یخدان دوقلوی سیرجان

یخدان دوقلوی سیرجان یکی از بناهای تاریخی متعلق به دوران قاجار است که کاربرد اصلی آن نگه‌ داشتن یخ در هوای گرم این شهر بوده و امروزه به یکی از معروف‌ترین جاهای دیدنی سیرجان تبدیل شده‌است. این یخدان‌ها که به یخدان‌های حاج رشید نیز معروف هستند، در گذشته تاثیر زیادی در زندگی مردم این منطقه داشته است. همچنین سبک معماری آن‌ها طوری بوده که کمترین گرما به این یخ‌ها برسد و در تمام طول تابستان بتوان از آن استفاده کرد.

اگر کنجکاو هستید که بیشتر با تاریخچه و معماری و کاربرد این یخچال‌های طبیعی آشنا شوید، ادامه مقاله را به هیچ عنوان از دست ندهید.

تاریخچه یخدان دوقلوی سیرجان

یخدان دوقلوی سیرجان با قدمت نزدیک به 130 سال در دوران قاجار ساخته شد. هدف از ساخت این بنا تامین یخ مصرفی مردم این شهر بوده که به دستور حاکم وقت و همت مردم خیر سیرجان در سال 1274 شمسی احداث شد. این یخدان‌های تاریخی همانند سایر یخدان‌های کشور از یک چاله عمیق و یک گنبد مرتفع تشکیل شده‌است.

آب‌وهوای شهر سیرجان کویری بوده و تابستان‌های بسیار گرم و طاقت‌فرسا و زمستان‌های بسیار سرد و سخت دارد. از این‌رو معماران با بهره‌گیری از سرمای شدید زمستان، با ایجاد این یخدان راهکاری جهت حفظ و نگه‌داری مواد غذایی و نوشیدنی‌ها در فصل تابستان پیدا کردند. این یخچال‌های طبیعی در گذشته یخ مصرفی مردم شهر را تامین می‌کرده و همه می‌توانستند به راحتی از آن استفاده کنند. مخازن یخ این یخچال‌ها در عمق زمین بوده و با ارتفاع زیادی که گنبد یخدان دارد، احتمال آب شدن یخ در فصل تابستان بسیار کم است.

یخدان دوقلوی سیرجان کجاست؟

یخدان دوقلوی سیرجان در بخش غربی محله‌ی باغ بمید و در خیابان شیخ فضل الله نوری واقع شده‌است. برای دسترسی به این جاذبه تاریخی می‌توانید از تاکسی و یا خودروی شخصی استفاده کنید. چنانچه می‌خواهید با ماشین شخصی خود به بازدید از این جاذبه بپردازید، کافیست در هر کجای شهر که هستید، خودتان را به خیابان شیخ فضل الله نوری برسانید. این یخدان در این خیابان قرار دارد. همچنین اگر با خیابان‌های شهر آشنا نیستید، لوکیشن زیر از گوگل مپ می‌تواند شما را در مسیریابی کمک کند.

لوکیشن در نشان

لوکیشن در بلد

معماری یخدان سیرجان

در شهرهای گرمسیر و کویری که تابستان‌های بسیار گرمی دارد، وجود یخ و نیاز به آن حس می‌شود. از این رو بزرگان و مردمان شهر سیرجان به فکر ایجاد یک یخدان در شهرشان افتادند و یخدان دوقلوی سیرجان را احداث نمودند. معماری این یخدان به صورت کاملا هوشمندانه بوده و همانند یک یخچال نیاز مردم را برآورده می‌کرد. مخازن یخ این بنا در عمق 7 متری از سطح زمین قرار داشته و برای جلوگیری از نفوذ رطوبت به درون چاه از جدراه‌های آجری و پوشش عایق دورچینی به کار رفته است.

مخازن یخ هرکدام دارای 130 سانتی‌متر عرض بوده و یخ حاصل از حوضچه‌های یخ در فصل زمستان به این چاله‌ها انتقال داده می‌شده و در طول فصل تابستان مورد استفاده قرار می‌گرفته است. جالب است بدانید بر روی هریک از این چاله‌های یخی، گنبدی مخروطی شکل با نمای پلکانی به ارتفاع 12.5 متر قرار داده شده تا گرمای آفتاب به کف یخدان نرسید. همچنین نمای این گنبدها با استفاده از ملات کاهگل پوشانده شده‌است. این ملات مانند عایق عمل کرده و از ورود هوای گرم به درون یخدان جلوگیری می‌کند.

مردم در فصل زمستان یخدان دوقلوی سیرجان را پر از یخ کرده و درهای آن را می‌بستند و در فصل تابستان از آن استفاده می‌نمودند. علاوه بر گنبدهای یخدان، وجود یک دیوار طویل و مرتفع به طول 100 متر و ارتفاع 10.5 متر نظر شما را جلب خواهد کرد. این دیوارها به عنوان دیوار سایه انداز ساخته شده تا از رسیدن نور خورشید به یخدان جلوگیری شود. بر روی این دیوار خشتی، تزئینات هندسی بسیار زیبایی را خواهید دید.

جاذبه های اطراف یخدان تاریخی سیرجان

شهر سیرجان یکی از معروف‌ترین شهرهای استان کرمان بوده که جاذبه‌های گردشگری زیادی را درون خود جای داده‌است که می‌توانید به آن‌ها دسترسی داشته باشید. پیشنهاد می‌کنیم پس از بازدید از یخدان دوقلوی سیرجان به سراغ دیگر جاذبه‌های دیدنی شهر که در قسمت زیر برایتان لیست کرده‌ایم بروید و سفر بسیار خاطره‌انگیزی را برای خود و خانواه‌تان رقم بزنید.

• آرامگاه میر زبیر (فاصله: 37 کیلومتر)
• کاروانسرای آقا ابراهیم (با فاصله 2.6 کیلومتر از یخدان)
• عمارت صدرزاده (با فاصله 1.2 کیلومتر از یخدان دوقلوی سیرجان)
• بادگیر چپقی سیرجان (در فاصله 2.6 کیلومتری)
• باغ سنگی (فاصله: 49 کیلومتر)
• مسجد تاریخی اعظم (فاصله تا یخدان: 2.1 کیلومتر)
• آرامگاه شاه فیروز (فاصله تا یخدان دوقلوی سیرجان: 600 کیلومتر)

نکات بازدید از یخدان دوقلوی سیرجان

• یخدان دوقلوی سیرجان در تاریخ 18 خرداد ماه سال 1384 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
• بازدید از یخدان دوقلوی سیرجان رایگان بوده و نیازی به پرداخت هیچ هزینه‌ای نیست.
• شما می‌توانید در هر ساعت از شبانه‌روز که می‌خواهید از این یخدان تاریخی دیدن کنید. برای بازدید از تمامی بخش‌های این جاذبه به حدود نیم الی یک ساعت زمان نیاز دارید.
• بد نیست بدانید سطح محوطه یخدان هموار بوده و افراد کم توان نیز می‌توانید به راحتی از آن بازدید کنید.
• خواهشمندیم در هنگام بازدید از این مکان تاریخی از نوشتن یادگاری بر روی دیوار یخدان و همچنین رها کردن زباله‌های خود در فضای سبز اطراف آن جلوگیری کنید.
• همانطور که اشاره کردیم شهر سیرجان شهری گرم و خشک بوده و تابستان‌های بسیار گرمی دارد، از این رو بهترین زمان سفر به این شهر و بازدید از یخدان دوقلوی سیرجان، فصل پاییز و زمستان است.
• این نکته را در نظر داشته باشید که تنها می‌توانید از فضای بیرونی یخدان دیدن کنید و امکان بازدید از فضای داخلی وجود ندارد.
• گنبدهای زیبای این یخدان و دیوارهای کاه‌گلی آن می‌تواند سوژه‌ای عالی جهت عکاسی باشد، لذا گرفتن عکس یادگاری در این مکان را فراموش نکنید.

کلام آخر

یخدان دوقلوی سیرجان یکی از منحصربه‌فردترین بناهای تاریخی کشورمان بوده که دسترسی به آن آسان بوده و ارزش بالایی جهت بازدید دارد. امروزه این مکان به یکی از مقاصد اصلی گردشگری شهر سیرجان تبدیل شده و بدون پرداخت هزینه‌ای می‌توانید از آن دیدن کنید. از اینکه تا انتهای مقاله نگاه گرمتان را به ما سپردید، بی‌نهایت سپاسگزاریم. چنانچه تجربه بازدید از این مکان زیبا را دارید، خوشحال می‌شویم تجربه خود را با ما و سایر کاربران گردشی تاپ به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول