باغ فردوس

از آنجایی که فلات ایران خشک و بی‌آب بوده، ایرانیان همواره علاقه زیادی به باغ داشته‌اند. آن‌ها معمولاً پس از ایجاد باغ عمارتی در آن بنا می‌کردند و بساط تفریح و گردش در این باغ‌ها فراهم بوده است. باغ فردوس نیز از این قاعده مستثنی نیست. این باغ که امروزه جزء جاذبه های گردشگری تهران محسوب می‌شود، شامل قسمت‌های مختلفی از جمله موزه، کتاب‌فروشی و کافه است. در ادامه مقاله اطلاعات جامعی از این باغ زیبا را در اختیار شما قرار خواهیم داد.

تاریخچه باغ فردوس

درست در 138 سال پیش در سال 1264 به دستور محمدشاه قاجار سومین پادشاه دوران قاجار، عمارتی در یکی از بهترین مناطق تهران ساخته شد. این باغ با مساحت 20 هزار متر مریع به دست حاجی میرزا آقاسی بنا شد. در ابتدا دو عمارت شمالی و جنوبی در این باغ ساخته شده بود که امروزه دیگر اثری از عمارت شمالی باقی نمانده‌است. متاسفانه بیماری محمدشاه اجازه نداد او باغ را به طور کامل ببیند و پس از مرگش ساخت باغ نیمه کاره رها شد.

از گذشته تا به امروز باغ فردوس صاحبان زیادی داشته است. پس از فوت محمدشاه، ناصرالدین شاه زمین‌های اطراف باغ را خریده و به باغ اضافه کرد. سپس به عنوان هدیه ازدواج، باغ را به دخترش  بخشید و از داماد خود خواست عمارت نیمه کاره را تکمیل کند و عروسی دختر ناصرالدین شاه در همین باغ برگزار شد.

پس از فوت معیرالممالک و دختر ناصرالدین شاه، باغ به پسرشان دوستعلی خان نظام الدوله رسید. ایشان علاقه‌ای به رسیدگی و حفظ باغ نداشتند و اهمیتی به آن نمی‌دادند، به طوریکه به دلیل عدم رسیدگی به آن ساختمان رو خرابی می‌رفت. یکی از تاجران شیرازی حاجی میرزا حسین که در سرای امیر حجره‌ای داشت باغ را از دوستعلی خان خریده و شروع به مرمت آن می‌کند. پس از او میرزا حسین تهرانی، میرزا اسماعیل خان امین الممالک و محمد ولی خان سپهسالار مالکان بعدی این عمارت و باغ بودند.

پس از به روی کار آمدن حکومت پهلوی با دستور وزیر معارف وقت، علی‌اصغر حکمت در سال 1316 عمارت مرمت و بازسازی شد و دبیرستان شاپور در آن‌جا راه‌اندازی شد. اما طولی نکشید که این باغ تغییر کاربری داده و در زمان پهلوی دوم به مکانی برای جشن‌های 2500 ساله ملی تبدیل شد. در سال 1352 قسمتی از باغ به موسسه باستان‌شناسی دانشگاه تهران و محل نگه‌داری لغت‌نامه دهخدا اختصاص یافت.

پس از پیروزی انقلاب در سال 1357، باغ فردوس برای مدتی زیر نظر سازمان صدا و سیما و وزارت فرهنگ و ارشاد قرار گرفت. با هماهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان میراث فرهنگی کشور و شهرداری تهران، باغ به محل دائمی «موزه سینما» تبدیل شد و در سال 1381 افتتاح گردید.

پیشنهاد مطالعه: پارک آب و آتش

باغ فردوس کجاست؟

باغ فردوس در خیابان ولیعصر، نرسیده به میدان تجریش در کوچه بخشایش واقع شده‌است. برای رسیدن به این باغ زیبا می‌توانید از سیستم حمل‌و‌نقل عمومی استفاده کنید تا به ترافیک سنگین تهران هم برنخورید. اگر می‌خواهید از مترو استفاده کنید، سوار خط یک مترو شوید و در ایستگاه تجریش پیاده شوید، مسیری 20 دقیقه‌ای پیشروی شماست. اگر حوصله پیاده‌روی را نداشتید می‌توانید از تاکسی یا اتوبوس استفاده کنید.

اگر می‌خواهید با اتوبوس خودتان را به این عمارت باشکوه برسانید، سوار خط‌های تجریش – راه‌آهن شده و در ایستگاه باغ فردوس پیاده شوید. اما اگر قصد دارید با ماشین شخصی خود به اینجا بیایید، باید بگوییم پیدا کردن جای پارک در این خیابان کار بسیار دشواری‌است و مجبور می‌شوید ماشینتان را در کوچه‌های اطراف یا پارکینگ عمومی تجریش پارک کنید. (مشاهده در نقشه)

معماری باغ فردوس

عمارتی که امروزه می‌بینیم در قسمت جنوبی باغ بنا شده‌است. مساحت کل باغ فردوس 20 هزار متر مربع است و طولش به 280 متر می‌رسد. عمارت این باغ با مساحت هزار متر مربع به همراه سه طبقه و نیم به عرض 26 متر و طول 34 متر در این باغ خودنمایی می‌کند. باغ در گذشته وسعت بیشتری داشته و همانطور که بالاتر گفتیم دو عمارت در اینجا بنا شده‌بود که عمارت شکالی از بین رفت و فقط عمارت جنوبی پابرجاست.

هنگام ورود به این باغ باصفا و زیبا درختان چنار قدیمی که در حیاط قرار دارند به شما خوش‌آمد گویی کرده و مسیر را نشانتان می‌دهند. حوضی به یادگار مانده از دوران قاجار با فواره‌های خود زیبایی این مکان را چندین برابر می‌کند و در انتها به عمارتی باشکوه را خواهید دید که جذابیت آن هرکسی را محو خود می‌کند.

اگر خوب به عمارت نگاه کنید، عناصر معماری قاجاریه را در این‌جا خواهید دید که این سبک معماری به فیل‌گوش معروف است. عمارت باغ فردوس در شیب تندی قرار گرفته‌است، به ‌طوریکه کف اتاق طبقه اول بنا، با بخش جنوبی باغ هم‌سطح بوده و سقف طبقه اول با قسمت شمالی باغ هم‌سطح است. ستون‌های ایوان عمارت و اتاق‌ها با گچ‌بری‌های خلاقانه و ظریف از شاخ و برگ انگور و مقرنس‌کاری‌های گل و بوته‌ تزئین شده که زیبایی این بنا را چندین برابر می‌کند. این سبک از معماری در یونان و روم نیز دیده می‌شود.

بخش ‌های مختلف باغ فردوس

باغ فردوس در دل خود جاذبه‌های متنوعی را جای داده‌است که می‌توان ساعت‌ها شما را درگیر تماشای آن‌ها شوید و لذت ببرید. از جمله بخش‌های این باغ زیبا می‌توان به سینما موزه، کتاب‌فروشی و غرفه صنایع دستی سالن سینما و کافه‌های آن اشاره کرد که هرکدام زیبایی خاص خود را دارد.

سینما موزه

سینما موزه باغ فردوس در سال 1377 توسط مدیران توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری تاسیس شد.هدف از این موزه حفظ و نمایش میراث سینمایی کشور بود که با تلاش‌های زیاد هنرمندان عزیز کشورمان نظیر عباس کیارستمی، عزت‌الله انتظامی، بهزاد رحیمیان و غیره شروع به کار کرد. این موزه، تنها موزه سینمایی کشور است و از بخش‌های مختلفی نظیر تالار نام‌آوران، تالار آغازگران، تالار بین‌الملل، تالار معاصران،نمایشگاه، شاه‌نشین عمارت، خانه فرهاد، تماشاخانه، سینمای دفاع مقدس، بخش صدا و دوبله و بخش سینمای کودک و نوجوان تشکیل شده‌است.

در هر کدام از بخش‌های نام برده شده در بالا، مجموعه‌ای با ارزش از عکس‌های هنرمندان سینمای ایران، پوسترهای فیلم‌ها، آرشیو و مستندات و تجهیزات فیلم سازی نگه‌داری می‌شود. نکته قابل توجه اینجاست که برای عکاسی از فضای داخل تالارها و عمارت باید مجوز عکاسی را از ورودی باغ دریافت کنید.

در تالار نام‌آوران در فضایی ساکت و تاریک ناگهان با صدای تشویق و فلاش دوربین هنرمندان کشورمان و اهالی سینما با نورپردازی‌های خاص معرفی می‌شوند. در تالار آغازگران تجهیزات فیلم‌برداری از گذشته تا به امروز به نمایش در آمده‌است. در تالار بین‌الملل به موفقیت‌های ایران در سینمای جهان و افتخارات و جوایز کسب شده در جشنواره‌های بین‌المللی پرداخته شده‌است. تالار معاصران به بیش از 700 پرتره از کارگردانان، بازیگران، آهنگسازان و صداگذاران و سایر دست‌اندرکاران سینما پرداخته است.

در تالار تماشاخانه تعدادی از سینماهای دهه 30 و 40 ایران در آن شبیه‌سازی شده است. بخش سینمای دفاع مقدس به طور اختصاصی به دفاع مقدس ایران و فیلم‌های جنگی پرداخته است. در بخش سینمای کودک و نوجوان باغ فردوس، فیلم‌ها و عروسک‌های قدیمی مثل کلاه قرمزی، پسرخاله و غیره به نمایش در آمده‌است.

پیشنهاد مطالعه: تئاتر شهر

کتاب فروشی و غرفه صنایع دستی

در ورودی باغ فردوس تلویزیون کوچک قرمزی به چشم می‌خورد که روی آن نوشته شده: «به جاش کتاب بخونین»، این تلویزیون شما را کتاب فروشی حوض‌نقره ای که در باغ فردوس قرار دارد، دعوت می‌کند. در این کتاب‌فروشی مجموعه‌ای کامل از همه کتاب‌ها با موضوعات سینمایی، ادبی، فلسفی و غیره و همچنین محصولات هنری و صنایع دستی قرار دارد که می‌توانید آن‌ها را خریده کرده و به عنوان یادگاری از باغ فردوس با خود به خانه ببرید.

سالن های سینما باغ فردوس

پس از بازدید از سینما موزه باغ فردوس پیشنهاد می‌کنیم حتما بلیط فیلم مورد علاقه‌تان را تهیه کنید و به تماشای آن بروید. در این مجموعه سه سالن سینما قرار گرفته است که همیشه در می‌توانید در آن‌جا فیلم‌های در حال اکران یا قدیمی را ببینید. سینما فردوس با ظرفیت 109 نفر، سینما تمدن با ظرفیت 52 نفر و سینماتوگراف با ظرفیت 205 نفر، سالن‌های سینمای باغ فردوس است.

کافه باغ فردوس

کافه سینما یا کافه باغ فردوس در ضلع غربی عمارت و بالای سینماتوگراف واقع شده‌است. پس از بازدید از همه نقاط باغ فردوس می‌توانید به اینجا آمده و در کنار دوستان و خانواده به نوشیدن قهوه یا چای مشغول شوید و درباره فیلمی که در سینما دیدید گپ بزنید. جالب است بدانید منوی این کافه با المان‌های سینمایی تزئین شده‌است.

نکات بازدید از باغ فردوس

• باغ فردوس در مردادماه سال 1376 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
• هزینه ورودی باغ فردوس 5 هزار تومان است. همچنین قیمت بلیط سینماهای باغ فردوس در روزهای عادی 12 هزار تومان، سه‌شنبه‌ها 9 هزار تومان و روزهای پنج‌شنبه و جمعه 15 هزار تومان است.
• این باغ زیبا همه‌روزه از ساعت 10:30 تا 23:00 پذیرای گردشگران و بازدیدکنندگان است.
• مجموعه باغ فردوس در روزهای شنبه و ایام سوگواری تعطیل است.
• بهترین زمان سفر به این باغ زیبا فصل بهار و فصل پاییز است. در فصل بهار و ایام نوروز تهران خلوت‌تر شده و راحت‌تر می‌توانید از همه‌جا بازدید کند. اما در فصل پاییز رنگ زرد و نارنجی درختان جلوه‌ای ویژه
• معماری فوق‌العاده این باغ آن را به یک سوژه عالی برای عکاسی تبدیل کرده‌است؛ پیشنهاد می‌کنیم که گرفتن عکس یادگاری در این مکان را اصلا فراموش نکنید.

کلام آخر

باغ فردوس این بنای تاریخی – فرهنگی یکی از زیباترین باغ‌های تهران است که ارزش بسیار بالایی برای بازدید دارد. در این مقاله از گردشی تاپ سعی کردیم به طور کامل در مورد این عمارت دیدنی توضیح دهیم. خوشحال می‌شویم اگر تجربه بازدید خود را به ما و سایر کاربران گردشی تاپ به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول