خانه موتمن الاطبا
خانه موتمن الاطبا، یکی از گنجینههای معماری تهران است که در دوره قاجار ساخته شده و بازدید از آن فرصت مناسبی برای کسانی است که میخواهند به درک بهتری از شیوههای معماری آن دوران دست یابند. این خانه که بخشی از لوکیشن سریال محبوب شهرزاد بود، امروزه به یکی از جاذبه های گردشگری تهران تبدیل شده است. در ادامه شما را با تاریخچه و معماری این بنای تاریخی آشنا میکنیم.
تاریخچه خانه موتمن الاطبا
میرزا زینالعابدین خان دنبلی ضرابی، ملقب به موتمنالاطباء، از پزشکان برجسته و جراحان ماهر دوره قاجار بود که در سال ۱۲۱۰ شمسی در تهران، محله پامنار متولد شد. او از خاندان اصیل کاشانی بود و پس از تحصیلات ابتدایی، به دلیل علاقه زیادش به پزشکی، وارد مدرسه دارالفنون شد و تحت نظر استادان بزرگی مانند علیاکبرخان ناظمالاطباء و دکتر تولوزان فرانسوی آموزش دید.
او بهویژه در جراحی سنگ مثانه مهارت داشت و بعدها یکی از چهار پزشک مهم قاجاری شد که مطبشان بهعنوان مراکز آموزشی پزشکی شناخته میشد. وی همچنین مدتی به عنوان پزشک مخصوص ناصرالدینشاه قاجار فعالیت کرد.
پس از قتل ناصرالدینشاه، موتمنالاطباء تصمیم گرفت در مطب شخصی خود به طبابت بپردازد. او در سال ۱۲۷۶ شمسی دچار بیماری چشمی شد و مظفرالدینشاه به پاس خدمات او، مبلغی برای درمانش اختصاص داد. وی تا پایان عمر در طبابت مشغول بود و در سال ۱۲۸۷ شمسی درگذشت. ناصرالدینشاه برای تجلیل از او، نام کوچه محل سکونتش را به “موتمنالاطباء” تغییر داد.
خانه موتمن الاطبا که در سال ۱۲۶۱ شمسی ساخته شد، یکی از نخستین بناهای سهطبقه تهران بود و بعدها در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. این خانه علاوه بر ارزش تاریخیاش، بهعنوان لوکیشن بسیاری از فیلمها و سریالها از جمله “شهرزاد” و “خانه پدری” مورد استفاده قرار گرفته است. اگرچه بخشهایی از خانه موتمن الاطبا تخریب شده، اما بنای اصلی همچنان حفظ شده و امروزه یکی از جاذبههای گردشگری منطقه ۱۲ تهران محسوب میشود. این بنای باشکوه در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۱۰۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
خانه موتمن الاطبا کجاست؟
خانه موتمن الاطبا در محله عودلاجان تهران، خیابان امیرکبیر غربی، خیابان پامنار، روبهروی مسجد کاشانی و در انتهای بنبست موتمن الاطبا واقع شده است. برای دسترسی به این خانه، بهترین روش استفاده از حمل و نقل عمومی است. شما میتوانید از ایستگاه مترو بهارستان استفاده کرده و سپس با حدود 16 دقیقه پیادهروی به این خانه تاریخی برسید. در ادامه لوکیشن زیر به شما در مسیریابی کمک میکند.
معماری خانه موتمن الاطبا
خانه موتمن الاطبا یکی از آثار برجسته معماری دوران قاجار در تهران است که در محله تاریخی عودلاجان قرار دارد. این خانه، با معماری سهطبقه و طراحی ویژهای که در آن به کار رفته، به خوبی تلفیقی از هنر و دانش معماران ایرانی و اروپایی را به نمایش میگذارد. نمای بیرونی بنا با آجرکاریهای ظریف و گچبریهای ماهرانه، توجه هر بینندهای را جلب میکند.
فضای داخلی این خانه نیز از زیباترین ویژگیهای معماری ایرانی بهره میبرد، از جمله هشتی ورودی، تالارها، اتاقهای متعدد با تزیینات گچبری، آیینهکاری و نقاشیهای دیواری که فضایی دلپذیر و آرامشبخش به وجود آوردهاند. همچنین، وجود بادگیرهای بلند، حوضخانه و اتاقهای تابستانی و زمستانی، نشاندهنده دانش عمیق معماران این خانه در بهرهگیری از طبیعت برای ایجاد راحتی و آسایش در فصول مختلف سال است.
این بنا نه تنها از نظر معماری سنتی ایرانی با حیاط مرکزی و اتاقهای اطراف آن اهمیت دارد، بلکه با افزودن عناصر مدرنتری مانند پنجرههای بزرگ و نورگیرهای سقفی، به یک اثر خاص تبدیل شده است. اهمیت تاریخی این بنا نیز به دلیل ارتباطش با میرزا زینالعابدین خان موتمن الاطبا، پزشک مشهور دوره قاجار، دوچندان میشود.
در سالهای اخیر، عملیات مرمت و بازسازی برای حفظ اصالت و احیای بخشهای آسیبدیده خانه انجام شده است، و این کارها با دقت و استفاده از مصالح سنتی صورت گرفته است. مرمت این خانه، علاوه بر حفظ هویت تاریخی آن، آن را به موزهای زنده از معماری ایرانی تبدیل کرده است.
مقصد بعدی کجاست؟
خانه موتمن الاطبا در محله تاریخی عودلاجان تهران واقع شده است و اطراف آن جاذبههای متعددی وجود دارد که بازدید از آنها میتواند تجربهای غنی از تاریخ و فرهنگ تهران را برای شما فراهم کند.
- خانه کاظمی
- خانه اردیبهشت عودلاجان
- خانه موزه مقدم
- مسجد پامنار
- کاخ نیاوران
نکات بازدید از خانه موتمن الاطبا
- علاوه بر بازدید، این خانه امکان عکاسی با لباسهای تاریخی دوران قاجار یا لباسهای مخصوص سریال شهرزاد را نیز فراهم کرده است.
- این خانه یک اثر تاریخی با اهمیت زیاد است. بنابراین، هنگام بازدید باید به حریم خصوصی و ارزشهای تاریخی آن احترام گذاشته و از لمس یا آسیب زدن به تزیینات و آثار داخل خانه خودداری کنید.
- بازدید از این بنای زیبا حدود 1 الی 2 ساعت زمان میبرد.
- بهترین زمان بازدید از خانه موتمن الاطبا و سایر جاهای دیدنی تهران، فصل بهار و پاییز است.
سخن آخر
خانه موتمن الاطبا، با تمامی شکوه و جلال خود، یادآور تاریخ و فرهنگ غنی ایران است. این خانه با تمام ویژگیهای هنری و تاریخیاش، همچنان به عنوان گنجینهای زنده از تاریخ ایران شناخته میشود و به یادگارهایی که از گذشته به ما رسیده است، ارزشمند و قابلحفظ است. امیدواریم در آیندهای نزدیک فرصتی فراهم شود تا بتوانید از این بنای تاریخی با ارزش دیدن کنید. از اینکه تا انتها همراه گردشی تاپ بودید، بینهایت سپاسگزاریم.
سوالات متداول
این جاذبه در محله عودلاجان تهران، خیابان امیرکبیر غربی، خیابان پامنار، روبهروی مسجد کاشانی و در انتهای بنبست موتمن الاطبا قرار دارد.
سبک معماری این بنا به دوران قاجار بازمیگردد.
بله، این خانه باشکوه در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. خانه موتمن الاطبا کجاست؟
قدمت این خانه تاریخی به چه دورانی میرسد؟
آیا این بنا به ثبت ملی رسیده است؟