مدرسه دارالفنون

در قلب پایتخت کهن ایران، در میان انبوه بناهای تاریخی و یادگارهای دوران گذشته، گوهری درخشان می‌درخشد که نمادی از نوگرایی و پیشرفت در تاریخ این سرزمین است. مدرسه دارالفنون، این بنای باشکوه که در دوران قاجار به همت میرزا تقی‌خان امیرکبیر تاسیس شد، یکی از مهم‌ترین جاذبه های گردشگری تهران شناخته می‌شود. در این مقاله از گردشی تاپ همراه ما باشید تا وارد این مکان تاریخی شویم و از نزدیک نگاهی به بخش‌های مختلف آن داشته باشیم.

تاریخچه مدرسه دارالفنون

شکست‌های ایران در جنگ‌های قاجار با روسیه، زنگ خطری برای روشنفکران و دولتمردان آن دوره بود. فقدان دانش و فنون جدید، به وضوح به عنوان عامل اصلی این شکست‌ها آشکار شده بود. در این میان، میرزا تقی‌خان امیرکبیر، که در آن زمان جوانی 22 ساله بود، نقشی محوری در پی‌ریزی نهضت نوین علمی ایران ایفا کرد. امیرکبیر در سال 1244 هجری قمری، در سفری به روسیه، شاهد پیشرفت‌های علمی و صنعتی این کشور بود. مشاهده مدارس نوین، کارخانه‌ها و بنیادهای علمی و فنی روسیه، در ذهن او جرقه‌ای زد و او را مصمم به تاسیس مرکزی مشابه در ایران کرد.

پس از بازگشت به ایران و در اولین سال صدارت خود، امیرکبیر با جلب موافقت ناصرالدین شاه، تاسیس دارالفنون را کلید زد. او شخصا محل احداث این بنا را در شمال تهران، بین خیابان‌های ناصری (ناصرخسرو) و الماسیه (باب همایون) انتخاب کرد. برای طراحی و ساخت این بنای عظیم، میرزا رضای مهندس‌باشی، از اولین دانشجویان اعزامی به انگلستان، مأمور شد. مهندس‌باشی نقشه‌ای جامع برای دارالفنون ترسیم کرد و اجرای آن را به محمدتقی خان معمارباشی، معمارباشی دولت، سپرد.

ساختمان مدرسه دارالفنون در محوطه‌ای وسیع احداث شد و شامل 50 اتاق بود. تزئینات گچبری، نقش‌ها و تذهیب‌های بدیع، زیبایی خاصی به این بنا بخشیده بود. در حیاط دارالفنون، حوض بزرگی با درختان میوه وجود داشت و از آن به عنوان منبع آب آشامیدنی دانش‌آموزان استفاده می‌شد. در ابتدا، درب ورودی دارالفنون در خیابان الماسیه قرار داشت. اما بعدها با افزوده شدن تالار نمایشی به مجموعه، ورودی اصلی به خیابان ناصری منتقل شد. تاسیس دارالفنون نقطه عطفی در تاریخ علم و آموزش ایران بود و گامی بلند در جهت جبران عقب‌ماندگی‌های علمی و صنعتی کشور به شمار می‌رفت.

بنای مدرسه دارالفنون در حدود یک سال احداث شد و در اواخر سال 1267 هجری قمری به پایان رسید و در سال 1230 شمسی به طور رسمی افتتاح گردید.

مدرسه دارالفنون کجاست؟

مدرسه دارالفنون در مرکز شهر تهران، در خیابان ناصر خسرو (ناصرى)، بین خیابان‌های باب همایون و میدان امام خمینی (توپخانه) واقع شده است. شما می‌توانید با استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی مانند مترو، اتوبوس و تاکسی به راحتی به این مکان دسترسی پیدا کنید. نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به دارالفنون، ایستگاه حسن آباد است. در قسمت زیر لوکیشن دقیق این مدرسه تاریخی را برایتان قرار داده‌ایم تا به راحتی بتوانید به آن دسترسی داشته باشید.

لوکیشن در نشان

معماری مدرسه دارالفنون

همانطور که گفتیم مدرسه دارالفنون، که در دوران قاجار احداث شده بود، از نظر معماری نمونه‌ای برجسته از تلفیق سنت و مدرنیته به شمار می‌رفت. هسته مرکزی دارالفنون را ساختمان اصلی تشکیل می‌داد که در بخش جنوبی مجموعه قرار داشت. این بنا دو طبقه بود و اتاق‌های درسی در آن به صورت قرینه در دو طرف راهرو قرار گرفته بودند. همچنین قلب تپنده مدرسه دارالفنون، حیاط مرکزی آن بود که فضایی وسیع و سرسبز را برای دانش‌آموزان فراهم می‌کرد. حوضی بزرگ در وسط حیاط قرار داشت و درختان چنار و نارون سایه خنک خود را بر سر دانش‌آموزان می‌گستردند.

در اطراف حیاط مرکزی، اتاق‌های متعددی برای مصارف مختلف آموزشی و اداری تعبیه شده بود. این اتاق‌ها با نظم و ترتیب خاصی در کنار یکدیگر قرار گرفته بودند و هر کدام به کاربری خاصی اختصاص داشت. مدرسه دارالفنون از یک سالن آمفی تئاتر بزرگ نیز برخوردار بود که برای برگزاری مراسم و رویدادهای مختلف از آن استفاده می‌شد. همچنین در ساخت دارالفنون از مصالح سنتی مانند آجر، گچ، خاک و کاهگل استفاده شده بود. نمای بیرونی و داخلی بنا با کاشی‌های رنگی، آجرهای پنج سانتی زیبا و پنجره‌های چوبی طرح دار تزئین شده بود که جلوه‌ای باشکوه به این مجموعه می‌بخشید.

جاهای دیدنی اطراف مدرسه دارالفنون

در اطراف این مدرسه جاذبه‌های زیادی قرار گرفته‌اند که پیشنهاد می‌کنیم از تمام آن‌ها دیدن کنید. در قسمت پایین می‌توانید نزدیک‌ترین جاذبه‌ها به مدرسه دارالفنون را ببینید.

• برج آزادی
• مسجد امام خمینی
• برج میلاد
• موزه جواهرات ملی
• پل طبیعت
• بازار بزرگ تهران
• پارک جمشیدیه
• موزه پست و تلگراف
• پارک آب و آتش

نکات بازدید از مدرسه دارالفنون

• بلیط ورودی مدرسه دارالفنون برای عموم 30 تومان و برای دانشجویان، معلمان و بازنشستگان 15,000 تومان است.
• شما می‌توانید در روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت 8:30 صبح تا 16:30 بعد از ظهر و در روزهای پنجشنبه از 8:30 صبح تا 12:30 ظهر از این مدرسه دیدن کنید.
• مدرسه دارالفنون در تعطیلات رسمی مانند عید نوروز، تاسوعا، عاشورا و 13 آبان تعطیل است.
• بازدید از مدرسه دارالفنون برای کودکان و دانش‌آموزان می‌تواند یک تجربه آموزشی و فرهنگی ارزشمند باشد.
• فصل بهار، مخصوصا ایام عید نوروز به دلیل خلوت بودن شهر تهران و شرایط جوی عالی، بهترین زمان بازدید از این مدرسه و سایر جاهای دیدنی تهران است.
• بازدید از تمام بخش‌های فوق بین 1 الی 2 ساعت زمان می‌برد و پیشنهاد می‌کنیم که این زمان را اختصاص دهید تا چیزی از قلم نیوفتد.

سخن پایانی

مدرسه دارالفنون که در دوران قاجار به همت میرزا تقی‌خان امیرکبیر تاسیس شد، نقطه عطفی در تاریخ علم و آموزش ایران به شمار می‌رود. این بنا که اولین مرکز آموزش عالی نوین در کشور بود، نقشی کلیدی در جبران عقب‌ماندگی‌های علمی و صنعتی ایران و گامی مهم در جهت توسعه و پیشرفت کشور ایفا کرد. در این مقاله از گردشی تاپ سعی کردم که تجربه خودم از بازدید این بنای تاریخی را با شما به اشتراک بگذارم و تا حد امکان زیبایی‌های این جاذبه را در کلمات خلاصه کنم. از اینکه گردشی تاپ را برای مطالعه درباره این مدرسه انتخاب کردید، سپاسگزاریم.

سوالات متداول