خانه وکیل الرعایا اردبیل
خانه وکیل الرعایا اردبیل یکی از ارزشمندترین بناهای تاریخی استان اردبیل است که با قدمتی مربوط به دوره قاجار، بخشی از هویت فرهنگی و سیاسی این شهر را به نمایش میگذارد. این خانه که روزگاری محل تصمیمگیریهای مهم در دوران مشروطه بوده، امروز بهعنوان میراثی ماندگار از معماری سنتی ایران شناخته میشود. در این مقاله همراه ما باشید تا شما را با تاریخچه و معماری این بنا که جزو جاهای دیدنی اردبیل است، آشنا کنیم.
تاریخچه خانه وکیل الرعایا اردبیل
خانه وکیل الرعایا اردبیل یکی از قدیمیترین بناهای تاریخی شهر اردبیل بوده که قدمت آن به دوره قاجار بازمیگردد. این خانه در محله طوی (یا طاوار) اردبیل قرار دارد و در دوران انقلاب مشروطه نقش مهمی در تحولات سیاسی کشور ایفا کرده است؛ بهطوری که از آن بهعنوان یکی از محلهای اصلی تجمع رجال سیاسی آن زمان یاد میشود.
بنای خانه دو طبقه و یک زیرزمین دارد و سالها محل سکونت خاندان “وکیلالرعایا” بوده است. پس از درگذشت آخرین شخصیت برجسته این خاندان، یعنی مرحوم هاشمخان وکیل، توجه چندانی به حفظ بنا نشد. با این حال، در تاریخ ۵ بهمن ۱۳۷۸، این خانه با شماره ۲۵۶۰ به فهرست آثار ملی ایران اضافه شد و از آن زمان تاکنون بهعنوان مقر بنیاد ایرانشناسی اردبیل مورد استفاده قرار میگیرد.
در کنار اهمیت تاریخی و سیاسی، این خانه امروزه یکی از جاذبههای گردشگری برجسته شهر محسوب میشود. مشابهتهایی با خانه مشروطه تبریز دارد و با حضور گردشگران داخلی و خارجی، نقش مهمی در معرفی هویت تاریخی و فرهنگی اردبیل ایفا میکند. خانه وکیل الرعایا اردبیل گواهی بر شکوه معماری دوره قاجار بوده و یادآور روزهای پر التهاب مشروطهخواهی در ایران نیز بهشمار میرود.
خانه وکیل الرعایا اردبیل کجاست؟
خانه وکیل الرعایا اردبیل در میدان سرچشمه، خیابان طوی واقع شده است. نزدیکترین ایستگاه اتوبوس به این مکان، ایستگاه سرچشمه بوده که با کمی پیاده روی از ایستگاه میتوانید به این خانه دسترسی داشته باشید. همچنین اگر برای اولین بار است که به اردبیل سفر میکنید و با خیابانهای شهر آشنا نیستید، لوکیشن زیر در گوگل مپ به شما در مسیریابی کمک میکند.
معماری خانه وکیل الرعایا اردبیل
معماری این خانه نمونهای بینقص از سبک بومی و سنتی قاجاری است که با در نظر گرفتن اقلیم سرد و کوهستانی اردبیل طراحی شده. استفاده از مصالح بومی و دیوارهایی ضخیم و عایق، موجب حفظ گرمای داخلی در زمستانهای سرد منطقه میشود. پنجرههای بزرگ با شیشههای رنگی ارسی، علاوه بر زیبایی، به ورود نور خورشید و گرم کردن فضای خانه نیز کمک میکنند.
بنا شامل بخشهایی همچون سردر ورودی، هشتی، میانسرا، اتاقهای سهدری و پنجدری، مطبخ، راهروها و تالارهای مختلف است که همگی به سبک خانههای سنتی ایران شکل گرفتهاند.
مهمترین بخش خانه وکیل الرعایا اردبیل، تالار غربی آن است که با ابعادی در حدود پنج در ده متر ساخته شده و جلوهگر تزئیناتی مانند آیینهکاریهای چشمنواز، مقرنسکاریهای ظریف و کاشیکاریهای نقشدار است. در ضلع شرقی ایوان نیز، شیشههای رنگی و آینهکاریها فضای چشمگیری ایجاد کردهاند.
ایوان این خانه از چهار ستون چوبی تشکیل شده که در سالهای اخیر با گچ و سیمان پوشانده شدهاند. متأسفانه بخشی از معماری این خانه، از جمله سردر زیبا و طاقنماهای آن، بهدلیل اجرای پروژههای شهری و عریضسازی خیابان تخریب شده، اما با این حال همچنان اصالت معماری قاجاری در این بنا حفظ شده و برای علاقهمندان تاریخ و معماری جذابیت فراوانی دارد.
جاذبه های دیدنی اطراف خانه وکیل الرعایا
در ادامه، چند مورد از جاذبههای دیدنی اطراف خانه وکیل الرعایا اردبیل رو معرفی خواهیم کرد:
- جنگل فندقلو
- کهنه قلعه
- دریاچه سوها
- بازار سنتی اردبیل
- پل ابراهیم آباد اردبیل
نکات بازدید از خانه وکیل الرعایا اردبیل
- بازدید از این خانه تاریخی برای تمامی گردشگران رایگان است.
- این بنای با ارزش یکی از میراث ملی کشورمان است. خواهشمندیم از لمس کردن دیوارها و نوشتن یادگاری جدا خودداری کنید.
- پس از بازدید از خانه به سراغ بازار تاریخی شهر رفته و سوغات اردبیل را که شامل خوراکیهای بسیار خوشمزه و متنوع و صنایع دستی جذاب است، تهیه کنید.
- عکاسی از جزئیات معماری و عکس یادگاری در این بنا به هیچ عنوان فراموش نکنید.
- شما میتوانید طی مدت زمان 1 الی 2 ساعت از این بنای تاریخی دیدن کنید.
- بهترین فصلهای بازدید از خانه وکیل الرعایا و شهر اردبیل به طور کلی بهار و پاییز هستند. در این فصول، علاوه بر هوای معتدل و مطلوب، مناظر طبیعی و فرهنگی شهر نیز زیبایی خاصی دارند. در صورتی که از سرمای شدید زمستان یا شلوغی تابستان نگران هستید، انتخاب فصول بهار و پاییز میتواند گزینه مناسبی برای تجربهای راحتتر و لذتبخشتر از سفر به اردبیل باشد.
سخن آخر
خانه وکیل الرعایا اردبیل یکی از برجستهترین جاذبههای گردشگری این شهر بوده که همه ساله گردشگران زیادی را به سوی خود جذب میکند و ارزش بالایی جهت بازدید دارد. بازدید از این خانه فرصتی است برای قدم زدن در دل تاریخ، لمس معماری اصیل ایرانی و آشنایی با روحیات مردمانی که در این خانه زندگی کردهاند. امیدواریم که این مقاله از گردشی تاپ مورد رضایت شما عزیزان واقع شده باشد.
سوالات متداول
این جاذبه در میدان سرچشمه، خیابان طوی قرار دارد.
این بنای با ارزش متعلق به دوران قاجاریه است.
بله، خانه وکیل الرعایا در تاریخ ۵ بهمن ۱۳۷۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. خانه وکیل الرعایا اردبیل کجاست؟
قدمت این خانه به چه دورانی میرسد؟
آیا این خانه به ثبت ملی رسیده است؟