مدرسه شوکتیه بیرجند
مدرسه شوکتیه بیرجند یکی از مهمترین آثار تاریخی و فرهنگی شهر بیرجند در استان خراسان جنوبی است که به عنوان سومین مدرسه ایرانی به شیوه جدید پس از دارالفنون تهران و رشدیه تبریز شناخته میشود. این مدرسه که به دستور شوکتالملک دوم در اواخر دوران قاجار تأسیس شد، نمونهای از تلاشهای نیکوکارانه و اجتماعی در جهت پیشرفت علم و فرهنگ در استان خراسان جنوبی بوده و جزو جاهای دیدنی بیرجند محسوب میشود. در ادامه همراه ما باشید تا شما را بیشتر با آن آشنا کنیم.
تاریخچه مدرسه شوکتیه بیرجند
مدرسه شوکتیه بیرجند یکی از آثار تاریخی برجسته استان خراسان جنوبی است. این بنا که به عنوان سومین مدرسه ایرانی به سبک جدید بعد از دارالفنون تهران و مدرسه رشدیه تبریز شناخته میشود، در دوران قاجار ساخته شد. مدرسه شوکتیه ابتدا در سال ۱۳۰۸ هجری قمری به عنوان حسینیه شوکتیه توسط امیر اسماعیل خان شوکت الملک اول بنا شد و در سال ۱۳۱۲ هجری قمری به پایان رسید.
در سال ۱۳۲۶ هجری قمری، این بنا توسط برادر او، محمد ابراهیم خان علم (شوکت الملک دوم) به مدرسه تبدیل شد. این مدرسه در تاریخ ۱۶ اسفند ۱۳۵۶ با شماره ثبت ۱۳۷۱ به فهرست آثار ملی ایران اضافه گردید. مدرسه شوکتیه بیرجند در واقع یکی از اولین مدارس به شیوه نوین در ایران است که با هدف آموزش علوم جدید تاسیس شد. این مدرسه در سبک معماری کویری و متناسب با اقلیم بیابانی ساخته شده است.
بنای آن شامل اجزای معماری ایرانی همچون ایوان، حجرهها، دهلیزها و شاهنشین است که بهطور منظم در اطراف حیاط مرکزی قرار گرفتهاند. این مدرسه تأثیر زیادی در پیشرفت علمی و فرهنگی استان خراسان جنوبی و دیگر مناطق ایران داشت و از آن دوران تا به امروز بسیاری از دانشآموختگان آن در عرصههای مختلف علمی درخشیدهاند. شخصیتهایی چون پروفسور محمدحسن گنجی، غلامحسین شکوهی و کاظم معتمدنژاد از جمله فارغالتحصیلان برجسته این مدرسه هستند.
مدرسه شوکتیه بیرجند کجاست؟
مدرسه شوکتیه بیرجند در محله چهاردرخت این شهر، خیابان منتظری سوم واقع شده است. شما میتوانید از طریق تاکسیهای شهری و تاکسی اینترنتی به این مکان زیبا دسترسی داشته باشید. همچنین لوکیشن زیر در گوگل مپ به شما در مسیریابی راحتتر کمک میکند.
معماری مدرسه شوکتیه بیرجند
مدرسه شوکتیه بیرجند یکی از نمونههای بارز معماری ایرانی در منطقه کویری به شمار میآید. این بنا در کوچهای با شیب نسبتاً زیاد قرار دارد که ورودیهای آن در پایینترین قسمت بنا تعبیه شدهاند. در نزدیکی مدرسه، بناهای تاریخی دیگری مانند خواجه خضر و گرمابه نسترن قرار دارند که قدمت آنها نیز به دوران مشابهی بازمیگردد.
مدرسه شوکتیه به سبک معماری کویری ایران و بهطور خاص به شیوه چهار فصل طراحی شده است. این ساختار معماری شامل حیاطی مرکزی است که اطراف آن با حجرهها، دهلیزها و ایوانهایی احاطه شده است. حیاط مرکزی که با آجر فرش شده، حوضی در میانه خود دارد و سکویی به ارتفاع حدود ۳۰ سانتیمتر در وسط آن قرار گرفته است. ورودیهای این بنا یکی در ضلع جنوبی و دیگری در ضلع غربی آن واقع شده است.
سردر ورودی بنا دارای طاق جناقی با تزئینات مقرنس است که زیبایی خاصی به آن بخشیده است. علاوه بر این، مدرسه دارای ایوانی بلند و باشکوه است که از ویژگیهای برجسته معماری ایرانی بهشمار میرود. در مرکز ساختمان، یک کلاهفرنگی زیبا در گنبد تالار شوکتیه وجود دارد که با رسمیبندیهای زیبا و آجرکاریهای دقیق تزئین شده است.
معماری این بنا به گونهای طراحی شده که از نظر تنظیم عملکرد و شرایط محیطی متعادل، به بهترین نحو ممکن به کار گرفته شده است. علاوه بر گچبریها و آجرکاریهای زیبا، مقرنسها و دیگر تزئینات داخلی این بنا نیز به چشم میخورند. معمار اصلی این اثر، استاد حسین بنا (فرزند استاد فرج بنا) بوده است که با مهارت و دقت خود این بنا را به عنوان یک نمونه برجسته از معماری کویری طراحی و ساخت.
جاذبه های اطراف مدرسه شوکتیه بیرجند
مدرسه شوکتیه بیرجند در یک منطقه تاریخی و فرهنگی واقع شده است که علاوه بر خود مدرسه، جاذبههای مختلف دیگری را نیز در اطراف خود دارد. برخی از مهمترین جاذبههای اطراف مدرسه شوکتیه عبارتند از:
- قلعه بیرجند
- گرمابه نسترن
- ارگ بهارستان
- بازار بیرجند
- باغ اکبریه
نکات بازدید از مدرسه شوکتیه بیرجند
- مدرسه شوکتیه بیرجند همه روزه به جز تعطیلات رسمی از ساعت 08:00 صبح الی 17:00 عصر برای بازدید عموم باز است.
- بازدید از این مدرسه تاریخی برای تمم گردشگران رایگان است.
- حال که به شهر بیرجند سفر کردهاید، پیشنهاد میکنیم خرید سوغات بیرجند را در برنامه خود قرار دهید.
- اگر علاقهمند به عکاسی هستید، مدرسه شوکتیه با معماری خاص و جذاب خود، فرصتی عالی برای ثبت تصاویر به یادگار فراهم میآورد.
- بهترین فصل برای بازدید از مدرسه شوکتیه بیرجند بهویژه به دلیل موقعیت جغرافیایی و اقلیمی این منطقه، فصل بهار و پاییز است.
سخن پایانی
مدرسه شوکتیه بیرجند یک بنای تاریخی ارزشمند بوده ک نمادی از تحول و پیشرفت در نظام آموزشی ایران به شمار میرود. با معماری خاص و زیبا، مدرسه شوکتیه یک شاهکار معماری کویری ایران است که با بهرهگیری از مصالح بومی و طراحی متناسب با شرایط اقلیمی، به عنوان یکی از جاذبههای برجسته تاریخی بیرجند شناخته میشود. چنانچه تجربه بازدید از این جاذبه را دارید، خوشحال میشویم دیدگاه خود را با ما و سایر کاربران گردشی تاپ به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
این جاذبه در محله چهاردرخت شهر بیرجند، خیابان منتظری سوم قرار دارد.
این بنای تاریخی با ارزش متعلق به دوران قاجار است.
بازدید از این بنا همه روزه ساعت 08:00 صبح الی 17:00 عصر امکانپذیر است. مدرسه شوکتیه بیرجند کجاست؟
قدمت این مدرسه به چه دورانی میرسد؟
در چه ساعاتی از روز میتوانیم از این بنا دیدن کنیم؟