آرامگاه خیام

نیشابور، این شهر غرورآفرین، مشاهیر زیادی را در دل خود جای داده‌است. از عطار گرفته تا خیام و کمال‌الملک که همگی باعث افتخار این آب و خاک هستند، در همین‌جا چشم به جهان گشوده‌اند. امروزه آرامگاه هر یک از این بزرگان و از جمله آرامگاه خیام در این شهر واقع شده و هر یک جزو جاهای دیدنی نیشابور به شمار می‌روند. در این مقاله سری به آرامگاه این دانشمند ایرانی خواهیم زد.

درباره خیام نیشابوری

غیاث‌الدین ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیام نیشابوری، شاعر، فیلسوف، موسیقی‌دان، ادیب، فیزیک‌دان، شیمی‌دان، ریاضی‍دان، ستاره‌شناس و حکیم بزرگ ایرانی است. ایشان در سال 397 شمسی در قرون وسطی در شهر زیبای نیشابور چشم به جهان گشودند. این شاعر مشهور ایرانی به دو زبان فارسی و عربی به سبک رباعی شعر می‌سرود و شعر‌های او شهرت جهانی داشته و به چند زبان دنیا ترجمه شده‌است. جالب است بدانید یکی از دستاوردهای مهم خیام، ابداع تقویم جلالی بود.

این حکیم ایرانی لقب‌های زیادی از جمله حجۀ‌الخلق، امام، خواجه، حکیم جهان، تالی ابن سینا و غیره را داشت و همچنین وی مهارت بی‌نظیری در علوم طب داشته که در آن زمان توانست پسر ملک‌شاه را که مبتلا به بیماری آبله شده‌بود را درمان کند. از جمله آثار معروف این دانشمند ایرانی می‌توان به کتاب رساله فی‌البراهین علی مسائل الجبر و المقابله، رساله فی شرح اشکل من مصادرات اقلیدس، لوازم الامکنت، رساله روضه القلوب، ترجمه خطبه ابن سینا، رساله معراجیه و مهم‌ترین آن‌ها رباعیات خیام اشاره کرد.

خیام در دوران سلجوقیان می‌زیست و در آن زمان دین اصلی شهر نیشابور زرتشت بود که پس از ورود اسلام به ایران پدر خیام، ابراهیم خیام نیشابوری به اسلام روی آورد و از این روی بیشتر کتاب‌های وی به زبان عربی تالیف شده‌است. خیام نیشابوری در سال 474 شمسی، در سن 77 سالگی، در شهر نیشابور چشم از جهان فروبست. آرامگاه خیام، اکنون در باغی زیبا و سرسبز قرار گرفته است.

تاریخچه آرامگاه خیام

جالب است بدانید تا به امروز سه بار آرامگاه خیام نیشابوری بازسازی شده‌است و بنایی که امروزه می‌بینیم در سال 1342 بنا شده‌است. پس از فوت خیام، وی را در قبرستان شهر نیشابور دفن کردند و مقبره‌ای خاص برای او ساخته نشد. پس از گذشت چند سال، اتاقکی ایوان مانند به دور قبر خیام ساخته شد که جلوه خوبی نداشت و با انتقاد زیاد گردشگران خارجی مواجه شد که این آرامگاه در خور شخصیت این دانشمند بزرگ نیست، اما در آن زمان دولت ایران تصمیمی به ساخت آرامگاه نداشت.

در سال 1313 با تصمیم انجمن آثار ملی ایران آرامگاه قبلی او خراب و آرامگاهی جدید برای خیام ساخته شد. این آرامگاه چهارگوش بوده و از ساختمانی روباز که جنس سنگ آن سنگ خلج نیز بود تشکیل شده‌بود. همچنین بر روی ستون‌های آرامگاه خیام با خط نستعلیق یک رباعی از ملک‌الشعرای بهار نقش بسته بود. در سال 1338 با نظارت مهندس هوشنگ سیحون و حسین جودت، یکی از ناظرین انجمن آثار ملی ایران، ساخت آرامگاهی بسیار باشکوه و در شان این حکیم ایرانی شروع شد.

طراحی آرامگاه خیام بر عهده مهندس هوشنگ سیحون بوده و ایشان به زیبایی هرچه تمام آرامگاهی بسیار شگفت‌آور طراحی نمود و بالاخره پس از گذشت دو سال آرامگاه خیام در تاریخ 13 فروردین ماه سال 1342 افتتاح گردید. آرامگاه خیام در آذرماه سال 1354 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و از آن موقع تا به امروز گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب کرده‌است.

آرامگاه خیام کجاست؟

آرامگاه خیام در بلوار خیام این شهر، خیابان عرفان در باغ خیام واقع شده‌است. این آرامگاه در محله شادیاخ نیشابور قرار دارد و دسترسی به آن بسیار راحت است. برای بازدید از این مکان می‌توانید از تاکسی و اتوبوس‌های شهرداری استفاده کنید. نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس به آرامگاه، ایستگاه شماره 10، واقع در بلوار خیام است که با کمی پیاده‌روی شما را به آرامگاه می‌رساند. چنانچه قصد سفر به نیشابور با ماشین شخصی خودتان را دارید، لوکیشن زیر را برایتان قرار داده‌ایم تا کوتاه‌ترین مسیر را انتخاب کنید.

لوکیشن در نشان

معماری آرامگاه خیام نیشابوری

یکی از دلایل شهرت آرامگاه خیام معماری منحصربه‌فرد آن است. بنای آرامگاه بسیار چشم‌نواز و زیبا بوده و از ساختار بی‌نظیر بر پایه اصول ریاضی طراحی شده‌است. جالب است بدانید بنایی که بر روی این آرامگاه ساخته شده، نشانگر علومی بود که خیام در آن تبحر زیادی داشت، از جمله این معلومات، می‌توان به ادبیات، ریاضی و نجوم اشاره کرد که به زیبایی هرچه تمام این سه عنصر را در این به‌کار رفته است.

سبک معماری آرامگاه خیام نیشابوری به خوبی معماری اصیل ایرانی را به نمایش می‌گذارد و همواره مورد توجه گردشگران ایرانی و خارجی قرار می‌گیرد. بنای آرامگاه با ارتفاع 22 متر از 10 ستون تشکیل شده‌ و در ساخت آن از مصالحی همچون فلز و بتن استفاده شده‌است. بدنه آرامگاه لوزی شکل بوده و با کاشی‌کاری‌های معرق به اشعاری از خیام مزین شده‌است. یکی از زیباترین بخش‌های آرامگاه سقف آن است که از ستاره‌های تو در تو تشکیل شده و در واقع نمایان‌گر علم ستاره‌شناسی خیام است.

رباعیات خیام را می‌توانید در قسمت بیرونی آرامگاه بخوانید و در قسمت درونی نقش و نگارهایی از گل و پیچک را می‌بینیم که با پیش‌زمینه فیروزه‌ای رنگ خود جلوه‌ای خاص به این مکان می‌دهد و نشان‌دهنده علاقه خیام به ادبیات است. سروده‌های نوشته شده در آرامگاه خیام توسط استاد مرتضی عبدالرسولی با خط تعلیق زیبایی این مکان را چندین برابر می‌کند.

موزه خیام

موزه خیام در نزدیکی آرامگاه خیام نیشابوری واقع شده‌است. این موزه در سال 1376 ساخته و درست در روز بزرگداشت خیام نیشابوری در تاریخ 28 اردیبهشت ماه سال 1379 افتتاح شد. یکی از زمینه‌های تخصصی مهم در این موزه، ادوات و ابزارهای مربوط به ستاره‌شناسی است و شما می‌توانید با ابزارآلات آن زمان بیشتر آشنا شوید. همچنین در این موزه تندیس این دانشمند ایرانی نیز قرار دارد. برای بازدید از این موزه نیازی به پرداخت هزینه نیست و شما می‌توانید به صورت رایگان از آن بازدید کنید.

جاذبه های اطراف آرامگاه خیام

شهر نیشابور سکونتگاه مشاهیر زیادی بوده‌است که امروزه می‌توانیم از آرامگاه این افراد بزرگ بازدید کرده و با زندگی آن‌ها بیشتر آشنا شویم. آرامگاه خیام نیشابوری مقصد آخر شما نیست، هنوز چندین مکان دیدنی دیگر باقی‌مانده که باید از آن دیدن کنید. لیستی از نزدیک‌ترین جاذبه‌های دیدنی این شهر زیبا به آرامگاه باشکوه خیام را در قسمت زیر برایتان آماده کرده‌ایم تا از آن‌ها دیدن کنید و سفری خاطره‌انگیز در کنار خانواده رقم بزنید.

• آرامگاه کمال الملک (فاصله: 1.5 کیلومتر)
• آرامگاه عطار نیشابوری (فاصله: 1.5 کیلومتر)
• امامزاده محروق (فاصله تا این آرامگاه: 400 متر)
• قلعه لک لک آشیان (در فاصله 3.4 کیلومتر)
• سایت تاریخی شادیاخ (با فاصله 2 کیلومتر از آرامگاه قرار دارد)
• باغ امین اسلامی (فاصله: 6.9 کیلومتر)
• دهکده چوبی نیشابور (فاصله تا آرامگاه خیام: 11 کیلومتر)

نکات بازدید از آرامگاه خیام

• هزینه بازدید از آرامگاه خیام نیشابوری برای گردشگران ایرانی 4 هزار تومان و گردشگران خارجی 50 هزار تومان است.
• زمان بازدید از آرامگاه در نیمه اول سال از ساعت 08:00 الی 22:00 شب بوده و در نیمه دوم سال از ساعت 08:00 تا 20:00 می‌توانید از این آرامگاه دیدن کنید.
• بازدید از موزه خیام رایگان بوده و نیازی به پرداخت هزینه ندارد و شما می‌توانید از ساعت 09:00 صبح تا 17:00 عصر از این موزه بازدید کنید.
• آرامگاه خیام در روز رحلت پیامبر و روز عاشورا تعطیل است.
• این آرامگاه با معماری زیبای خود یکی از بهترین سوژه‌ها برای عکاسی را دارد و می‌توانید در این مکان عکس‌های یادگاری زیادی بیاندازید.

سخن پایانی

آرامگاه خیام یکی از مشهورترین و زیباترین آرامگاه‌های ایران است که آوازه جهانی دارد و رباعیات این حکیم بزرگ در سرتاسر جهان شهرت دارد. برای بازدید از این مکان دیدنی به 1 الی 2 ساعت زمان نیاز دارید. در این مقاله از وب سایت گردشی تاپ سعی کردیم که درباره تمام بخش‌های این آرامگاه بی‌نظیر به شما توضیح دهیم و شما را با تاریخچه و معماری آن آشنا کنیم. از اینکه وب سایت گردشی تاپ را برای مطالعه درباره این مکان جذاب انتخاب کردید، سپاسگزاریم.

سوالات متداول