باغ پهلوان پور

باغ پهلوان پور با کوشک باشکوه، جوی‌های روان آب و درختان کهنسالش، ترکیبی از معماری سنتی و باغ‌سازی ایرانی را ارائه می‌دهد. این باغ که در شهرستان مهریز، در نزدیکی شهر یزد واقع شده، نمونه‌ای از تلفیق هنر باغ‌سازی سنتی و مدرن محسوب می‌شود. در این مقاله همراه ما باشید تا سری به دل این باغ زیبا که جزو جاهای دیدنی یزد است، بزنیم.

تاریخچه باغ پهلوان پور

باغ پهلوان پور یزد یکی از باغ‌های تاریخی ارزشمند ایران است که قدمت آن به دوره قاجار بازمی‌گردد. این باغ در ابتدا متعلق به فردی به نام «حسن ملارضا» بود، اما پس از مدتی داماد او، آقای «علی پهلوان‌پور»، که از تاجران بزرگ یزد به‌شمار می‌رفت، مالکیت آن را به دست گرفت. در نهایت، نام این باغ نیز از او گرفته شد.

روایتی قدیمی درباره این باغ حکایت از وجود دو باغ جداگانه در این منطقه دارد که با دیواری چینه‌ای از هم جدا شده بودند. این باغ‌ها متعلق به آقای پهلوان‌پور و آقای حسن ملا علی‌رضا بودند. پس از ازدواج فرزندان این دو خانواده، دیوار میان باغ‌ها برداشته شد و هر دو باغ به یک باغ واحد تبدیل شدند که به نام علی پهلوان‌پور نام‌گذاری شد.

نخستین چیزی که هنگام ورود به باغ پهلوان‌پور توجه را جلب می‌کند، صدای دلنشین جریان آب در جوی اصلی باغ است. آب این جوی از «قنات حسن‌آباد» تأمین می‌شود و این باغ آخرین مقصد این قنات به شمار می‌رود. علاوه بر قنات حسن‌آباد، قنات‌های دیگری مانند «شاه حسینی» و «مزویرآباد» نیز در تأمین آب این باغ نقش دارند. باغ پهلوان پور دارای ۱۶ حقابه است که هر ۱۲ روز یک‌بار به آن اختصاص داده می‌شود. هر دوره آبیاری در این سیستم سنتی بین ۱۰ تا ۱۱ دقیقه به طول می‌انجامد که در اصطلاح محلی به آن «سبو» می‌گویند.

همچنین در امتداد جوی اصلی باغ، درختان کهنسال و سرسبز چنار چشم‌اندازی زیبا را به وجود آورده‌اند. علاوه بر این، در باغ درختان میوه‌ای همچون بادام، خرمالو و انار نیز کاشته شده‌اند که نشان از اقلیم نسبتاً معتدل این منطقه در مقایسه با سایر نواحی گرم و خشک یزد دارد.

باغ پهلوان پور به‌عنوان نمونه‌ای زیبا از باغ‌های اصیل ایرانی در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۶۳۳۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. علاوه بر این، خوب است بدانید، در سال ۲۰۱۱ میلادی (۱۳۹۰ شمسی) طی نشست سی‌وپنجم، این باغ در فهرست آثار جهانی یونسکو نیز جای گرفت.

باغ پهلوان پور کجاست؟

باغ پهلوان پور در استان یزد، شهرستان مهریز و در خیابان مطهری این شهر واقع شده است. این باغ تاریخی در شهرک زارعین و محله مزویرآباد قرار دارد. شما می‌توانید در قسمت زیر می‌توانید از لوکیشن زیر استفاده کنید.

لوکیشن در نشان

معماری و بخش های مختلف باغ پهلوان پور

باغ پهلوان پور یکی از بناهای تاریخی و زیبای یزد است که معماری آن ترکیبی از سبک سنتی ایرانی و باغ‌سازی مدرن را به نمایش می‌گذارد. با وجود قدمت نسبتاً کم، این باغ از برخی المان‌های تاریخی بهره برده که آن را به نمونه‌ای خاص در میان باغ‌های یزد تبدیل کرده است. در بخش‌های مختلف باغ، می‌توان نشانه‌هایی از معماری دوره قاجار را مشاهده کرد که از جمله آن‌ها می‌توان به سبک کوشکی اشاره کرد. معماری این باغ با تلفیق حیاط مرکزی و کوشک، جلوه‌ای منحصر‌به‌فرد به آن بخشیده است.

ورودی باغ

در بخش ورودی، سه بنای برج، اصطبل و کاهدان قرار دارند که در دوره قاجار ساخته شده‌اند، اما تزئینات برج به سبک دوره زندیه اجرا شده است.

کوشک (عمارت اصلی)

یکی از زیباترین و مهم‌ترین بناهای باغ، کوشک یا شربت‌خانه است که در دوره قاجار ساخته شده و در امتداد مسیر اصلی باغ قرار دارد. این ساختمان ۲.۵ طبقه شامل بخش‌هایی همچون تالار، گوشواره‌ها، عمارت کلاه‌فرنگی و حوض‌خانه است. از ویژگی‌های خاص این بنا، عبور آب قنات حسن‌آباد از میان آن است که به باغ طراوت ویژه‌ای می‌بخشد. همچنین، دو مسیر جوی آب که از کناره‌های باغ عبور می‌کنند، زیبایی محیط را دوچندان کرده‌اند.

زمستان‌خانه

یکی دیگر از بناهای مهم این باغ، زمستان‌خانه است که در دوره پهلوی اول ساخته شده و شامل بخش‌هایی همچون اتاق‌های نشیمن، پستو، مطبخ و طنبی می‌شود. این بنا برای اقامت در فصول سرد طراحی شده است.

کارگاه‌ها و انبار

کارگاه‌های قالی‌بافی، ریسندگی و انبارهای باغ در دوره قاجار احداث شده و محل فعالیت کارگران بوده‌اند. در بخش شمالی باغ نیز ساختمان‌هایی برای سکونت خدمه و کارگران در نظر گرفته شده بود.

موزه مردم‌شناسی

این موزه ابتدا در یکی از حمام‌های تاریخی مهریز (حمام استهریج) قرار داشت و سپس به باغ پهلوان پور منتقل شد. موزه شامل بیش از ۴۰۰۰ اثر تاریخی است که شامل ابزار مشاغل سنتی، پوشاک محلی، ظروف پخت غذا و کتیبه‌های قدیمی می‌شود.

بخش‌های کشف‌شده در حفاری‌ها

در حفاری‌های انجام‌شده در باغ، بخش‌هایی مانند آشپزخانه، انباری و حمام از زیر خاک بیرون آورده شدند که در کنار کوشک قرار دارند. این بخش‌ها نقش مهمی در زندگی روزمره اهالی باغ داشتند.

جاذبه های دیدنی اطراف باغ پهلوان پور

در اطراف باغ پهلوان پور در شهرستان مهریز، استان یزد، جاذبه‌های گردشگری متعددی وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها بازدید کنید. در ادامه به معرفی برخی از این مکان‌ها می‌پردازیم:

• موزه آب یزد
• پارک مهریز کوثر
• مسجد جامع یزد
• بازار امیر چخماق
• میدان ساعت یزد

نکات بازدید از باغ پهلوان پور

• باغ پهلوان پور همه‌روزه از ساعت 8 صبح تا 6:30 عصر پذیرای بازدیدکنندگان است. البته باید بدانید در روزهای خاصی مانند 28 صفر، تاسوعا و عاشورا، شهادت امام علی (ع) و امام جعفر صادق (ع)، و رحلت امام خمینی (ره) تعطیل است.
• هزینه ورودی این باغ زیبا برای گردشگران ایرانی، 5 هزار تومان تومان و برای گردشگران خارجی ۱۰۰ هزار تومان است.
• فصل‌های بهار و پاییز به دلیل آب‌وهوای معتدل، بهترین زمان برای بازدید از این باغ هستند. در این فصول، طبیعت باغ در زیباترین حالت خود قرار دارد.
• در محوطه باغ پهلوان پور، امکاناتی مانند زمین فوتبال ساحلی، والیبال ساحلی، میز تنیس و فوتبال‌دستی برای تفریح بازدیدکنندگان فراهم شده است. همچنین، هتل باغ پهلوان پور با ۱۳ اتاق در ظرفیت‌های مختلف، امکان اقامت را برای مسافران مهیا می‌کند.
• محوطه سرسبز، کوشک زیبا، آب‌نماهای چشم‌نواز و معماری تاریخی باغ پهلوان پور، بهترین لوکیشن‌ها را برای ثبت خاطرات شما فراهم کرده است. پیشنهاد می‌کنیم کنار جوی آب، زیر سایه درختان چنار یا روبه‌روی عمارت کلاه‌فرنگی عکس بگیرید.
• اگر به غذاهای محلی علاقه دارید، حتماً سری به رستوران سنتی باغ بزنید و از طعم لذیذ قیمه یزدی، کوفته یزدی و آش شولی لذت ببرید.
• باغ پهلوان پور به‌عنوان یکی از باغ‌های ثبت‌شده در فهرست میراث جهانی یونسکو، ارزش تاریخی بالایی دارد. لطفاً از آسیب رساندن به درختان، بناها و ریختن زباله خودداری کنید.

سخن آخر

باغ پهلوان پور علاوه بر ارزش تاریخی و معماری خود، امروزه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری یزد شناخته می‌شود. این باغ که به یک هتل سنتی تبدیل شده، فضایی دل‌نشین برای اقامت مسافران و تجربه‌ای منحصربه‌فرد از زندگی در یک باغ تاریخی را فراهم کرده است. همچنین نگهداری از چنین میراثی، وظیفه‌ای همگانی است تا نسل‌های آینده نیز بتوانند از زیبایی و اصالت آن لذت ببرند و ارزش تاریخی آن را درک کنند.

امیدواریم از خواندن این مقاله از گردشی تاپ نهایت لذت را برده باشید.

سوالات متداول