مسجد جامع نیشابور

همواره در ایران پس از اسلام، مسجد از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده‌است و مساجد زیادی با معماری‌های بی‌نظیر در کشورمان ساخته شدند. امروزه تعداد زیادی از این مساجد به جاذبه‌ گردشگری تبدیل شده‌است تا علاقه‌مندان بتوانند با ویژگی‌های معماری این مساجد تاریخی آشنا شوند. مسجد جامع نیشابور یکی از معروف‌ترین جاهای دیدنی نیشابور به‌شمار رفته که قدمت آن به دوران تیموری بازمی‌گردد. در ادامه با گردشی تاپ همراه باشید تا سفری به داخل این مسجد زیبا داشته باشیم.

تاریخچه مسجد جامع نیشابور

مسجد جامع نیشابور در سال 856 شمسی در دوره تیموریان به دست علی کرخی فرزند بایزید کرخی ساخته شد. پس از فوت علی کرخی، ایشان را در همین مسجد به خاک سپردند. این مسجد یکی از کهن‌ترین مساجد به جا مانده از دوره تیموریان است که تا به امروز هنوز هم در آن‌جا نماز اقامه می‌شود و به مسجد جامع این شهر تبدیل گردیده است. این مسجد در سال 1357 پس از انقلاب اسلامی به محل برگزاری نماز جمعه شهر نیشابور تبدیل شد و در سال 1359 اولین سخنرانی سیاسی در این مسجد صورت گرفت.

این مسجد در دوره مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. اولین بازسازی در دوره صفویان انجام شد و دومین بازسازی در سال 1083 شمسی توسط حاکم وقت نیشابور، عباسقلی خان بیات صورت گرفت. اطلاعات و تاریخ‌های بازسازی این مسجد در کتیبه‌هایی که در محراب مسجد وجود دارد قابل دسترسی است. بر روی این کتیبه‌ها علاوه بر درج تاریخ مرمت مسجد جامع نیشابور، یک قطعه 16 بیتی شعر نیز درج شده‌است.

در یکی از جرزهای ایوان جنوبی کتیبه‌ای نصب شده که اطلاعاتی درباره سال ساخت مسجد و بنیان‌گذار آن را روایت می‌کند. در این کتیبه نیز شعری با خط ثلث نیز نوشته شده‌است که به صورت زیر است:

از پهلوان علی ولد خاص بایزید   /   ماند این بنا به‌شهر نیشابور یادگار

تک مسجدی که کعبه اهل یقین بود   /   گردد  تمام  از کرم و فضل و کردگار

اندر زمان خسرو غازی ولیعهد   /   سلطان حسین حامی دین شاه کامگار

در سال هشتصد و نود و نه بنا شده   /   جایی که هست سجده گه خلق روزگار

تاریخ این بخوان و دعایی ز روی صدق   /   برخوان بحق و ساعی و خیرات برشمار

مسجد جامع نیشابور کجاست؟

مسجد جامع نیشابور در مرکز شهر در خیابان امام خمینی واقع شده‌است. دسترسی به این مسجد به علت موقعیت مکانی‌اش بسیار راحت بوده و می‌توانید با وسایل نقلیه عمومی نظیر اتوبوس و تاکسی خودتان را به این مکان مقدس برسانید. همچنین اگر با ماشین شخصی خود قصد دیدن این مسجد را دارید، لوکیشن زیر برای شما قرار داده شده تا به راحتی بتوانید بهترین مسیر را انتخاب کنید.

لوکیشن در نشان

معماری مسجد جامع نیشابور

این مسجد با زیربنای 4377 متر مربع، بزرگترین مسجد این شهر شناخته می‌شود و عمده‌ترین مصالح به کار رفته در ساخت آن آجر است. سبک معماری مسجد جامع نیشابور مربوط به دوران تیموری است. در آن دوران بناها چهارایوانی با ایوان‌های بلند ساخته می‌شد. بزرگترین ایوان این مسجد، ایوان جنوبی با ارتفاع 19.5 متر است که به عنوان شبستان و مقصوره استفاده می‌شود. در این ایوان محراب مسجد درون یک طاق‌نما با تزئینات مقرنس‌کاری قرار گرفته است.

طاق‌نمای محراب از یک نیم هشت‌ضلعی با کاشی‌های سفید و آبی تشکیل شده‌است که زمان ساخت آن به دوره صفویه بازمی‌گردد.همچنین کتیبه‌ای با خط ثلث مزین به آیات قرآن کریم در این مکان نگه‌داری می‌شود. با توجه به منابع مکتوب مسجد جامع نیشابور در چند مرحله و در دوران‌های مختلف بنا شده و به شکلی که امروزه می‌بینیم در آمده است. یکی از نکات جالب توجه این مسجد نداشتن گنبد و گلدسته است، البته طبق منابع تاریخی در گذشته دو گلدسته در بالای ایوان جنوبی قرار داشته که در یکی از عملیات بازسازی برداشته شده‌است.

از ویژگی‌های معماری این بنای باشکوه کاشی‌کاری‌های معرق و هفت رنگ و استفاده از چندین رنگ در معماری آن نظیر ایجاد کتیبه‌هایی با خط کوفی، نسخ و ثلث با رنگ طلایی است. در سردر اصلی مسجد مقرنس‌کاری ‌های بسیار چشم‌نوازی را خواهیم دید که با توجه به کتیبه‌های نصب شده در دو طرف درب متعلق به دوران شاه عباس اول است. صحن این مسجد با مساحتی حدود 60 متر همواره محل عبادت نمازگزاران، به ویژه برگزاری نماز جماعت است. در وسط این صحن حوضی بزرگ قرار دارد که به زیبایی آن می‌افزاید.

مسجد جامع نیشابور همانند سایر مساجد دارای شبستان است. این شبستان‌ها در چهار طرف مسجد با ستون‌ها و سقف آجری واقع شده‌است. معمار این مسجد دیدنی علی بن بایزید کرخی طبق وصیت خود در همین مسجد به خاک سپرده شد. آرامگاه ایشان در زیرزمینی بخش شمال شرقی مسجد قرار دارد. مسجد جامع شهر نیشابور یکی از مهم‌ترین مساجد ساخته شده در زمان تیموریان است که با معماری چشم‌نواز خود همواره مورد توجه گردشگران بوده و سالانه افراد زیادی را راهی نیشابور می‌کند.

جاذبه های اطراف مسجد جامع نیشابور

شهر نیشابور یکی از شهرهای زیبای ایران است که جاهای دیدنی زیادی دارد و همواره مورد توجه گردشگران بوده‌است. یکی از این جاذبه‌های تاریخی مسجد جامع نیشابور است که سالانه گردشگران زیادی از آن دیدن می‌کنند، اما باید بدانید هنوز بسیاری دیگر از جاهای دیدنی این شهر مانده است که باید از آن دیدن کنید. لیستی از بهترین جاهای دیدنی این شهر را برایتان قرار داده‌ایم تا ازاین مکان‌ها دیدن کرده و سفری به‌یاد ماندنی را برای خود رقم بزنید.

• کاروانسرای شاه عباسی نیشابور (با فاصله 820 متر از مسجد جامع نیشابور)
• باغ امین اسلامی (با فاصله 1.3 کیلومتر از مسجد)
• باغ ملی نیشابور (فاصله: 1.1 کیلومتر)
• قدمگاه امام رضا (فاصله از مسجد: 30 کیلومتر)
• آرامگاه خیام نیشابوری (با فاصله 5.4 کیلومتر از مسجد جامع نیشابور)
• آرامگاه کمال الملک (فاصله: 5.1 کیلومتر)
• آب انبار بازار نو (با فاصله 22 کیلومتر از مسجد)

نکات تکمیلی

• بازدید از این مسجد تاریخی رایگان بوده و نیاز به پرداخت هزینه‌ای ندارد.
• شما می‌توانید در هر ساعت از شبانه روز که می‌خواهید به بازدید از مسجد جامع نیشابور بپردازید. بازدید از تمام بخش‌های این مسجد 1 الی 2 ساعت از زمان شما را می‌گیرد.
• بهترین فصل برای سفر به نیشابور و بازدید از مکان‌های دیدنی این شهر، فصل پاییز و زمستان است.
• مسجد جامع نیشابور یکی از مساجد تاریخی ایران است که یادگار دوران تیموری بوده و یکی از میراث ملی کشورمان محسوب می‌شود. وظیفه ماست که در حفظ آن کوشا باشیم و از آسیب رساندن به آن بپرهیزیم.
• این مسجد تاریخی به واسطه معماری جذاب خود یکی از بهترین سوژه‌ها برای عکاسی تلقی می‌شود، پیشنهاد می‌کنیم عکاسی در این مسجد را به هیچ عنوان از دست ندهید.

سخن پایانی

مسجد جامع نیشابور با قدمت دیرینه خود و سبک معماری منحصر‌به‌فردش در مرکز شهر نیشابور خودنمایی می‌کند و نظر هرکسی را به خود جلب می‌کند. اگر تا به امروز از این بنای تاریخی دیدن نکرده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم که در اولین فرصت به نیشابور آمده و بازدید از این مسجد را در برنامه خود قرار دهید. در این مقاله از گردشی تاپ سعی کردیم که تمام اطلاعاتی که باید در مورد این مسجد می‌دانستید را در اختیارتان قرار دهیم تا با اطلاعات کامل از این مسجد بی‌نظیر دیدن کنید. سپاس‌گزاریم از اینکه تا پایان مقاله همراه ما بودید.

سوالات متداول