مسجد رستم پاشا

یکی از زیباترین و دیدنی‌ترین شهرهای جهان که هر ساله میزبان گردشگران زیادی از سراسر جهان است، شهر استانبول مرکز فرهنگی و اقتصادی کشور ترکیه است. ترکیه به دلیل موقعیت جغرافیایی و وجود دریاهای اطراف از آب و هوای بسیار خوبی دارد و علاوه بر آن جاذبه های طبیعی فراوان و  زیبایی دارد. علاوه بر آن در طول دوره‌های مختلف تاریخی، بناهای زیادی در آن ساخته شده که شاهکار هنری محسوب می‌شوند و هرساله بازدیدکنندگان بسیاری را جذب می‌کنند. یکی از بناهای تاریخی ساخته شده در استانبول مسجد رستم پاشا است، که از معروف ترین بناهای تاریخی و جاذبه های گردشگری استانبول به شمار می‌رود. در ادامه با ما همراه باشد تا بیشتر با این شاهکار آشنا شویم.

تاریخچه مسجد رستم پاشا

مسجد رستم پاشا برای رستم پاشا، وزیر اعظم امپراتوری عثمانی و داماد سلطان سلیمان عثمانی، به دست معمار برجسته عثمانی در آن زمان، معمار سینان طراحی و ساخته شد. او وزیر توانایی بود اما به نیکی از او یاد نمی‌شود چرا که او با همسر سلطان سلیمان، خرم سلطان، همکاری کرده و با نقشه و توطئه علیه شاهزاده مصطفی ولیعهد و وارث تاج و تاج سلطان سلیمان باعث شد که شاهزاده مصطفی گردن زده شود.

پس از اعدام شاهزاده مصطفی خرم سلطان و رستم پاشا به هدف خود رسیده و  شاهزاده سلیم پسر نالایق خرم سلطان که فقط به لذت های حرمسرا اهمیت می‌داد، ولیعهد کشور و جانشین سلطان سلیمان گشت. خرم سلطان در سال 1558 میلادی درگذشت، اما پسرش سلیم دوم (1566-1574) پس از مرگ سلطان سلیمان به سلطنت رسید. دوران سلطنت سلیم دوم را آغازگر افول امپراتوری عثمانی می‌دانند.

رستم پاشا به‌مدت 14.5 سال به عنوان وزیر اعظم امپراتوری عثمانی خدمت کرد. بود. رستم پاشا به علت توطئه‌اش علیه ولیعهد نفرت عمومی میان درباریان را علیه خود برانگیخت و به همین علت در سال 1553 میلادی از مقام وزارت کناره گیری کرد. دو سال بعد و در سال 1355 با مداخله او جانشین او که کارا احمد پاشا نام داشت اعدام شده و او دوباره وزیر اعظم سلطان سلیمان شد.

رستم پاشا به علت اقداماتی که انجام داده بود در فضای عمومی تصویر خوبی نداشت، به همین علت تصمیم گرفت که با ایجاد خیریه عظیم خود و تعریف پروژه‌های عمومی اقدامات خود را جبران کرده و تصویر بهتری از خود ارائه کند. او تعدادی ساختمان مهم از جمله مدارس مذهبی، مساجد، کاروانسرا و دیگر بناها را به بهره برداری رساند. اما باشکوه‌ترین ساختمان تاسیس شده به دست وی مسجد رستم پاشا است.

مسجد رستم پاشا کجاست؟

بخشی از استانبول در قاره اروپا و بخش دیگر در قاره آسیا قرار گرفته است. مسجد رستم پاشا در بخش اروپایی آن قرار دارد. این مسجد در ناحیه فاتح، محله رستم پاشا، خیابان هسیرجیلار، محله امینونو و در کنار خلیجی به نام شاخ طلایی واقع شده است. اگر قصد دارید که با خودروی شخصی خود به این مکان دسترسی پیدا کنید، از لوکیشن زیر استفاده کنید.

اگر نیز قصد دارید که با استفاده از وسایل نقلیه عمومی به این مسجد زیبا بروید، در ایستگاه تراموا امینونو، از کنار مسجد جدید به طرف ورودی بازار ادویه بروید، وقتی به کافی شاپ Mehmet Efendi Kurukahveci رسیدید، به راست بپیچید. تا انتهای خیابان اوزن کارسی حرکت کنید، در سمت راست این خیابان ورودی کوچکی به مسجد وجود دارد که برای رسیدن به آن باید پله‌ها را بالا بروید.

معماری مسجد رستم پاشا

معماری و طراحی مسجد رستم پاشا را معمار مهم و مشهور امپراطوری عثمانی، معمار سینان انجام داده است. در معماری این مسجد از سبک اسلامی استفاده شده و این مسجد بر ارتباط میان دولت عثمانی و اسلام سنی تاکید می‌کند. این مسجد به دلیل تزئینات مجلل و تزئینات داخلی کاشی کاری شده در میان مساجد متعدد سینان بی نظیر بود.  

این مسجد کوچک در یک تراس مرتفع روی تعدادی مغازه‌ی طاقدار ساخته شده و درآمد حاصل از اجاره آن‌ها برای حمایت مالی از مجموعه مسجد استفاده می‌شود. این مسجد ارتفاع زیادی دارد که همین باعث می‌شود از افق استانبول قابل مشاهده شود، همانطور که در فیلم‌هایی که شهر استانبول گرفته می‌شود، از مشخص ترین بخش‌های شهر است که با معماری زیبا جلب توجه می‌کند. پله‌هایی باریک و مارپیچ در گوشه‌ها دیده می‌شود که به حیاطی بزرگ در مسجد دسترسی دارد. 

ساختمان مسجد رستم پاشا در اصل یک هشت ضلعی است که درون یک مستطیل حک شده‌است. این مسجد یک مناره و گنبدی مرکزی دارد که در اطراف آن چهار نیم گنبد دیده می‌شود و ۷۴ پنجره در اطراف این گنبدها قرار دارند. نیم‌گنبدها و طاق‌ها به وسیله ستون‌هایی هشت‌ضلعی که به آنها «پای فیل» گفته می‌شود، نگه داشته می‌شوند. طاق‌های گنبد توسط چهار ستون هشت‌ضلعی – دو ستون در شمال، دو ستون در جنوب – و پایه‌هایی که از دیوارهای شرقی و غربی بیرون می‌آیند نگه داشته می‌شود.

کاشی کاری ازنیک 

مسجد رستم پاشا به دلیل وجود کاشی های فراوان ازنیک در طرح های بسیار متنوع و زیبای هندسی و نیز طرح گل که نه تنها نمای ایوان بلکه محراب، منبر و دیوارها را نیز می پوشاند، شهرت دارد. نزدیک به 2300 کاشی در حدود 80 الگوی مختلف چیده شده‌است. این کاشی‌ها نشان دهنده استفاده اولیه از بوله ارمنی هستند، رنگدانه قرمز گوجه‌فرنگی که مشخصه سفال ازنیک است. در حالی که این رنگ قرمز به صورت نازک‌تر بر روی بیشتر کاشی‌ها اعمال شده‌است، به شدت روی کاشی‌های نزدیک دیوار قبله به کار رفته و به رنگ مایل به قرمز ظاهر شده است. 

رنگ سبز زمردی روشن فقط در تابلویی که در بالای درگاه بیرونی وجود دارد استفاده شده و کاشی‌کاری قبله نشان می‌دهد که رنگ  فیروزه‌ای سبزترین رنگ مورد استفاده سازندگان مسجد قبل از افزودن آن سبز زمردی بوده است. تزیین برخی از کاشی‌ها، به‌ویژه آن‌هایی که در یک تابلوی بزرگ زیر رواق در ورودی اصلی سمت چپ قرار دارند، با سبز مریم گلی و بنفش منگنزی تیره انجام شده‌است. با این حال، کاشی کاری مسجد به رنگ سبز زیتونی است که مشخصه کاشی‌های دمشق است. هیچ مسجد دیگری از کاشی‌های ایزنیک به این اندازه استفاده نکرده است.

جاهای دیدنی اطراف مسجد رستم پاشا

در شهر استانبول و در نزدیکی مسجد رستم پاشا، که یکی از مهم‌ترین و معروف‌ترین مساجد استانبول محسوب می‌شود، جاهای دیدنی زیادی وجود دارد که بازدید از آنها می‌تواند بر زیبایی سفر شما بیفزاید و خاطرات خوبی را برای شما رقم بزند. تعدادی از این جاهای دیدنی عبارتند از:

• مکان یادبود معمار سینان
• مسجد سلیمانیه
• میدان امینونو
• استانبول مال
• میدان بایزید
• برج گالاتا
• کلیسای آیین بیری

نکات بازدید از مسجد 

شما می‌توانید  همه روزه از ساعت 10 تا 18 از مسجد رستم پاشا بازدید کنید اما مسجد در اوقات نماز به روی بازدیدکنندگان بسته است. برای بازدید از مسجد رستم پاشا شما نیاز به پرداخت هزینه ندارید، اما کمک های مالی به مسجد پذیرفته می شود. هنگام بازدید از این مسجد بازدید کنندگان باید کفش های خود را در آورده و سپس وارد شوند زیرا نمازگزاران هنگام نماز و دعا زانو زده و پیشانی خود را روی فرش‌ها قرار می‌دهند؛ بنابراین دوست دارند فرش‌ها تمیز نگه‌داشته شوند.

کلام پایانی

استانبول دارای جاذبه‌های گردشگری و جاهای دیدنی فراوان است. از مساجد و کلیساها گرفته تا طبیعت زیبای خود استانبول و اطراف آن، از جمله شیله همه از جاهای دیدنی استانبول محسوب می‌شوند که آن را تبدیل به یکی از بهترین شهرها برای سفر تبدیل می‌کند. اگر قصد سفر به خارج از کشور را دارید می‌توانید کشور ترکیه و شهر زیبای استانبول را در لیست جاهای دیدنی مدنظر خود قرار دهید. اگر به استانبول سفر  کردید بازدید از این مسجد را فراموش نکنید. در این مقاله از گردشی تاپ سعی کردیم تمام آنچه پیش از بازدید از این مسجد باید بدانید را در اختیارتان قرار دهیم. امیدواریم در آینده‌ای نزدیک فرصتی فراهم شود تا بتوانید از آن دیدن کنید.

سوالات متداول