برج رادکان

برج رادکان یک بنای تاریخی با معماری کم‌نظیر است که در فاصله 75 کیلومتری از شمال غربی شهر مشهد قرار دارد. این برج با قدمت تاریخی که به قرن هفتم هجری برمی‌گردد، یکی از قدیمی‌ترین جاهای دیدنی مشهد محسوب می‌شود. فاصله زیاد از مرکز شهر سبب شده تا برخی از گردشگران از دیدن آن منصرف شوند؛ اما بسیاری دیگر برای دیدن این شاهکار معماری این مسافت را طی می‌کنند.

اگر هنوز تصمیم نگرفته‌اید که از این برج آجری دیدن کنید یا خیر، در ادامه حتما همراه گردشی تاپ باشید. در این مقاله به صورت کامل شما را با تاریخچه و معماری برج رادکان چناران آشنا خواهیم کرد و مهم‌ترین دلایلی که باید از آن دیدن کنید را نیز می‌گوییم.

آشنایی با برج رادکان

یک بنای استوانه‌ای با گنبد مخروطی است که قدمت آن به قرن هفتم هجری، یعنی دوران ایلخانان برمی‌گردد. با گذشت این همه سال از عمر این برج، همچنان مانند روز اول پابرجاست و مشکل خاصی از لحاظ ایستادن ندارد. عده زیادی از افراد طراحی و ساخت برج رادکان را به خواجه نصیرالدین طوسی نسبت می‌دهند و می‌گویند که او این سازه را برای استفاده‌های نجومی ساخته است؛ اما هیچ مدرکی در دست نیست که این موضوع را تایید و یا رد کند.

عده دیگری از افراد معتقدند که این بنای آجری در دوره دیلمی ساخته شده و در حقیقت آرامگاه زنی به نام مطلع‌الشمس است؛ اما باید بدانید که صحت این نظریه نیز در هاله‌ای از ابهام است و مدرکی برای رد یا اثبات آن وجود ندارد. به صورت کلی باید بگوییم که اختلاف نظرهای زیادی درباره کاربرد اصلی برج رادکان وجود دارد که دلیل این موضوع را می‌توانیم نبود منابع موثق عنوان کنیم. در ادامه به صورت کامل درباره کاربرد این بنا به شما خواهیم گفت.

راستی برج رادکان چناران در تاریخ 15 دی‌ماه سال 1310، با شماره 146 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.

برج رادکان کجاست؟

این برج تاریخی 75 کیلومتر با شمال غربی شهر مشهد و 35 کیلومتر با شهرستان چناران فاصله دارد. برای دسترسی به آن باید به دل جاده بزنید و تقریبا 1 ساعت را به سمت قوچان رانندگی کنید. برای رسیدن به برج تاریخی رادکان ابتدا باید وارد بزرگراه پیامبر اعظم شوید و این مسیر را تا رسیدن به بزرگراه مشهد – قوچان ادامه دهید. در این بزرگراه تا جایی رانندگی کنید که به کمربندی چناران برسید و سپس وارد این کمربندی شوید.

مسیر خود را در کمربندی تا زمانی ادامه دهید که دوباره در بزرگراه مشهد – قوچان قرار بگیرید. پس از 8.5 کیلومتر تابلوی برج رادکان را در سمت راست خود خواهید دید؛ کافیست از خروجی خارج شوید و این مسیر را تا رسیدن به برج ادامه دهید. در قسمت پایین ما لوکیشن دقیق این بنای تاریخی را قرار داده‌ایم که می‌توانید از آن نیز برای مسیریابی استفاده کنید.

لوکیشن در بلد

لوکیشن در نشان

کاربری برج رادکان چیست؟

همانطور که گفتیم اختلاف نظرهای زیادی درباره کاربری اصلی این برج وجود دارد و هیچ مدرکی هم در دست نیست که آن‌ها را رد و یا تایید کند. با توجه به شباهت این برج با آرامگاه‌های دوره دیلمان، عده‌ای از افراد آن را یک آرامگاه تاریخی می‌دانند. برخی دیگر معتقدند که برج رادکان در آن زمان تنها سازه‌ای بود که برای تعیین سال کبیسه و چهار فصل از آن استفاده می‌شد.

فرضیه اول به صورت کامل رد می‌شود؛ زیرا در هیچکدام از کتاب‌های تاریخی کوچک‌ترین اشاره‌ای به این موضوع نشده و هیچ مدرکی برای اثبات آن وجود ندارد. برای تحلیل فرضیه دوم نیز باید نگاهی به تاریخ بیندازیم. منابع تاریخی گویای این موضوع هستند که در دوران ایلخانان نجوم به درجه‌ای از پیشرفت رسیده بود که برج رادکان تنها سازه با استفاده نجومی نباشد؛ پس نظریه دوم نیز به صورت کامل رد می‌شود.

کاربری این سازه تاریخی همچنان در هاله‌ای از ابهام است و هر گردشگری که از آن دیدن می‌کند، برداشت خاص خود را از برج رادکان دارد.

معماری برج رادکان چناران

نمای این برج به سه بخش اصلی تقسیم می‌شود؛ از سطح زمین تا ارتفاع 3 متری طراحی آن به صورت دوازده ضلعی است، پس از آن تا زیر گنبد طراحی استوانه‌ای به خود می‌گیرد و گنبد آن نیز به صورت مخروطی ساخته شده است. روی بدنه استوانه‌ای آن 36 ستون به طراحی نیم‌دایره را مشاهده خواهید کرد که جلوه خاصی را به برج بخشیده است؛ اگر از نزدیک‌تر نگاه کنید، کنده‌کاری‌های روی ستون‌ها بیشتر توجه شما را جلب خواهند کرد.

ارتفاع برج رادکان با احتساب گنبد به 35 متر می‌رسد و قطر داخلی و خارجی آن به ترتیب 15 و 22 متر است. در ساخت تمام بخش‌های آن از آجر استفاده شده و دقت و ظرافت در آجرچینی را می‌توانید در تمام قسمت‌ها مشاهده کنید. متاسفانه در سال‌های اخیر برخی از افراد اقدام به نوشتن یادگاری روی این آجرها کرده‌اند که به هیچ عنوان کار پسندیده‌ای نیست؛ خواهشمندیم که در هنگام بازدید از رساندن هرگونه آسیب به این بنا خودداری کنید.

ورودی برج رادکان به صورت هلالی طراحی شده و در ضلع جنوبی بنا قرار گرفته است. با ورود به داخل برج با یک فضای هشت‌ضلعی رو‌به‌رو خواهید شد که طراحی ساده‌ای دارد و اندود گچ و آهک در آن به چشم می‌خورد. راستی در بخش فوقانی این بنای تاریخی دو کتیبه را مشاهده خواهید کرد که یکی از آن‌ها به خط کوفی و دیگری مربوط به دوران پهلوی است. روی این کتیبه‌ها نام بانی بنا و تاریخ دقیق ساخت آن ذکر شده است و دیدن آن‌ها خالی از لطف نیست.

نکات بازدید از برج رادکان

• بازدید از تمام بخش‌های این بنا تقریبا دو ساعت زمان می‌برد.
• بازدید از برج رادکان کاملا رایگان است و نیازی به پرداخت هزینه نیست.
• پیشنهاد می‌کنیم که حتما در روشنایی روز از آن دیدن کنید تا بتوانید تمام جزئیات را با دقت بالا مشاهده کنید.
• این برج آجری از اهمیت تاریخی بسیار زیادی برخوردار است و وظیفه ماست که از این میراث گرانبها محافظت کنیم؛ خواهشمندیم که از نوشتن یادگاری روی دیوارهای آن و وارد کردن هرگونه آسیب به بخش‌های مختلف خودداری کنید.
• طراحی خارق‌العاده این سازه آن را به یک سوژه عکاسی تبدیل کرده است؛ پیشنهاد می‌کنیم که گرفتن عکس یادگاری با آن را فراموش نکنید.
• بهترین زمان بازدید از برج رادکان چناران از اواسط بهار تا اوایل تابستان و ماه مهر است.

سخن پایانی

برج رادکان با قدمت تاریخی بالا و معماری کم‌نظیر، ارزش بسیار بالایی برای بازدید دارد. اگر جزو آن دسته از افرادی هستید که به بناهای تاریخی علاقه دارید و می‌خواهید کمی خود را در تاریخ این مرز و بوم گم کنید، این برج آجری قطعا می‌تواند رضایت شما را بدست آورد. خوشحال می‌شویم اگر تجربه بازدید خود را به ما و سایر کاربران گردشی تاپ به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول