موزه بانک ملی ایران

موزه بانک ملی ایران در یکی از زیباترین ساختمان‌های تاریخی تهران واقع شده است که به‌خاطر ترکیب بی‌نظیر معماری باستانی ایران و تأثیرات اروپایی مورد توجه است. این موزه که امروزه به یکی از جاذبه های گردشگری تهران تبدیل شده، نه تنها تاریخچه بانکداری کشور را روایت می‌کند، بلکه بازتابی از اهمیت مالی و اجتماعی بانک ملی در طول یک قرن گذشته است. بازدید از این موزه فرصتی منحصر‌به‌فرد برای درک عمیق‌تر از تأثیرات اقتصادی و فرهنگی بانک در ایران است.

اگر قصد سفر به تهران و بازدید از این موزه را دارید، تا پایان مقاله همراه ما باشید.

تاریخچه موزه بانک ملی ایران

بانک ملی ایران در ۱۷ شهریور ۱۳۰۷ تأسیس شد و چند روز بعد، در ۲۰ شهریور همان سال، به‌طور رسمی افتتاح گردید. پنج سال پس از تأسیس بانک، از میان معماران مشهور آن زمان، معمار آلمانی به نام «هانریش» برای طراحی ساختمان انتخاب شد. او در سال ۱۳۱۲ نقشه اولیه را تهیه کرد و پس از سه سال تلاش، ساختمان صندوق پس‌انداز بانک ملی در سال ۱۳۱۵ به بهره‌برداری رسید.

در سال ۱۳۱۸، بانک ملی ایران حسابی جدید را معرفی کرد که به نام صندوق پس‌انداز ملی شناخته شد. این طرح مورد استقبال مردم قرار گرفت و به مرور زمان، ساختمان شعبه مرکزی آن، به عنوان ساختمان صندوق پس‌انداز ملی شناخته شد. این بنا تا سال ۱۳۳۳ به عنوان تالار معاملات و مرکز اداری بانک مورد استفاده قرار داشت، اما پس از آن ساختمان جدیدی در کنار آن احداث و جایگزین شد.

در مهرماه سال ۱۳۷۹، این ساختمان با شماره ۲۰۳۰ در فهرست میراث فرهنگی کشور ثبت شد. بر اساس تصمیم هیئت‌مدیره در سال ۱۳۹۴، بانک ملی ایران تصمیم به تبدیل این ساختمان به موزه گرفت. پس از بازسازی و مرمت‌های لازم، این موزه در ۲۱ تیرماه ۱۳۹۶ به‌طور رسمی افتتاح شد و در دسترس عموم قرار گرفت.

موزه بانک ملی ایران کجاست؟

موزه بانک ملی ایران در خیابان فردوسی، مقابل سفارت آلمان واقع شده است. شما می‌توانید از طریق وسایل حمل و نقل شهر تهران مانند مترو، اتوبوس و تاکسی خودتان را به موزه برسانید. همچنین لوکیشن زیر در گوگل مپ به شما در مسیریابی کمک می‌کند.

لوکیشن در نشان

آثار درون موزه بانک ملی ایران

موزه بانک ملی ایران امروز مجموعه‌ای از آثار ارزشمند و تاریخی مرتبط با بانک و اشیای اهداشده را در خود جای داده است. از زمان تأسیس بانک ملی، هر شی یا سندی که در شعبه‌های این بانک به کار رفته یا به آن اهدا شده، اکنون در این موزه به نمایش درآمده است. سالن مرکزی موزه با سقف بلند و نورگیرهایی که نور طبیعی را به داخل می‌تابانند، یکی از محبوب‌ترین بخش‌ها برای بازدیدکنندگان است. بسیاری در کنار ویترین‌های شیشه‌ای که آثار و اشیای قیمتی را به نمایش گذاشته‌اند، عکس‌های یادگاری می‌گیرند.

در این موزه، سکه‌های قدیمی ایران از دوران هخامنشی تا دوره معاصر به نمایش گذاشته شده‌اند. همچنین، تجهیزات بانکی قدیمی مانند دستگاه‌های مختلف محاسباتی، اسناد مرتبط، و اشیای اهدا شده از سوی موسسات داخلی و خارجی نیز در این فضا به چشم می‌خورند. آثار هنری از جمله تابلوهای نقاشی دوره قاجار و پرتره‌هایی از مدیران سابق بانک نیز بخشی از نمایشگاه را تشکیل می‌دهند. علاوه بر این، نمونه‌هایی از آثار چاپی چاپخانه بانک ملی ایران و دیگر موارد مرتبط با تاریخ بانک در این موزه دیده می‌شود.

یکی از جالب‌ترین بخش‌های موزه، مجموعه اسکناس‌های قدیمی است. اسکناس‌هایی که بانک ملی در دوران گذشته منتشر کرده و حتی نمونه‌های شماره صفر که مربوط به دوران قبل از بانک مرکزی است، در این بخش دیده می‌شوند. این اسکناس‌ها که برخی از آن‌ها تصاویر تاریخی از ساختمان‌های مهم بانک را نشان می‌دهند، بخش مهمی از تاریخ مالی کشور را نمایان می‌کنند. در کنار این اسکناس‌ها، اسکناس‌های مربوط به بانک شاهنشاهی که در دوره قاجار منتشر شده‌اند نیز قرار دارند.

علاوه بر این، وسایل دیگری چون ماشین‌های تایپ و محاسبات قدیمی، ترازوی‌های دقیق برای سنجش وزن جواهرات، دفترچه‌های حساب پس‌انداز، دسته‌چک‌های قدیمی، شمش‌های طلا و حتی صندوقچه‌های ساخته شده از طلا که با دقت خاصی طراحی شده‌اند، در این موزه قرار دارند. همچنین، ماکت‌های ساختمان‌های تاریخی بانک ملی و آثار هنری دیگری همچون نقاشی‌های دوره‌های مختلف در معرض دید عموم قرار گرفته‌اند.

معماری موزه بانک ملی ایران

ساختمان صندوق پس‌انداز بانک ملی ایران، یکی از اولین نمونه‌های برجسته در ترکیب معماری کهن ایرانی با سبک‌های اروپایی به شمار می‌رود و در نوع خود منحصربه‌فرد است. مجسمه‌های شیر که در ورودی این بنا قرار گرفته‌اند، توسط هنرمند ایرانی، غلامرضا رحیم‌زاده ارژنگ، طراحی و ساخته شده‌اند.

ساخت این ساختمان توسط معمار آلمانی، هانریش، در سال ۱۳۱۲ آغاز شد و پس از شش سال، در سال ۱۳۱۸ به بهره‌برداری رسید. طرح اولیه بنا به شکل حرف T در الفبای انگلیسی بود، اما با گذر زمان، دو بخش جدید به سمت شمالی و جنوبی ساختمان افزوده شدند.

نمای دو طبقه این موزه با تأثیرات آشکار از معماری دوره هخامنشی طراحی شده است. ورودی اصلی بنا به صورت برجسته و بلندتر از سایر بخش‌های نما قرار گرفته و نمای بیرونی از جنس سنگ است که ازاره‌های سنگی با رنگ‌های متفاوت آن را احاطه کرده‌اند. در بخش ورودی، ازاره‌های مرمرین تا ارتفاع حدود دو متر بالا آمده‌اند.

در مقابل ورودی، چهار ستون عظیم سنگی با سرستون‌هایی به شکل گاو شاخدار قرار دارند که الهام‌گرفته از سرستون‌های تخت‌جمشید و کاخ شوش هستند. تالار اصلی بنا با سقف بلند و نورگیرهایی که به سبک عمودی در دیوارها تعبیه شده‌اند، تداعی‌گر سبک باروک در معماری اروپاست.

جاذبه های دیدنی اطراف موزه

موزه بانک ملی ایران در منطقه‌ای تاریخی از تهران واقع شده که جاذبه‌های متعددی در اطراف آن قرار دارند. برخی از جاذبه‌های نزدیک به این موزه عبارتند از:

• موزه شهید مدرس
• موزه جواهرات ملی
• موزه آبگینه و سفالینه
• بازار بزرگ تهران
• برج آزادی

نکات بازدید از موزه بانک ملی ایران

• خوشبختانه باید بگوییم بازدید از موزه بانک ملی ایران برای تمامی گردشگران رایگان است.
• شما می‌توانید در روزهای شنبه الی چهارشنبه از ساعت 11 صبح الی 16 عصر از این موزه زیبا دیدن کنید.
• در بسیاری از موزه‌ها ممکن است عکاسی با فلش ممنوع باشد تا به اشیای ارزشمند و قدیمی آسیب نرسد. از کارکنان موزه درباره قوانین مربوط به عکاسی سوال کنید.
• در طول بازدید، از لمس آثار و ویترین‌های موزه خودداری کنید. بسیاری از اشیا حساس هستند و لمس کردن آن‌ها ممکن است به مرور زمان به آثار آسیب برساند.
• اگر به بازدید آرام و بدون شلوغی علاقه دارید، سعی کنید در ساعات اولیه روز یا اواسط هفته به موزه بروید تا جمعیت کمتری در آن حضور داشته باشد.

سخن پایانی

موزه بانک ملی ایران، پلی است میان گذشته و حال، که با نمایش اسناد و اشیای تاریخی مربوط به بانکداری، روایت‌گر یکی از مهم‌ترین نهادهای اقتصادی کشور است. این موزه، علاوه بر ارائه جنبه‌های تاریخی و اقتصادی، فرصتی برای آشنایی با ارزش‌ها و میراث فرهنگی بانک ملی به‌عنوان یک نماد اقتصادی ملی فراهم می‌کند. امیدواریم در آینده‌ای نزدیک فرصتی فراهم شود تا بتوانید از این موزه دیدن کنید. از اینکه تا پایان همراه گردشی تاپ بودید، سپاسگزاریم.

سوالات متداول