیک‌ترین جاذبه‌های این شهر به موزه ملی ایران را برای شما آماده کرده‌ایم که در قسمت پایین می‌توانید مشاهده کنید.

• عمارت مسعودیه (فاصله تا موزه ایران باستان: 2.1 کیلومتر)
• باغ ملی (فاصله: 1.2 کیلومتر)
• کاخ گلستان (فاصله تا موزه: 2 کیلومتر)
• پارک شهر تهران (در فاصله 2.6 کیلومتر از موزه ملی ایران)
• باغ فردوس (با فاصله 14 کیلومتر از موزه)

نکات بازدید از موزه ملی ایران

• هزینه بلیط ورودی جهت بازدید از موزه ملی ایران، برای گردشگران ایرانی مبلغ 10 هزار تومان و گردشگران خارجی مبلغ 100 هزار تومان است.
• موزه ایران باستان تنها در 6 روز از سال تعطیل است که این شش روز شامل 9 و 10 محرم، 28 صفر، 14 خرداد، 21 رمضان و 25 شوال نیز می‌شود.
• شما می‌توانید همه روزه به جز تعطیلات ذکر شده، در نیمه اول سال از ساعت 09:00 صبح الی 19:00 شب و در نیمه دوم سال از ساعت 09:00 صبح الی 17:00 عصر از این موزه بی‌نظیر دیدن کنید.
• بهترین زمان بازدید از موزه ایران باستان و سایر جاهای دیدنی تهران، فصل بهار و ایام نوروز است، در این ایام شهر بسیار خلوت بوده و حتی می‌توانید با خودروی شخصی نیز از این موزه دیدن کنید.
• موزه ملی ایران دارای امکاناتی نظیر کتابخانه ملی، گالری و کافه رستوران است که بازدیدکنندگان و علاقه‌مندان می‌توانند در کنار بازدید از موزه، از آن استفاده کنند. کتابخانه ملی با موضوع تاریخ و باستان شناسی ایران در خدمت علاقه‌مندان به این موضوعات است. گالری موزه نیز در حیاط موزه قرار دارد که می‌توانید از آن دیدن کنید.
• شما می‌توانید پیش از بازدید از موزه ملی ایران، سری به وب سایت رسمی این مجموعه بزنید و اطلاعات لازم را دریافت کنید.

کلام آخر

موزه ملی ایران اولین موزه باستان‌شناسی کشور و یکی از جذاب‌ترین موزه‌های تهران است. در این موزه می‌توانید از آثار تاریخی از پیش از اسلام تا قرن معاصر دیدن کرده و لذت ببرید. در این نقاله، تمام سعی خود را کردیم که تمام نکات لازم درباره این مجموعه را به شما بگوییم. از اینکه نگاه گرمتان را تا پایان این مقاله از گردشی تاپ به ما سپردید، بی‌نهایت سپاسگزاریم.

سوالات متداول