موزه تمدن آناتولی

آنکارا از شهرهای قدیمی ترکیه‌ است که دارای تاریخی غنی است و همچنین پس از استانبول بزرگ‌ترین شهر کشور محسوب می‌شود. این شهر قدیمی دارای بناهای تاریخی، فرهنگی و غیره زیادی است که این موضوع باعث شده که یکی از مقاصد محبوب برای کسانی که به ترکیه سفر می‌کنند، باشد. یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی آنکارا، موزه تمدن‌ آناتولی است. در این موزه که از دو ساختمان دوره عثمانی، انبار قدیمی بازار محمود پاشا عثمانی و کورشونلو هان تشکیل شده، آثار باستانی و قدیمی که از سرزمین‌های آناتولی در دوره‌های مختلف بر جای مانده، به بازدیدکنندگان نمایش داده می‌شد. در ادامه این مقاله از گردشی تاپ ما را همراهی کنید تا بیشتر با این موزه آشنا شویم.

تاریخچه موزه تمدن آناتولی

در سال ۱۹۲۱ میلادی، مصطفی کمال آتاتورک رئیس جمهور وقت ترکیه، دستور به ساخت موزه‌ای از آثار هیتی در مرکز کشور داد. مبارک گالیپ بی مدیر فرهنگی آنکارا، اولین قدم در راستای تاسیس موزه را برداشت و بخشی از قلعه آنکارا به نام آکاله را به موزه‌ای به نام “ موزه اتی “ تبدیل کرد. پیش از این از بخشی از آثار باستانی و قدیمی در بخش‌هایی مانند معبد آگوستوس و حمام رومی نگه داری می‌شد. برای تاسیس موزه اتی، آثار تاریخی موجود در این مکان‌ها جمع آوری شد و در موزه، به نمایش در آمدند. در آینده این موزه به موزه تمدن آناتولی تبدیل شد. 

موزه اتی در فضای کوچکی تاسیس شد و با افزایش آثار باستانی که به دستور آتاتورک از مناطق آناتولی برای این موزه ارسال می‌شد، محدوده کوچک موزه کفایت نمی‌کرد و نیاز به فضایی بزرگ‌تر برای نگهداری و نمایش آثار باستانی بود؛ از این رو حمید زیر کوشای رییس موزه اتی در سال ۱۹۳۶ پیشنهاد کرد که ساختمان‌های انبار قدیمی بازار محمود پاشا عثمانی و مسافرخانه کورشونلو، که در آن زمان از آنها استفاده‌ای نمی‌شد، را برای گسترش موزه به کار گرفت.

این پیشنهاد مورد پذیرش قرار گرفت و عملیات بازسازی آن از سال ۱۹۳۸ آغاز و تا سال ۱۹۶۸ ادامه یافت. در سال ۱۹۴۳ در حال که مرمت‌ها همچنان ادامه داشت، بازسازی بخشی از ساختمان‌ها تکمیل شده بود، بخش اول موزه به روی بازدیدکنندگان گشوده شد. در سال ۱۹۶۸ نیز این موزه تکمیل شد و موزه تمدن آناتولی نام گرفت. امروزه بخش بزرگی از انبار بازار محمود پاشا و نیز مسافرخانه کورشونلو به عنوان سالن‌های نمایشگاه موزه به کار می‌روند. از اصطبل مسافرخانه نیز به عنوان انبار موزه استفاده می‌شود.

موزه تمدن آناتولی بخش‌های دیگری از جمله کتابخانه، کارگاه‌های عکاسی و مرمت، سالن کنفرانس، آزمایشگاه و اتاق‌هایی برای پژوهشگران دارد. آثار متعلق به جوامع و مردمان سرزمین آناتولی از دوران پیش از تاریخ تا به امروز به ترتیب زمانی در این موزه قرار داده شده و به بازدیدکنندگان نمایش داده می‌شوند. در تاریخ 19 آوریل سال 1997 میلادی موزه تمدن آناتولی به عنوان اولین “موزه سال اروپا” در سوئیس انتخاب شد.

موزه تمدن آناتولی کجاست؟

موزه تمدن آناتولی در ضلع جنوبی قلعه آنکارا و در منطقه آتپازاری و در خیابان گزجو (gözcü) واقع شده است. این موزه در ساختمان‌های انبار بازار محمود پاشا و مسافرخانه کورشونلو قرار دارد. اگر قصد دارید که به وسیله خودروی شخصی به این موزه بروید، از لوکیشنی که در زیر برای شما قرار دادیم جهت مسیریابی راحت‌تر استفاده کنید. برای دسترسی به این موزه می‌توانید از تاکسی استفاده کنید که شما را مقابل موزه پیاده خواهد کرد، در صورت استفاده از وسایل نقلیه عمومی دیگر باید در ایستگاه‌های نزدیک موزه پیاده شوید و با پیاده روی خود را به موزه برسانید.

معماری موزه تمدن آناتولی

همانطور که قبل‌تر گفته شد، موزه تمدن آناتولی از دو ساختمان متفاوت ساخته شده که معماری هر یک از این ساختمان‌ها را به صورت جداگانه بررسی می‌کنیم. یکی از این ساختمان‌ها بنای قدیمی بازار محمود پاشا است. این بنا در سال‌های 1464 تا 1471 به دستور محمود پاشا یکی از وزیران عثمانی در آن زمان، ساخته شده است. ساختمان این بازار به شکل کلاسیک ساخته شده و در این بنا 102 مغازه در محوطه‌ای مستطیل شکل رو به روی هم قرار گرفته و توسط ده گنبد که در اطراف این ساختمان قرار گرفته محصور و پوشانده شده‌اند. در این بنا هیچ کتیبه‌ای یافت نمی‌شود.

ساختمان دیگر موزه تمدن آناتولی که قبلا به عنوان مسافرخانه کاربرد داشته و مسافرخانه کورشونلو هان نام دارد، به دستور مهمت پاشا، وزیر محمود فاتح عثمانی ساخته شد. این مسافرخانه مانند دیگر مسافرخانه‌های دوره عثمانی، یک طراحی معمولی دارد. مسافرخانه کورشون لوهان در دو طبقه ساخته شده است. در مرکز بنای مسافرخانه یک حیاط و یک گذرگاه طاقدار دیده می‌شود که در اطراف آن‌ها اتاق‌های مسافرخانه واقع شده‌اند. اتاق‌های مسافرخانه شما 28 اتاق در طبقه همکف و 30 اتاق در طبقه اول می‌شوند و هر یک از اتاق‌ها کوره دارند.

در طبقه همکف کاروانسرا یا مسافرخانه، انباری L  شکل در جهت غرب و جنوب اتاق‌ها طراحی شده است. در این مسافرخانه مغازه‌هایی نیز دیده می‌شوند که در اضلاع شمالی و شرقی و در باغ کاروانسرا قرار گرفته‌اند؛ در ضلع شمالی 11 مغازه، در ضلع شرقی 9 مغازه دیده می‌شود. همچنین در داخل باغ کاروانسرا، 4 مغازه که رو به روی هم قرار گرفته‌اند، وجود دارد. در سال 1881 میلادی در یان محدوده یک آتش سوزی رخ داد که هم کاروانسرا و هم بازار محمود پاشا را سوزاند و پس از آن تا زمان تاسیس موزه تمدن آناتولی این ساختمان‌ها متروکه بوده و دیگر کسی از آنها استفاده نمی‌کرد.

آثار موزه تمدن آناتولی

موزه تمدن آناتولی بخش‌های مختلفی دارد که هریک از این بخش‌ها، آثاری دارد که تمدن‌های آناتولی در یک دوره زمانی خاص را روایت می‌کند. در ادامه با ما همراه باشید تا تمدن‌های آناتولی را در دوره‌هایزمانی متفاوت بررسی کنیم.

دوره پارینه سنگی

 در این بخش از موزه تمدن آناتولی، آثار ارزشمند قدیمی و مهم که در غار کارائین در آنتالیا کشف شده‌اند و مربوط به بیش از 8000 سال پیش از میلاد، یعنی دوره پارینه سنگی، هستند، به نمایش درآمده است. مردمان دوره پارینه سنگی، شکارچی‌هایی بودند که به صورت گروه‌های کوپچک زندگی می‌کردند و از ابزارهای سنگی و استخوانی برای شکار استفاده می‌کردند. ابزارهای سنگی که در این بخش به بازدیدکنندگان نمایش داده می‌شوند، در سه دسته زمانی عصر پارینه سنگی پایین، عصر پارینه سنگی میانی و عصر پارینه سنگی بالایی مرتب شده‌اند.

دوره نوسنگی

 در این بخش از موزه تمدن آناتولی، آثاری به نمایش در آمده‌اند که مربوط به 8000 سال تا 5500 سال پیش از میلاد، یعنی دوره نوسنگی، هستند. دوره نوسنگی مصادف با ایجاد اولین روستاها و آغاز کشاورزی می‌شود. در این بخش از موزه مجسمه‌های الهه‌ی مادر، نقاشی‌های دیواری، مجسمه‌های گلی، تمبر، ظروف سفالی و ابزار کشاورزی که از استخوان ساخته شده بودند و از مناطق مختلف به ویژه چاتال هویوک و هاسیلار که از مناطق مهم عصر نوسنگی هستند، جمع آوری شده‌اند. 

دوره کالکولتیک (دوره مس و سنگ)

این دوره زمانی مربوط به 5500 سال تا 3000 پیش از میلاد است که در این دوره علاوه بر ابزار سنگی و استخوان که ابزار اصلی مورد استفاده مردم در دوران گذشته بودند، مردم از مس هم برای گذران زندگی استفاده می‌کردند. در این بخش از موزه تمدن آناتولی آثار بدست آمده از مناطق هاجیلار، آلاجاهویوک، تیکی تپه، جان حسن، و آلیشار هویوک که به دوران نوسنگی مربوط هستند و شامل مجموعه‌ی بزرگی ابزارهای سنگین فلزی، مجسمه‌ الهه، مجسمه‌ مهر و جواهرات تزئینی هستند، به نمایش درآمده‌اند.

دوره برنز

در این بخش آثار مربوط به دوره زمانی 3000 تا 1950 سال پیش از میلاد، یعنی دوره برنز، که از مناطق آناتولی جمع آوری شده‌اند، به بازدید کنندگان نمایش داده می‌شوند. مردم آناتولی در آن زمان مس و چند فلز دیگر را با هم ترکیب کردند و برنز را به وجود آورده از آن در ساخت ابزارهای مورد نیاز خود استفاده می‌کردند. از جمله آثاری که در این بخش از موزه تمدن آناتولی به نمایش گذاشته شده است، می‌توان به دیسک‌های خورشیدی، مجسمه‌های آغوش، نسخه‌ی نازکتر مجسمه‌های زن و جواهرات طلا اشاره کرد.

دوره تمدن آشوری

در این دوره زمانی که به 1950 سال تا 1750 سال پیش از میلاد باز می‌گردد، برای اولین بار مردم آناتولی شروع به نوشتن کردند. بیش از 20000 لوح گلی که به میخی آشوری نوشته شده است، از این دوره باقی مانده است. الواح میخی، ظروف آبخوری که به شکل حیوانات مقدس مانند گاو نر، شیر، عقاب، گراز، خرگوش ساخته شده بود و در مراسمات مورد استفاده قرار می‌گرفت ، انواع سلاح‌ها و جام‌های فلزی با ارزش هنری که از خاک رس، سنگ، طلا، نقره، سرب، مس و برنز ساخته شده بودند، سنگ‌های قیمتی و کاشی  از جمله آثاری هستند که در این بخش از موزه به نمایش در آمده‌اند.

دوره هیتی

این دوره از تاریخ به 1750 سال تا 1200 سال پیش از میلاد مربوط می‌شود و آثار مربوط به این دوران در این بخش از موزه تمدن آناتولی به نمایش گذاشته شده است. اولین اتحادیه سیاسی هیتی‌های باسان در این دوره تاسیس شد.  آثاری که در این بخش از موزه آناتولی دیده می‌شوند، شامل ظروف نقش برجسته گاو نر، کاسه‌های میوه و گلدان‌های مختلف با اشکال حیوانات، لوح های آرشیو دولتی و مهر پادشاهان، مجسمه‌های برنزی خدایان باروری، گاو نر و آهو، تصاویری از بوغازکوی، بازسازی یک مراسم مذهبی، بازسازی دروازه پادشاه در بوغازکوی و تصاویری از حفاری در بوغازکوی می‌شوند.

دوره فریگی، اواخر هیتی،اوراتویی و لیدیا

این بخش از موزه تمدن آناتولی آثاری را در بر دارد که از دوره تاریخی فریگی، اواخر دوره هیتی‌ها، اوراتویی و لیدیا که مربوط به 1200 سال تا 546 سال پیش از میلاد است، کشف شده است. از جمله آثار این مجموعه می‌توان به مبلمان چوبی حکاکی شده و منبت کاری شده، سنجاق لباس‌های لولایی، ظروف آیینی، تصاویر حیواناتی مانند شیر، قوچ و عقاب، بازسازی مراسم تدفین و مجسمه الهه مادر کیبله (که فریگی‌ها به عنوان خدای اصلی خود او را می پرستیدند) و غیره اشاره کرد. 

دوره کلاسیک

در این بخش از موزه‌ی تمدن آناتولی آثار به دست آمده از دوره‌ی تاریخی کلاسیک که شامل دوران روم باستان و یونانیان تا دوران معاصر تاریخی می‌شود، به نمایش گذاشته شده است. از جمله آثار به نمایش درآمده در این مجموعه می‌توان به مصنوعات دوره‌ی یونانی، رومی، هلنیستی، بیزانسی مثل مجسمه‌ها، جواهرات و ظروف تزئینی که از طلا، نقره، مرمر و برنز ساخته شده‌اند، اشاره کرد.

جاذبه های اطراف موزه تمدن آناتولی

شهر زیبای آنکارا یکی از بزرگترین شهرهای کشور ترکیه است که جاذبه‌های گردشگری زیادی برای گردشگرانی که به این شهر می‌آیند دارد. همانطور که می‌دانید،یکی از جاهای دیدنی آنکارا موزه تمدن آناتولی است که در نزدیکی این موزه جاهای دیدنی بسیاری یافت می‌شود. از جمله جاذبه‌های گردشگری اطراف این موزه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• قلعه آنکارا
• موزه Rahmi M. Koc
• موزه تمبر شناسی آنکارا (PTT Pul)
• مسجد قوجاتپه
• بنیاد موزه شطرنج گوکیای
• موزه ایالتی هنر و مجسمه سازی

نکات بازدید از موزه تمدن آناتولی

ورود به موزه تمدن آناتولی  برای شهروندان ترکی بالای ۶۵ سال، کودکان غیر ترکی که تا هشت سال سن دارند، کودکان و نوجوانان ترک تا ۱۸ سال سن دارند، دانش آموزان و دانشجویانی که در رشته‌های تاریخ هنر، باستان شناسی و موزه‌ها در دانشگاه تحصیل می‌کنند، رایگان است. هزینه بازدید از این موزه برا افراد بزرگسال، هم افرادی که شهروند ترکیه محسوب می‌شوند و هم گردشگران دیگر کشورها، 280 تله یا لیر ترکیه است. این موزه از آوریل تا سپتامبر(13 فروردین تا 9 مهر) از ساعت 8:30 تا 19 و از اکتبر تا مارس (از 10 مهر تا 12 فروردین) از ساعت 8:30 تا 17:30 قابل بازدید است.

کلام پایانی

موزه تمدن آناتولی یکی از مهم‌ترین موزه‌های ترکیه محسوب می‌شود که آثار ارزشمندی از دوره‌های باستانی مختلف مربوط به مناطق آناتولی را در خود جا داده است. سالانه افراد بسیاری که به تاریخ و آثار باستانی علاقه مندند، از ترکیه و دیگر کشورهای دنیا به ویژه کشورهای همسایه اروپایی و آسیایی برای بازدید از آثار باستانی ارزشمند این موزه به این منطقه می‌آیند. اگر شما نیز به آثار باستانی و کسب اطلاعات راجع به زندگی در دوران مختلف به ویژه دوره‌های تاریخی مختلف پیش از میلاد علاقه مندید، می‌توانید به ترکیه سفر کنید و از شهر زیبای آنکارا دیدن کنید و بازدید از این موزه را نیز در برنامه خود قرار دهید. اگر به بازدید از این موزه رفتید، تجربیات خود از این بازدید را با ما و کاربران گردشی تاپ به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول