آرامگاه ابن حسام خوسفی

آرامگاه ابن حسام خوسفی یکی از آثار تاریخی و فرهنگی برجسته استان خراسان جنوبی است که در شهر خوسف واقع شده و به شاعر بزرگ قرن نهم هجری، ابن حسام خوسفی، تعلق دارد. این آرامگاه در نزدیکی شهر بیرجند قرار دارد و یکی از پربازدیدترین جاهای دیدنی بیرجند محسوب می‌شود. این بنا با طراحی منحصر به فرد خود و کاشی‌کاری‌های زیبا، نه تنها آرامگاهی برای بزرگداشت این شاعر برجسته است، بلکه به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار معماری تاریخی در استان خراسان جنوبی شناخته می‌شود.

در ادامه همراه ما باشید تا شما را بیشتر با این اثر تاریخی آشنا کنیم.

تاریخچه آرامگاه ابن حسام خوسفی

آرامگاه ابن حسام خوسفی یکی از آثار تاریخی مهم و دیدنی استان خراسان جنوبی است که در حاشیه شمالی شهر خوسف، بر فراز صخره‌ای سنگی واقع شده است. این آرامگاه به شاعر و عارف برجسته قرن نهم هجری، ابن حسام خوسفی، تعلق دارد. ابن حسام خوسفی که نام کامل او محمد بن حسام‌الدین حسن بود، در سال ۷۸۲ هجری قمری در خوسف به دنیا آمد و در دنیای شعر، عرفان و فقه شناخته می‌شود. او از نوادگان شمس‌الدین زاهد بود و زندگی‌اش به زهد و عبادت اختصاص داشت.

این آرامگاه در سال ۹۲۰ هجری قمری ساخته شد و در طول تاریخ تغییرات و مرمت‌های مختلفی داشته است. آخرین مرمت آن در سال ۱۲۹۲ هجری قمری انجام شد که تاریخ آن بر روی سردر ورودی آرامگاه با حروف ابجد ذکر شده است. به طور کلی، آرامگاه ابن حسام خوسفی بیش از ۵۰۰ سال قدمت دارد و در دوره‌های مختلف، از جمله دوره صفویه بنا شد و در دوره قاجار تغییراتی در ساختار آن اعمال گردید.

این بنا در تاریخ 29 تیر سال 1377 با شماره ثبت ۲۰۵۹ در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد و به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری استان خراسان جنوبی شناخته می‌شود. فضای اطراف آرامگاه با مراتع و مزارع سرسبز احاطه شده است که زیبایی خاصی به این اثر تاریخی بخشیده است.

معماری آرامگاه ابن حسام خوسفی

معماری آرامگاه ابن حسام خوسفی با طراحی خاص خود، تلفیقی از عناصر معماری دوره‌های صفویه و قاجار است. این بنا بر روی تپه‌ای سنگی قرار گرفته و از محیط اطراف خود که با مراتع و مزارع سرسبز احاطه شده است، فضایی منحصر به فرد ایجاد کرده است. آرامگاه شامل یک اتاق هشت ضلعی با نقشه چلیپایی است که پوشش گنبدی آن، در مرکز خود دارای کلاه فرنگی می‌باشد.

این کلاه فرنگی به عنوان عنصر شاخص معماری، علاوه بر زیبایی، موجب ورود نور به داخل بنا می‌شود. نورگیرهای موجود در سقف علاوه بر تأمین نور طبیعی برای فضای داخلی، به تهویه هوا نیز کمک می‌کنند و به همین دلیل، فضای داخلی آرامگاه روشن و تهویه‌شده باقی می‌ماند.

در سه جهت آرامگاه، سه طاق‌نما با قوس‌های جناقی قرار دارد که به طراحی معماری آن اصالت می‌بخشد. در داخل، کتیبه‌های کاشیکاری شده به رنگ سفید حاوی اشعار ابن حسام خوسفی، به طور کامل دور مقبره را پوشانده‌اند که بر زیبایی و معنویت این مکان افزوده است. تغییراتی که در دوره قاجار در این بنا اعمال شده، باعث شده است که برخی از محققان قدمت آرامگاه را به این دوره نسبت دهند، هرچند که ساخت اولیه آن به دوره صفویه بازمی‌گردد.

آرامگاه ابن حسام خوسفی کجاست؟

آرامگاه ابن حسام خوسفی در 34 کیلومتری شهر بیرجند، در شهر خوسف استان خراسان جنوبی و در خیابان ابن حسام این شهرستان بر روی تپه‌ای سنگی واقع شده است. شما می‌توانید به کمک اتوبوس و تاکسی و حتی ماشین شخصی خودتان را به این مکان تاریخی برسانید. همچنین لوکیشن زیر در گوگل مپ می‌تواند راهنمای شما در طول مسیر باشد.

لوکیشن در نشان

مقصد بعدی کجاست؟

آرامگاه ابن حسام خوسفی، به‌عنوان یکی از جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی استان خراسان جنوبی، در نزدیکی چندین مکان دیدنی و جاذبه‌های طبیعی واقع شده است که بازدید از این منطقه را جذاب‌تر می‌کند. از جمله جاذبه‌های اطراف این آرامگاه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قلعه بیرجند
• قلعه تاریخی خوسف
• ارگ بهارستان
• خانه سیما بینا
• باغ اکبریه

نکات بازدید از آرامگاه ابن حسام خوسفی

• آرامگاه ابن حسام خوسفی و اطراف آن از منظر زیبایی برخوردار است. اگر علاقه به عکاسی دارید، دوربین خود را همراه داشته باشید تا از معماری و مناظر طبیعی اطراف عکس‌های زیبایی بگیرید
• خوب است بدانید بازدید از این آرامگاه برای تمامی گردشگران رایگان است.
• بازدید در فصول بهار و تابستان به دلیل هوای مناسب و گل‌ها و گیاهان اطراف آرامگاه پیشنهاد می‌شود.
•  این آرامگاه یکی از آثار ملی ایران است، بنابراین باید در هنگام بازدید از آن، به محیط و میراث تاریخی احترام بگذارید. از ایجاد هرگونه آسیب به بنا یا فضای داخلی خودداری کنید.
• آرامگاه ابن حسام خوسفی بر روی تپه‌ای سنگی قرار دارد، بنابراین باید آمادگی پیاده‌روی در مسیرهای سنگی و شیب‌دار را داشته باشید.

سخن آخر

آرامگاه ابن حسام خوسفی با ترکیب معماری منحصر به فرد، محیط طبیعی زیبا و تاریخ پربار خود، به یک مقصد گردشگری ویژه در خراسان جنوبی تبدیل شده است. این آرامگاه با بیش از ۵۰۰ سال قدمت، محلی برای ادای احترام به یکی از بزرگ‌ترین شاعران و عارفان تاریخ ایران شمرده می‌شود. در این مقاله سعی کردیم شما را به طور کامل با تاریخچه و معماری این بنای با ارزش آشنا کنیم. چنانچه تجربه بازدید از آن را دارید، خوشحال می‌شویم دیدگاه خود را با ما و سایر کاربران گردشی تاپ به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول