آتشگاه باکو

در قلب جمهوری آذربایجان، در شهر پرآوازه باکو، گویی شعله‌های تاریخ در معبدی باستانی زبانه می‌کشند. آتشگاه باکو، یادگاری از دوران پرفراز و نشیب این سرزمین، با معماری منحصر به فرد و داستان‌های کهن، روح هر گردشگری را به تسخیر خود در می‌آورد. این بنای باشکوه که در منطقه آب‌شوران واقع شده، زمانی معبدی مقدس برای زرتشتیان بود و آتش مقدس در آن پرستش می‌شد. قدمت آن به دورانی پیش از اسلام باز می‌گردد و در گذر زمان، شاهد گذر آیین‌ها و فرهنگ‌های مختلف بوده است و یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری باکو محسوب می‌شود. در ادامه مقاله همراه ما باشید تا شما را با تاریخچه، معماری و نکات بازدید از این آتشکده آشنا کنیم.

تاریخچه آتشگاه باکو

آتشگاه باکو، که زمانی مشعلی فروزان در دل تاریخ بود، امروزه به عنوان موزه‌ای جذاب، رازهای کهن را برای بازدیدکنندگان آشکار می‌کند. این بنای باشکوه در منطقه آب‌شوران شهر باکو واقع شده و یادآور دورانی پرفراز و نشیب و گذار از آیین‌های مختلف در این سرزمین است. شواهد نشان می‌دهد که قدمت این مکان به معبدی زرتشتی در پیش از اسلام باز می‌گردد. در آن دوران، آتش در آیین زرتشت مقدس شمرده می‌شد و پرستشگاه‌هایی به این منظور بنا می‌شد. با گسترش اسلام در منطقه، زرتشتیان به تدریج از این مکان کوچ کرده و هندوها در آن ساکن شدند. بین قرن‌های هفدهم و هجدهم میلادی، هندوها این معبد را بازسازی و مرمت کرده و از آن به عنوان محل عبادت خود استفاده می‌کردند.

خرین بخش از این معبد در سال 1713، همزمان با اوج مهاجرت هندوها به این منطقه، تکمیل شد. با این حال، ظاهر امروزی آتشگاه باکو مربوط به اوایل قرن نوزدهم است. در اواخر قرن نوزدهم، با احداث تأسیسات نفتی در مجاورت این مکان، فعالیت‌های مذهبی در آن به تدریج کمرنگ شد. در سال 1883، به دلیل آلودگی ناشی از دود و فعالیت‌های صنعتی، آتشگاه به طور کامل متروکه شد. خوشبختانه در سال 1975، این مجموعه تاریخی مورد بازسازی قرار گرفت و به موزه تبدیل شد. از آن زمان تاکنون، هزاران گردشگر از سراسر جهان از این مکان بازدید کرده‌اند تا عظمت و شکوه تمدن‌های کهن را از نزدیک لمس کنند.

آتشگاه باکو یادآور همزیستی مسالمت‌آمیز زرتشتیان و هندوها در این سرزمین است. این مکان نشان می‌دهد که چگونه فرهنگ‌ها و ادیان مختلف می‌توانند در کنار یکدیگر وجود داشته باشند و بر یکدیگر تأثیر بگذارند. با توجه به ارزش تاریخی و فرهنگی بی‌نظیر آتشگاه باکو، این مکان در سال 1998 به عنوان نامزد میراث جهانی یونسکو معرفی شد. ثبت این اثر در فهرست یونسکو، ضامن حفظ و نگهداری آن برای نسل‌های آینده خواهد بود و به معرفی هر چه بهتر فرهنگ و تاریخ غنی آذربایجان در سطح بین‌المللی کمک خواهد کرد.

آتشگاه باکو کجاست؟

آتشگاه باکو در محله سورخانی و در منطقه آب‌شوران واقع شده است. خطوط اتوبوس‌های شماره 18، 31 و 53 شما را به طور مستقیم به محله سوراخانی می‌رسانند که در نزدیکی آتشگاه قرار دارند. همچنین تاکسی‌های زردرنگی که در سطح شهر باکو تردد می‌کنند، می‌توانند شما را به آتشگاه باکو برسانند. همچنین اگر با خودروی شخصی به باکو سفر می‌کنید، می‌توانید از طریق نقشه‌های آنلاین که در قسمت زیر برایتان آورده‌ایم، مسیر رسیدن به آتشگاه را پیدا کنید.

معماری آتشگاه باکو

آتشگاه باکو از پنج بخش مجزا تشکیل شده که در حیاطی محصور احاطه شده‌اند. در مرکز این حیاط، محرابی چشم‌نواز خودنمایی می‌کند که در قرن‌های 17 و 18 میلادی بنا شده است. موزه آتشگاه باکو میزبان نمایشگاه‌های مختلفی است که اشیاء باستانی، ظروف سفالی، دست‌نوشته‌های مذهبی و دیگر آثار مربوط به تاریخ این مکان را به نمایش می‌گذارند. بنای اصلی آتشگاه باکو به شکل پنج ضلعی است که در محوطه‌ای محصور واقع شده است. این نوع پلان در معماری زرتشتی رایج بوده و نمادی از پنج عنصر مقدس (آب، باد، خاک، آتش و نور) است. دیوارهای بلند احاطه‌کننده محوطه، تداعی‌کننده قلعه‌ای استوار و نفوذناپذیر است. این دیوارها از آجر ساخته شده‌اند و در فواصل منظمی، برج‌هایی برای دیدبانی و دفاع تعبیه شده است. همچنین ورودی اصلی بنا در بالای ضلع شمالی قرار دارد و با طاقی بلند تزئین شده است. درگاه ورودی با کاشی‌های رنگی مزین شده و نقوش اسلیمی و هندسی بر روی آن نقش بسته است.

در مرکز محوطه آتشگاه باکو، حیاطی وسیع قرار دارد که با سنگفرش پوشیده شده است. درِ خانه‌های موبدان زرتشتی در اطراف این حیاط قرار گرفته است. همچنین در ضلع جنوبی حیاط، محرابی از جنس سنگ قرار دارد که محل نگهداری آتش مقدس بوده است. این محراب با حجاری‌های ظریف و نقوش اسلیمی تزئین شده است. علاوه بر آن خانه‌های موبدان زرتشتی در دو طبقه در اطراف حیاط ساخته شده‌اند. این خانه‌ها از آجر ساخته شده‌اند و دارای پنجره‌های مشبک چوبی هستند. در حال حاضر، این خانه‌ها به نمایشگاه‌هایی تبدیل شده‌اند که اشیاء باستانی، ظروف سفالی، و دست‌نوشته‌های مذهبی مربوط به زرتشتیان را به نمایش می‌گذارند.

جاهای دیدنی اطراف آتشگاه باکو

نزدیک‌ترین جاذبه های گردشگری به آتشگاه باکو به شرح زیر است که می‌توانید به سراغ آن‌ها رفته و سفر خوشی را برای خود و عزیزانتان رقم بزنید.

• قلعه دختر باکو
• ونیز کوچک باکو
• پارک ملی قبوستان
• بلوار باکو
• مسجد تازه پیر باکو
• گل فشان باکو
• موزه فرش باکو

نکات بازدید از آتشگاه باکو

• بهترین زمان برای بازدید از آتشگاه باکو صبح زود یا اواخر بعد از ظهر است. در این ساعات، هوا خنک‌تر است و از ازدحام جمعیت کاسته می‌شود.
• هزینه ورودی به آتشگاه باکو در حال حاضر 4 منات آذربایجان است.
• گردشگران عزیز می‌توانند همه روزه بدون هیچ گونه تعطیلی از ساعت 10:00 صبح الی 18:00 عصر از این آتشگاه زیبا دیدن کنند.
• کودکان زیر 18 سال و افراد معلول می‌توانند به صورت رایگان از آتشگاه باکو بازدید کنند.
• عکاسی در داخل موزه ممنوع است، مگر اینکه مجوز مخصوص داشته باشید. برای دریافت مجوز عکس‌برداری باید هزینه اضافی بپردازید.

سخن پایانی

امروزه، آتشگاه باکو به موزه‌ای جذاب تبدیل شده و رازهای تاریخ را برای بازدیدکنندگان آشکار می‌کند. در این مکان، می‌توانید با معماری ایرانی، آیین‌های باستانی، و ذوق و هنر معماران ایرانی در دوران باستان آشنا شوید. بازدید از آتشگاه باکو، سفری به اعماق تاریخ و فرهنگ این سرزمین است. سفری که در آن، شعله‌های گذشته روشنایی‌بخش مسیر آینده خواهند بود. امیدواریم در آینده‌ای نزدیک فرصتی فراهم شود تا بتوانید از این آتشگاه زیبا دیدن کنید. از اینکه تا پایان مقاله همراه گردشی تاپ بودید، بی‌نهایت سپاسگزاریم.

سوالات متداول