آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی

یکی از برجسته‌ترین جاهای دیدنی شاهرود که سالانه گردشگران زیادی را از داخل و خارج از کشور به سوی خود جذب می‌کند، آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی است. شیخ ابوالحسن یکی از عارفان و معلمان دین و اخلاق قرن چهارم هجری بوده که در 24 کیلومتری شاهرود، در روستایی به نام خرقان قرار گرفته است. در ادامه مقاله همراه ما باشید تا شما را بیشتر با این عارف بزرگ، تاریخچه و معماری آن آشنا کنیم.

شیخ ابوالحسن خرقانی کیست؟

ابوالحسن علی بن جعفر بن سلمان بن احمد خرقانی، معروف به شیخ ابوالحسن خرقانی یکی از عارفان و صوفیان مشهور ایرانی بوده که در سال 309 شمسی در روستای قلعه نو خرقان شهرستان شاهرود چشم به جهان گشود. وی از بایزید بسطامی که خود عارف بسیار مشهوری بوده، پیروی و نزد ایشان شاگردی می‌کرد. همچنین خواجه عبدالله انصاری یکی از مریدان نامدار خرقانی بوده است و سلطان محمود غزنوی به دیار وی رفته و از او نصیحت خواسته است. جالب است بدانید عطار نیشابور و مولانا نیز شیخ را ستوده و در کتاب‌های خود از ایشان نام برده‌اند.

یکی از مهم‌ترین کتاب‌های ابوالحسن خرقانی، کتاب نورالعلوم است که در مبانی عرفانی قرار دارد و نسخه اصلی آن را یکی از مریدان شیخ، پس از مرگ ایشان در ده باب تدوین کرده است. شیخ ابوالحسن در سن 73 سالگی، در سال 382 شمسی چشم از جهان فروبست و در همان زمان آرامگاهی در شان این عارف بزرگ ساخته شد. همچنین در ورودی آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی سخنی از ایشان نوشته شده که به شرح زیر است:

«هر كس در این سرا درآید نانش دهید و از ایمانش مپرسید چه آن‌کس كه به درگاه باری‌تعالی به جان ارزد بر خوان ابوالحسن به نان ارزد.»

تاریخچه آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی

آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی در دوران ایلخانی، از ساختمانی بسیار ساده و بدون تزیینات خاصی ساخته شد. این ساختمان تا سال 1352 نیز وجود داشته و در این سال با همت سازمان میراث فرهنگی استان سمنان و هیئت امنای آرامگاه خرقانی، مقبره‌ای جدید با تزئینات زیبا و فضای پارک گونه‌ای احداث شد. این مجموعه از یک کتابخانه که به مرکز کتاب‌های مرجع عرفانی معروف است، مسجد قدیمی، اتاق‌های زائرین با حال و هوای عرفانی ویژه، مجسمه ابوالحسن خرقانی و اتاق مقبره و یک فضای سبز زیبا تشکیل شده‌است. همچنین این آرامگاه در تاریخ 22 فروردین سال 1346 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی کجاست؟

آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی در 24 کیلومتری شمال شهر شاهرود، در نزدیکی تپه‌ای به نام کوله تپه درون روستای خرقان واقع شده‌است. برای دسترسی به این آرامگاه می‌توانید از اتوبوس، تاکسی، ماشین شخصی خود و یا تورهای گردشگری استفاده کنید. اگر قصد دارید با وسایل نقلیه عمومی خودتان را به آرامگاه برسانید، هر روزه در ساعات مشخصی، اتوبوس‌ها و تاکسی از شاهرود به سمت خرقان حرکت می‌کنند که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.

همچنین اگر می‌خواهید با ماشین شخصی، خودتان را به آرامگاه برسانید، می‌بایست به طرف شمال شاهرود حرکت کرده و ابتدا از بسطام و سپس به سوی روستای قلعه نو خرقان بروید. این روستا در نزدیکی پلیس راه شاهرود – آزادشهر قرار گرفته است. در قسمت زیر لوکیشن دقیق آرامگاه را از گوگل مپ برایتان قرار داده‌ایم تا به راحتی مسیریابی کنید و خودتان را به این جاذبه دیدنی برسانید.

لوکیشن در نشان

معماری آرامگاه ابوالحسن خرقانی

سبک معماری آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی بسیار ساده بوده و از معماری ایرانی در ساخت آن استفاده شده‌است. همانطور که گفتیم آرامگاهی که امروزه می‌بینیم در زمان پهلوی دوم و در سال 1352 ساخته شده و به صورت بسیار فوق‌العاده طراحی شده‌است.مقبره خرقانی همچون زمرد در دل کویر می‌درخشد و هر کسی را جذب خودش می‌کند. این آرامگاه در واقع یک مجموعه فرهنگی بوده که شامل مسجد، فضای سبز، اتاق زائرین و خود مقبره می‌شود. ساختمان آرامگاه به طور کامل از آجر لعاب‌دار ساخته شده و گنبدی ساده به شکل نیم دایره در بالای آن قرار گرفته است.

گچ‌بری‌های درون آرامگاه و کاشی‌کاری‌های بسیار نفیس در نمای بیرونی و درونی آرامگاه، جلوه‌ای بسیار خاص به این مجموعه بخشیده‌است که در عین ساده بودن، زیبایی بسیار چشم‌گیری را به نمایش می‌گذارد. دور تا دور ساختمان مقبره با استفاده از طاق‌های کاشی کاری فیروه‌ای و آبی رنگ مزین شده‌است. همچنین این کاشی‌کاری‌ها را درون آرامگاه خواهیم دید که با ظرافت بسیار خاص در جای جای بنا به کار رفته است. درون آرامگاه، سنگ مرمری سفید رنگ، تاریخ تولد و وفات و نام شیخ ابوالحسن خرقانی را نشان می‌دهد که می‌توانید از آن بازدید کنید.

بد نیست بدانید از مسجد قدیمی در نزدیکی آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی، تنها محراب تاریخی آن باقی مانده که می‌توانید در قسمتی از آرامگاه ببینید. همچنین مجسمه‌ای از خرقانی بر روی پله‌های ورودی آرامگاه قرار گرفته که در دستش عصایی به شکل مار و اطرافش دو شیر است که طبق روایتی از گذشتگان، شیخ ابوالحسن، توانسته بود دو شیر و یک مار را اهلی کند و این حیوانات در صحرا، به او کمک می‌کردند.

مقصد بعدی کجاست؟

شهرستان شاهرود، معروف به قاره کوچک یکی از زیباترین شهرهای استان سمنان بوده که جاذبه‌های طبیعی، تاریخی و تفریحی زیادی را در دل خود جای داده‌است. پیشنهاد می‌کنیم پس از بازدید از آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی، به شاهرود برگشته و از سایر جاذبه‌های دیدنی آن، که در قسمت زیر برایتان لیست کرده‌ایم، بازدید کنید.

• جنگل ابر (فاصله: 16.7 کیلومتر)
• مسجد جامع نوخرقان (با فاصله 790 متر از آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی)
• باغ گردشگری اورس (در فاصله 24 کیلومتر از آرامگاه)
• یخدان طبیعی گرمن (فاصله از آرامگاه خرقانی: 1.4 کیلومتر)
• برج کاشانه بسطام (فاصله تا آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی: 19.9 کیلومتر)
• تپه باستانی کولی تپه (در 20 متری از آرامگاه)
• چشمه هفت رنگ مجن (فاصله: 48 کیلومتر)

نکات بازدید از آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی

• هزینه بازدید از آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی برای گردشگران ایرانی مبلغ 5 هزار تومان و برای گردشگران خارجی مبلغ 50 هزار تومان است.
• شما می‌توانید همه روزه به جز ایام سوگواری، در نیمه اول سال از ساعت 08:00 صبح الی 21:00 شب و در نیمه دوم سال از ساعت 08:00 الی 18:00 از این آرامگاه زیبا دیدن کنید.
• شاهرود در همه فصل‌ها زیبایی‌های خاص خود را دارد، اما اگر می‌خواهید در شرایط آب‌وهوایی مساعد به این شهر سفر کنید، پیشنهاد می‌کنیم فصل بهار و پاییز را برای سفر خود انتخاب کنید.
• برای بازدید از تمامی بخش‌های آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی، حدود نیم الی یک ساعت زمان نیاز دارید.
• معماری فوق‌العاده آرامگاه آن را به یکی از بهترین سوژه‌ها جهت عکاسی تبدیل کرده است. پیشنهاد می‌کنیم دوربین عکاسی خود را به هیچ‌وجه فراموش نکنید.
• در ایام نوروز و سایر مناسبت‌ها در مجموعه آرامگاه، بازارچه‌هایی کوچک از صنایع دستی و سوغات شاهرود برپا می‌شود که به راحتی نمی‌توان از کنار آن‌ها گذشت.
• قابل ذکر است که در روستای خرقان، اقامتگاه‌های بومگردی زیادی وجود دارد که می‌توانید درون آن‌ها اقامت کرده و از غذاهای محلی این روستا که توسط زنان کدبانوی خرقان تهیه می‌شود، نوش جان کنید.

سخن آخر

آرامگاه ابوالحسن خرقانی، مدفن یکی از عارفان مشهور قرن چهارم و پنجم هجری است که سالانه گردشگران زیادی را از داخل و خارج از کشور به سوی خود می‌کشاند. در این مقاله از گردشی تاپ سعی کردیم شما را به طور کامل با این آرامگاه جذاب آشنا کنیم تا با دید بازتری از آن دیدن کنید. از اینکه تا پایان مقاله نگاه گرمتان را به ما سپردید بی‌نهایت سپاسگزاریم. همچنین اگر تجربه بازدید از آرامگاه را دارید، خوشحال می‌شویم دیدگاه خود را با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول