قلعه فلک‌ الافلاک

در زمان قدیم قلعه‌های زیادی در ایران ساخته شده‌ که امروزه همگی به جاذبه‌های دیدنی برای گردشگران تبدیل شده‌است. قلعه‌های بنا شده با کاربرد‌هایی همچون سکونت و دفاع در برابر حمله دشمنان از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. قلعه فلک‌ الافلاک یکی از قلعه‌های به جا مانده از دوران ساسانیان است که با بازسازی‌هایی که بر روی آن صورت گرفته آن را به یکی از جاهای دیدنی لرستان تبدیل کرده‌است و سالانه افراد زیادی از این قلعه دیدن می‌کنند.

پیشنهاد می‌کنیم ادامه این مقاله از گردشی تاپ را به هیچ وجه از دست ندهید تا سری به این قلعه زیبا بزنیم و با تمام بخش‌های درون آن شما را آشنا کنیم.

تاریخچه قلعه فلک‌ الافلاک

قلعه فلک‌ الافلاک در زمان ساسانیان در سال 651 میلادی ساخته شد. این قلعه که در ابتدا به دژ شاپورخواست نیز معروف بود، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بود و در طول دوران‌های مختلف، کاربردهای گوناگونی داشت. ابتدا این قلعه کاربرد حکومتی و نظامی داشت و پس از آن تبدیل به زندان شد. سپس به محل حکومت پادشاهان و در دوران پهلوی به پادگان نظامی تبدیل شد. قلعه فلک‌ الافلاک در مهرماه سال 1348 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و از آن زمان تا به امروز به یکی از مشهورترین جاذبه‌های گردشگری این شهر تبدیل شده‌است.

شاید برایتان سوال پیش بیاید که چرا نام این قلعه، فلک‌ الافلاک است. در مورد علت نامگذاری آن منبع معتبری وجود ندارد اما با توجه به برخی اسناد و سفرنامه‌ها، برخی علت نامگذاری آن را وجود برجی که از سایر برج‌های قلعه بلندتر است می‌دانند. برخی دیگر نیز معتقدند 12 برج این قلعه از 12 برج فلکی گرفته شده و از همین روی به فلک‌ الافلاک معروف است.

قلعه فلک‌ الافلاک کجاست؟

قلعه فلک‌ الافلاک در استان لرستان، شهر خرم آباد، در خیابان امام خمینی (دوازده برجی) این شهر واقع شده‌است. برای رسیدن به این قلعه زیبا در هرجای شهر که باشید می‌توانید از وسایل نقلیه عمومی نظیر اتوبوس و تاکسی استفاده کنید و به راحتی خودتان را به این مکان دیدنی برسانید. چنانچه قصد دارید با ماشین شخصی خود به دیدن این قلعه بروید، کافیست به خیابان دوازده برجی خرم آباد رفته و ماشینتان را در پارکینگ پارک کنید و به آسانی به دیدن این قلعه زیبا بروید.

اگر برای اولین بار به این شهر سفر می‌کنید و با خیابان‌های آن آشنایی ندارید، ما در قسمت زیر نقشه گوگل مپ را برایتان قرار دادیم تا به راحتی مسیریابی کنید و خودتان را به این مکان برسانید.

لوکیشن در نشان

معماری قلعه فلک ‌الافلاک

وسعت قلعه فلک‌ الافلاک به 5300 مترمربع می‌رسد و بلندترین برج آن 22.5 متر ارتفاع دارد. همچنین شامل 8 برج و دو حیاط و 300 جان‌پناه است. از مواد بکار گرفته شده در ساخت این قلعه می‌توان به خشت، سنگ، آجر، ملات آهک و گچ اشاره کرد. این قلعه در طول سال‌های گذشته بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته و به بهترین شکل پا برجا مانده است. از مهم‌ترین مرمت‌هایی که برروی این قلعه صورت گرفت، در دوران صفویه نیز بود که به طور کامل قلعه بازسازی شد.

برای ساخت این قلعه بهترین متدها به کار گرفته شد تا با کارایی زیاد بتوان آن را برای مدت طولانی سالم نگه داشت؛ برای مثال جنس دیوارهای قلعه از آهک بوده تا رطوبت را درون خود نگه دارد و برای محافظت بیشتر از دیوارها از کلاف‌بندی‌های چوبی استفاده شده‌است. همچنین مسیرهایی زیرزمینی برای دفع آب از قلعه تعبیه شده‌است. بر روی این قلعه تزئینات خاصی نظیر کاشی کاری یا گچ‌بری صورت نگرفته و به طور یکنواخت در دور تا دور قلعه می‌توان آجرکاری‌های ساده را ببینید.

بخش‌ های مختلف قلعه فلک‌ الافلاک

قلعه فلک‌ الافلاک شامل و حیاط است که حیاط اول با چهار برج در پیرامون خود در جهت شمالی – جنوبی ساخته شده و حیاط دوم نیز که امروزه به موزه تبدیل شد‌است، مانند حیاط اول، اما در جهت شرقی – غربی بنا شده‌است. یکی از اسرارآمیزترین بخش‌های این قلعه چاه آبی است که در قسمت شمال شرقی حیاط اول واقع شده‌ و ارتفاع آن نزدیک به 40 متر است و در گذشته منبع مهم آب قلعه بوده و حتی امروزه نیز قابل برداشت است.

در حیاط اول علاوه بر چاه و برج‌ها، حمامی وجود دارد که در نزدیکی چاه و در بخش شمالی حیاط قرار گرفته است و تا اواخر دوران قاجار نیز قابل استفاده بود. همچنین با توجه به شواهد و بررسی محققان، آب انباری از جنس آهک و گچ در این حیاط قرار داشت. در دوران قاجار با دستور محمدعلی شاه عمارتی در این قلعه به نام عمارت گلستان نیز بنا شد و از مهم‌ترین ویژگی این عمارت این است که از بیرون قلعه به ورودی آن دید دارد.

موزه قلعه فلک‌ الافلاک

در زمان پهلوی، در درون ساختمان این قلعه، موزه‌‌ای تاسیس شد. در ابتدا اشیای زیادی در این موزه موجود نبود و همینطور پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در زمان جنگ بین ایران و عراق درب‌های موزه بسته شد. در سال 1367 با پیروزی ایران در جنگ، فعالیت این موزه از سر گرفته شد، اما دوباره در بین سال‌های 1385 تا 1387 به دلیل نبود استاندارد‌های کافی برای نگه‌داری از آثار موزه، برای دومین بار این موزه تعطیل شد.

این موزه شامل بخش‌های مختلفی است که هر کدام از این بخش‌ها شما را متحیر خواهد کرد. موزه باستان شناسی، موزه مردم شناسی، گالری عکس، سالن موسیقی، سالن نمایش و موزه مشاغل از بخش‌های مختلف این موزه است که در هر کدام می‌توانید آثار با ارزشی را از نزدیک ببینید و لذت ببرید. این موزه به طور اختصاصی به تاریخچه استان لرستان و آداب و فرهنگ مردم آن پرداخته است و شما در هر بخش آن می‌توانید جلوه‌ای از آثار و آداب و رسوم این خطه را ببینید.

موزه باستان شناسی قلعه فلک‌ الافلاک شامل 12 ویترین که بوده که بر روی هر ویترین 50 اثر تاریخی به دست آمده از «غار کلماکره» که مربوط به دوران هخامنشیان است را می‌بینید. در بخش مردم شناسی موزه، شما با آداب و رسوم و پوشش مردم لرستان آشنا می‌شوید. از جذاب‌ترین بخش‌های این موزه می‌توان به سالن موسیقی این موزه اشاره کرد. در این سالن به طور اختصاصی با موسیقی لری آشنا شده و همچنین سازهایی همچون کرنا، بور، دهل، سرنا، کمانچه و غیره را خواهید دید.

مقصد بعدی کجاست؟

ماجراجویی در دل این قلعه و بازدید از تمام بخش‌های آن تقریبا 2 الی 3 ساعت زمان می‌برد. پس از بازدید از قلعه فلک‌ الافلاک، وقت آن رسیده که از سایر جاذبه‌های گردشگری این شهر دیدن کنید. در قسمت پایین می‌توانید لیستی از بهترین دیدنی‌های لرستان را مشاهده کنید.

• گرداب سنگی (فاصله: 1.4 کیلومتر)
• دریاچه کیو (فاصله تا قلعه فلک‌ الافلاک: 3.6 کیلومتر)
• پل شکسته خرم آباد ( با فاصله 3 کیلومتر از قلعه فلک‌ الافلاک قرار دارد)
• آبشار بیشه (فاصله: 64.5 کیلومتر)
• تنگه شیرز (با فاصله 141.5 کیلومتر از قلعه فلک‌ الافلاک)
• دریاچه گهر (فاصله: 117.6 کیلومتر)

نکات بازدید از قلعه فلک‌ الافلاک

• هزینه بازدید از قلعه فلک‌ الافلاک برای گردشگران ایرانی 9 هزار تومان و گردشگران خارجی 80 هزار تومان است. البته این نکته را در نظر بگیرید که برای بازدید از موزه‌ها باید هزینه‌ای جدا پرداخت کنید.
• شما می‌توانید همه روزه به جز ایام تعطیل رسمی از ساعت 09:00 الی 20:30 از این قلعه باشکوه دیدن کنید.
• بهترین فصل برای بازدید از قلعه فلک‌ الافلاک و سایر جاهای دیدنی استان لرستان، فصل بهار و تابستان است. در این فصل‌ها هوا بسیار معتدل بوده و می‌توانید سفری لذت‌بخش را تجربه کنید.
• آثار و بناهایی که از گذشته‌های دور برای ما به یادگار مانده، نشانگر هویت و اصالت این مرز و بوم است. وظیفه ما تلاش در حفظ و نگهداری این آثار و انتقال آن به نسل‌های آینده است. همگی باید در این راه تلاش کرده و از وارد کردن هرگونه آسیب به این مکان‌ها جلوگیری کنیم.
• معماری قلعه فلک‌ الافلاک آن را به مکانی بی‌نظیر برای عکاسی تبدیل کرده‌است. پیشنهاد می‌کنیم عکاسی در این قلعه را به هیچ‌وجه از دست ندهید.

سخن پایانی

قلعه فلک‌ الافلاک یکی از معروف‌ترین و ارزشمندترین قلعه‌های ایران است که در بالاترین نقطه شهر خرم آباد واقع شده‌است و مانند الماسی گرانبها می‌درخشد. بازدید از این قلعه می‌تواند بسیار هیجان‌انگیز و لذت‌بخش باشد. پیشنهاد ما به شما این است که در اولین فرصت از این قلعه تاریخی دیدن کنید. همچنین اگر تجربه بازدید از این قلعه را دارید، آن را با سایر کاربران گردشی تاپ به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول