کاخ سبز تهران

در دل مجموعه‌ تاریخی سعدآباد، کاخ سبز تهران به‌عنوان یکی از زیباترین و باشکوه‌ترین بناهای این مجموعه، با معماری خیره‌کننده و تزئینات چشم‌نواز، خودنمایی می‌کند. این کاخ با قدمتی نزدیک به یک قرن، شاهد رویدادهای مهمی در دوران پهلوی بوده و محل برگزاری دیدارهای رسمی و اقامت مهمانان ویژه‌ی خارجی محسوب می‌شده است و امروزه جزو بهترین جاذبه های گردشگری تهران شناخته می‌شود.

در این مقاله همراه ما باشید تا هرآنچه پیش از بازدید از این بنا می‌بایست بدانید را در اختیارتان قرار دهیم.

تاریخچه کاخ سبز تهران

کاخ سبز تهران که در مجموعه سعدآباد قرار دارد، یکی از زیباترین و تاریخی‌ترین بناهای دوره پهلوی اول محسوب می‌شود. این عمارت در ابتدا به علیخان والی، از زمین‌داران بزرگ دوره قاجار تعلق داشت، اما در سال ۱۳۰۷ رضاخان آن را به قیمت هفت هزار تومان خریداری کرد. زمینی که کاخ روی آن ساخته شد، پیش‌تر به «تپه علیخان» معروف بود. ساخت و بازسازی این بنا بدون تخریب ساختار قبلی و تحت نظر معمار برجسته، میرزا جعفرخان معمارباشی، آغاز شد و پس از شش سال تلاش، به شکل امروزی خود درآمد.

زمان‌بندی احداث این کاخ نیز به‌گونه‌ای بود که در دوران وزارت جنگ رضاخان خریداری شد و در اوایل سلطنت او به بهره‌برداری رسید. کاخ سبز نخستین بنای ساخته‌شده در مجموعه سعدآباد به شمار می‌رود و از نظر موقعیت جغرافیایی، چشم‌اندازی زیبا به کوه‌های البرز از شمال و نمایی گسترده از شهر تهران از جنوب دارد. نمای خارجی آن با سنگ‌های سبز نادر از معادن خمسه زنجان و مرمر خراسان تزئین شده که دلیل نام‌گذاری کاخ نیز همین رنگ سنگ‌ها است.

این بنا، که ابتدا به «کاخ سنگی» معروف بود، پس از مرمت در دوران پهلوی دوم به نام «کاخ شهوند» شناخته شد و پس از انقلاب اسلامی، عنوان «کاخ سبز» را به خود گرفت. امروزه این عمارت به‌عنوان یکی از مهم‌ترین موزه‌های تاریخی مجموعه سعدآباد مورد بازدید عموم قرار دارد و جلوه‌ای بی‌نظیر از تلفیق هنر معماری ایرانی و اروپایی را به نمایش می‌گذارد.

کاخ سبز تهران در ابتدا محل زندگی رضاشاه بود، اما در دوره محمدرضا شاه برای اقامت مهمانان خارجی مورد استفاده قرار می‌گرفت. شخصیت‌هایی مانند ملک حسین، پادشاه اردن، کنستانتین، پادشاه سابق یونان، جیمی کارتر، رئیس‌جمهور آمریکا، و انور سادات، رئیس‌جمهور مصر، از جمله مهمانان این کاخ بودند که نشان‌دهنده اهمیت تاریخی آن است. همچنین خوب است بدانید این کاخ زیبا در سال 1376 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.

یکی از وقایع مهمی که در این مکان رخ داد، امضای پیمان سعدآباد در سال ۱۳۱۶ میان ایران، ترکیه، عراق و افغانستان بود. همچنین گفته می‌شود که در دوران رضاشاه، به دلیل مخالفت او، در اتاق خوابش هیچ تخت و مبلمانی وجود نداشت، اما این رویه در دوران حکومت محمدرضا شاه تغییر کرد. کاخ سبز دارای بخش‌هایی مانند تالار آینه، اتاق پذیرایی، اتاق غذاخوری، اتاق کار و اتاق خواب است. امروزه این کاخ میزبان نمایشگاه‌هایی همچون نمایشگاه خاتم، نمایشگاه ظروف نقره و رویدادهای نوروزی است که بر جذابیت فرهنگی آن افزوده است.

کاخ سبز تهران کجاست؟

کاخ سبز تهران در خیابان زعفرانیه، خیابان طاهری و در مجموعه کاخ سعد آباد واقع شده است. اگر قصد دارید با خودروی شخصی به کاخ سبز بروید، بهترین مسیرها شامل خیابان ولیعصر (عج) و خیابان دربند هستند. از هر دو مسیر می‌توان به مجموعه سعدآباد رسید.

علاوه بر ماشین شخصی شما می‌توانید با استفاده از تاکسی، مترو و اتوبوس خودتان را به این مجموعه برسانید. نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به کاخ سبز، ایستگاه متروی تجریش در خط یک مترو تهران است. پس از خروج از مترو، می‌توانید از تاکسی‌های خطی یا اتوبوس‌های مسیر تجریش – دربند استفاده کنید تا به درب ورودی مجموعه سعدآباد برسید. از آنجا، با کمی پیاده‌روی به کاخ سبز خواهید رسید.

لوکیشن در نشان

معماری کاخ سبز تهران

کاخ سبز تهران یکی از زیباترین و ارزشمندترین بناهای تاریخی مجموعه سعدآباد است که با تلفیقی از هنرهای سنتی ایرانی و معماری اروپایی ساخته شده است. طراحی نقشه این کاخ را استاد جعفر کاشانی انجام داده و اجرای آن بر عهده میرزا جعفر کاشی، معمار برجسته و فرزند استاد قاسم معمار بوده است. این بنا به‌عنوان آخرین اثر معماری او شناخته می‌شود. فضای داخلی کاخ با هنرهای گوناگونی از جمله آینه‌کاری، گچ‌بری، مقرنس‌کاری و خاتم‌کاری تزئین شده است که هر یک نشان‌دهنده اوج خلاقیت و ذوق هنری استادکاران ایرانی است.

فرش‌های این کاخ همگی دست‌بافت و محصول تلاش هنرمندان ایرانی هستند، اما بسیاری از وسایل دیگر از اروپا وارد شده‌اند. مبلمان، ظروف چینی، لوسترهای کریستالی و برخی از هدایای بین‌المللی، جلوه‌ای باشکوه به این فضا بخشیده‌اند.

یکی از شاخص‌ترین بخش‌های کاخ سبز تهران، تالار آینه است که سقف و دیوارهای آن با آینه‌هایی تزئین شده که دارای نقش گل‌های گچی هستند. این تالار به قدری هنرمندانه طراحی شده که طرح نقش‌های سقف آن با فرشی که در کف پهن شده، هماهنگی کاملی دارد. این فرش، شاهکاری از عبدالمحمد عمواغلی، هنرمند برجسته ایرانی است. ساخت این تالار که چهار سال زمان برده است، در دوره رضاشاه به‌عنوان دفتر کار او مورد استفاده قرار می‌گرفت.

از دیگر هنرمندانی که در تزئینات این کاخ نقش داشتند، می‌توان به استاد حسین بهزاد، خالق تذهیب‌های روی دیوار، و گروهی از هنرمندان تحت نظر استاد صنیع خاتم اشاره کرد که خاتم‌کاری‌های این مجموعه را اجرا کرده‌اند. همچنین نرده‌های چوبی پلکان‌ها که مزین به نقش سربازان پارسی است، اثری از استاد مختاری محسوب می‌شود. در کنار این آثار ارزشمند، دیوارکوب‌های زیبای سرسرا، که توسط امانوئل بوردلی، هنرمند فرانسوی، طراحی شده‌اند، جلوه‌ای منحصربه‌فرد به کاخ بخشیده‌اند.

بخش های مختلف کاخ سبز تهران

کاخ سبز تهران از نظر طراحی، دارای دو طبقه است: طبقه همکف که شامل تالار آینه، اتاق کار، تالار غذاخوری و اتاق پذیرایی است و طبقه‌ای که در زیرزمین قرار گرفته و شامل یک سالن پذیرایی دیگر، تالار غذاخوری و دو اتاق خواب مجلل همراه با سرویس کامل بهداشتی است.

حیاط و محوطه

حیاط کاخ سبز تهران با درختان کهنسال و پوشش گیاهی متنوع، فضایی دلنشین و زیبا را ایجاد کرده است. مسیر ورودی کاخ با پلکانی سنگی، بازدیدکنندگان را به سمت تالار آینه هدایت می‌کند که یکی از برجسته‌ترین بخش‌های این بنا محسوب می‌شود.

تالار آینه

این تالار که نماد هنر ایرانی محسوب می‌شود، به دلیل آینه‌کاری‌های بی‌نظیرش شهرت دارد. در این بخش، بازتاب نور از سطح آینه‌ها جلوه‌ای باشکوه و خیره‌کننده ایجاد می‌کند. سبک آینه‌بندی خاص این تالار یکی از نمونه‌های نادر و ارزشمند معماری ایرانی است که مهارت هنرمندان این سرزمین را به نمایش می‌گذارد.

اتاق پذیرایی

یکی از مهم‌ترین فضاهای کاخ، اتاق پذیرایی آن است که در مراسم‌های رسمی و پذیرایی از مهمانان مورد استفاده قرار می‌گرفت. این بخش با فرش‌های نفیس، لوسترهای درخشان و مبلمان سلطنتی تزیین شده است و بازتاب‌دهنده شکوه دوران پهلوی محسوب می‌شود.

اتاق کار

اتاق کار رضاشاه یکی از دیدنی‌ترین بخش‌های کاخ است که با خاتم‌کاری‌های بی‌نظیر، دیوارهای آن را به یک اثر هنری تبدیل کرده است. نقاشی‌های رنگ روغن در کنار خاتم‌کاری‌ها، فضایی تلفیقی از هنرهای مختلف را به وجود آورده‌اند.

اتاق خواب

یکی از ویژگی‌های جالب این کاخ، سادگی و متفاوت بودن اتاق خواب رضاشاه است. برخلاف انتظار، او هیچ تختی در اتاق خود قرار نداده بود و ترجیح می‌داد بر روی زمین استراحت کند. این رویه بعدها در دوران حکومت محمدرضا شاه تغییر کرد و یک سرویس خواب سلطنتی به این اتاق افزوده شد.

اشیای ارزشمند موجود در کاخ

کاخ سبز تهران از نظر معماری حائز اهمیت است، همچنین مجموعه‌ای از آثار هنری و اشیای تاریخی نفیس را نیز در خود جای داده است. برخی از این اشیا عبارتند از:

• فرش نفیس راور که با رنگ‌های طبیعی و الگوهای پیچیده بافته شده است.
• گلدان‌های سنگ مرمر که به‌عنوان تزئینات در بخش‌های مختلف کاخ استفاده شده‌اند.
• زره و تجهیزات جنگی مرصع‌کاری شده با سنگ‌های قیمتی.
• تابلوهای نقاشی قدیمی، از جمله اثری زیبا با موضوع گل و گلدان.
• نشان و مدال ذوالفقار که یکی از افتخارات تاریخی این مجموعه محسوب می‌شود.

جاذبه های دیدنی اطراف کاخ سبز تهران

• موزه هنرهای زیبا
• موزه مینیاتور آبکار
• موزه استاد بهزاد
• موزه آشپزخانه سلطنتی
• کاخ نیاوران

نکات بازدید از کاخ سبز تهران

• هزینه بازدید از کاخ سبز تهران برای گردشگران داخلی 30 هزار تومان و برای گردشگران خارجی مبلغ 100 هزار تومان است.
• گردشگران عزیز می‌توانند همه روزه به جز ایام سوگواری و تعطیلات رسمی کشور، از ساعت 09:00 صبح الی 17:00 از کاخ سبز تهران بازدید کنند.
• برای دیدن تمام جزئیات و آثار هنری موجود در کاخ، بهتر است حداقل یک ساعت یا بیشتر برای بازدید اختصاص دهید.
• اجازه عکاسی از بخش‌های خاصی از مجموعه ممکن است محدود باشد، بنابراین قبل از هرگونه عکاسی، از مسئولین بازدید بپرسید تا از قوانین پیروی کنید.
• هنگام بازدید از موزه، به آثار و اشیای داخل مجموعه احترام بگذارید. از لمس اشیاء و آثار هنری پرهیز کنید تا آسیب نبیند.

سخن آخر

کاخ سبز تهران، همچون نگینی در میان مجموعه تاریخی سعدآباد می‌درخشد. این کاخ با معماری چشم‌نواز، تزئینات خیره‌کننده و آثار تاریخی ارزشمند، تصویری از گذشته‌ی پرشکوه این سرزمین را به نمایش می‌گذارد. چنانچه تجربه بازدید از این کاخ را دارید، خوشحال می‌شویم دیدگاه خود را با ما و سایر کاربران گردشی تاپ به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول