آرامگاه بایزید بسطامی

آرامگاه بایزید بسطامی یکی از بناهای تاریخی زمان سلجوقیان بوده که در دوران‌های بعدی بناهای دیگری به آن اضافه شد. این آرامگاه محل دفن یکی از بزرگ‌ترین عارفان کشورمان است که در قرن سوم هجری می‌زیسته. همچنین در کنار این مقبره، امامزاده محمد بسطام نیز قرار گرفته که می‌توانید با یک تیر دو نشان بزنید و از هردوی آن‌ها دیدن کنید. این مجموعه تاریخی جزو معروف‌ترین جاهای دیدنی شاهرود شناخته می‌شود که با بازدید از آن می‌توانید با معماری کهن ایرانی آشنا شوید. در ادامه مقاله همراه ما باشید تا سری به این آرامگاه باشکوه بزنیم.

بایزید بسطامی کیست؟

ابویزید طیفور بن عیسی بن آدم بن سروشان بسطامی معروف به بایزید بسطامی ملقب به سلطان العارفین یکی از عارفان و فقیهان بزرگ ایرانی در قرن سوم هجری در خراسان است. ایشان در خانواده‌ای زرتشتی به دنیا آمد که در طول زندگی، پدربزرگ به اسلام گرویده و وی هم به اسلام روی آورد. ایشان در شهر بسطام متولد شده و بیشتر عمر خود را در زادگاه خود زندگی می‌کرد. بایزید بسطامی بیشتر عمر خود را در خانه و مسجد می‌گذرانده و جلسات آموزشی برای مریدان خود برگزار می‌کرده است. ایشان در سال 253 شمسی چشم از جهان فروبست و وی را در خانقاه خویش به خاک سپردند.

تاریخچه آرامگاه بایزید بسطامی

قدمت آرامگاه بایزید بسطامی طبق نشانه‌های تاریخی که در آن وجود دارد و بررسی‌های تاریخ‌دانان به دوران ایلخانی، یعنی به قرن هفتم هجری می‌رسد. البته این آرامگاه در دوران‌های مختلف تاریخی پس از ساخت دستخوش تغییراتی شده و بناهای دیگری نیز به آن اضافه شده‌است. مقبره بایزید بسطامی در کنار امامزاده محمد که طبق روایات یکی از فرزندان یا نوادگان امام صادق (ع) است، قرار دارد. این مجموعه تاریخی از بخش‌های مهمی مانند امامزاده محمد، مسجد بایزید بسطامی، رواق صفوی، منار بسطام، و غیره تشکیل شده است که در تاریخ 15 دی ماه سال 1310 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

آرامگاه بایزید بسطامی کجاست؟

آرامگاه بایزید بسطامی در 6 کیلومتری شمال شاهرود، در شهر بسطام واقع شده‌است. دسترسی به این مجموعه بسیار آسان بوده و اتوبوس و تاکسی‌های در شاهرود قرار دارند که به راحتی می‌توانید خودتان را به آرامگاه برسانید. همچنین اگر قصد دارید با خودروی شخصی خودتان به بازدید از این آرامگاه و امامزاده محمد بپردازید، تابلو‌های راهنمایی زیادی در مسیر شاهرود به بسطام وجود دارند که مسیر را به شما نشان می‌دهند. البته در قسمت زیر لوکیشن دقیق آرامگاه از گوگل مپ را برایتان قرار داده‌ایم تا به کمک آن بتوانید بهترین و کوتاه‌ترین مسیر را انتخاب کنید.

لوکیشن در نشان

معماری آرامگاه بایزید بسطامی

آرامگاه بایزید بسطامی بدون هیچگونه تزئین خاص، تنها دارای پنجره مسقف آهنی است. بر روی قبر بایزید، سنگی مرمر قرار دارد که نام و تاریخ وفات وی به همراه قسمتی از مناجات مشهور حضرت علی (ع) حکاکی شده‌است. بسیاری از مردم و جهانگردان، سادگی بنای آرامگاه بایزید را به شخصیت ساده زیستی و زندگی عرفانی او نسبت می‌دهند. همانطور که گفتیم آرامگاه بایزید در کنار امامزاده محمد، فرزند امام صادق (ع) است که گنبدی سه پوسته با طراحی خاص و زیبا بر روی آن قرار دارد. روایاتی وجود دارد که امام صادق، فرزند خود را به همراه بایزید به بسطام فرستاده بود.

در مجموعه آرامگاه بایزید بسطامی آثاری از معماری دوران‌های مختلف مانند دوران صفویه، قاجار، ایلخانی و پهلوی را می‌بینیم. البته با وجود تمام این تغییرات از گذشته تا به امروز، مقبره بایزید هیچ‌گونه تغییری نکرده و تنها به اطراف مجموعه قسمت‌های جدیدی اضافه شده‌است. گنبد غازخان یکی از دیدنی‌ترین جاذبه‌های مجموعه آرامگاه بایزید بسطامی بوده که شامل بنایی مربعی شکل و گنبدی مخروطی شکل می‌شود. همچنین در بدنه خارجی گنبد، طاق‌نماهایی مزین به گچ‌بری، آجرکاری و کاشی‌کاری‌های فیروزه‌ای رنگ مشاهده می‌شود.

سبک معماری امامزاده محمد که در بخش جنوبی مجموعه قرار دارد، شبیه به گنبد غازخان بوده و دارای ایوانی بلند به همراه تزئینات آجری در نمای خارجی خود است. همچنین گنبد فیروزه‌ای رنگ مخروطی شکل امامزاده یکی از خاص‌ترین گنبدهای کشورمان بوده که سه پوسته است. منظور از گنبد سه پوسته لایه‌های محافظتی درون، میان و بیرون گنبد است. خانقاه بایزید در ضلع غربی آرامگاه وی واقع شده که از سه اتاق کوچک متصل به یکدیگر تشکیل شده و محل زندگی بایزید بوده است.

جاذبه های دیدنی اطراف آرامگاه

شاهرود مملو از جاذبه‌های دیدنی بوده که به راحتی نمی‌توان از کنار آن‌ها گذشت. در قسمت زیر لیستی از نزدیک‌ترین و بهترین جاهای دیدنی این شهر زیبا به آرامگاه بایزید بسطامی را برایتان قرار داده‌ایم تا برای بازدید از آن‌ها برنامه‌ریزی کرده و سفر خوشی را برای خود و خانواده‌تان رقم بزنید.

• خانه یغمایی ها (فاصله: 9.2 کیلومتر)
• شهربازی شاهرود (با فاصله 5.8 کیلومتر از آرامگاه بایزید بسطامی)
• موزه آب شاهرود (در 11 کیلومتری از آرامگاه)
• مدرسه شاهرخیه بسطام (فاصله: 116 متر)
• پارک آبشار شاهرود (فاصله تا آرامگاه بایزید بسطامی: 10.5 کیلومتر)
• گنبد غازخان (با فاصله 20 متر از آرامگاه)
• جنگل ابر (فاصله: 42 کیلومتر)

نکات بازدید از آرامگاه بایزید بسطامی

• بازدید از آرامگاه و امامزاده آن برای تمامی افراد رایگان است.
• شما می‌توانید همه روزه در هر ساعت از شبانه‌روز که می‌خواهید از آرامگاه بایزید بسطامی بازدید کنید.
• بازدید از تمام بخش‌های آرامگاه بایزید و امامزاده محمد حدود 2 الی 3 ساعت از زمان شما را به خودش اختصاص می‌دهد.
• شهر شاهرود به دلیل نزدیکی به کویر، آب‌وهوایی گرم و خشک دارد. بنابراین بهترین زمان سفر به این شهر و بازدید از جاذبه‌های گردشگری آن، فصل بهار و پاییز است.
• در نزدیکی آرامگاه اقامتگاه‌های بومگردی، هتل‌های لوکس، رستوران‌ها و کافه‌های مرغوب زیادی وجود دارند که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.
• قابل ذکر است که بازارچه‌های صنایع دستی و خوراکی‌های محلی که مخصوص سوغات شاهرود و بسطام هستند، در فاصله کمی از آرامگاه بایزید بسطامی قرار دارند که می‌توانید از این سوغاتی‌های خوشمزه و زیبا برای خود و دوستانتان تهیه کرده و به شهر خود ببرید.
• معماری جالب این آرامگاه و آثار تاریخی اطراف آن، این مجموعه را به یکی از بهترین سوژه‌های عکاسی برای علاقه‌مندان به آثار باستانی تبدیل کرده‌است. پیشنهاد می‌کنیم گرفتن عکس یادگاری در این مکان را به هیچ‌وجه فراموش نکنید.
• این آرامگاه، مقبره یکی از بزرگ‌ترین عارفان ایرانی بوده و مقبره آن جزو قدیمی‌ترین آثار به جا مانده در حدود 500 سال پیش است. بنابراین خواهشمندیم در حفظ و نگهداری آن کوشا باشید و از رها کردن زباله و نوشتن یادگاری بر روی دیوارهای مجموعه آرامگاه خودداری کنید.

کلام آخر

آرامگاه بایزید بسطامی یکی از برجسته‌ترین بناهای تاریخی شهر شاهرود بوده که ارزش بالایی جهت بازدید دارد. در این مقاله از گردشی تاپ سعی کردیم شما را به طور کامل با این آرامگاه و تاریخچه و معماری آن آشنا کنیم. امیدواریم در آینده‌ای نزدیک فرصتی فراهم شود تا بتوانید از این مجموعه تاریخی بازدید کنید. همچنین اگر تجربه بازدید از آن را دارید، خوشحال می‌شویم دیدگاه خود را با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید. از اینکه تا پایان مقاله نگاه گرمتان را به ما سپردید، بی‌نهایت سپاسگزاریم.

سوالات متداول