خانه مستوفی الممالک

در قلب محله سنگلج تهران، خانه‌ای با شکوه و تاریخی به نام خانه مستوفی الممالک قرار دارد که به اواخر دوران قاجار بازمی‌گردد. این خانه که جزو زیباترین جاذبه های گردشگری تهران محسوب می‌شود، به دستور میرزا حسن مستوفی‌الممالک، نخست‌وزیر برجسته دوره مشروطه، ساخته شده است و با سبک معماری منحصربه‌فرد و جزئیات ظریف خود، نمایانگر ترکیب هنر ایرانی و اروپایی است. در ادامه مقاله همراه ما باشید تا شما را بیشتر با این جاذبه آشنا کنیم.

تاریخچه خانه مستوفی الممالک

خانه مستوفی الممالک یکی از عمارت‌های تاریخی و ارزشمند تهران به‌شمار می‌آید و جزو جاذبه‌های فرهنگی و میراث ملی ایران محسوب می‌شود. این عمارت محل زندگی میرزا حسن مستوفی‌الممالک، فرزند میرزا یوسف مستوفی آشیانی، صدراعظم ناصرالدین شاه قاجار بوده است. میرزا حسن مستوفی‌الممالک به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین شخصیت‌های تاریخ ایران شناخته می‌شود، چرا که در دوران صدارت خود توانست حمایت و اعتماد بسیاری از طبقات اجتماعی را به‌دست آورد. خانه مستوفی الممالک همچنین محل برگزاری نخستین کابینه مشروطه بوده و به‌همین دلیل، بازتاب‌دهنده بخشی از تاریخ معاصر ایران است. این خانه در سال ۱۳۵۶ به فهرست آثار ملی اضافه شد.

این بنا که در سال ۱۳۱۱ ساخته شده است، با گذشت سال‌ها همچنان زیبایی و عظمت خود را حفظ کرده است. معماری چشمگیر آن، که تحت تأثیر سبک معماری فرانسه است، سبب شده تا این عمارت بارها به‌عنوان محل فیلم‌برداری آثار سینمایی انتخاب شود. با این حال، به دلیل آسیب‌هایی که بخش‌هایی از این بنا دیده است و فرایند مرمت آن، در حال حاضر ورود عموم به این خانه ممکن نیست.

جالب ایت بدانید این بنا به‌عنوان لوکیشن فیلم‌های بسیاری نظیر “سلطان صاحبقران”، “عروسی خوبان”، “دلشدگان”، “خوب بد جلف” و “شهرزاد” مورد استفاده قرار گرفته است.

خانه مستوفی الممالک کجاست؟

خانه مستوفی الممالک تهران در محله قدیمی نارمک، و چهار راه گلوبندک واقع شده‌است. نزدیک ترین مسیرها، ایستگاه مترو ۱۵ خرداد و ایستگاه اتوبوس گلوبندک است. اگر برای اولین بار به تهران سفر می‌کنید و با خیابان‌های شهر آشنا نیستید، لوکیشن زیر در گوگل مپ به شما در مسیریابی کمک می‌کند.

لوکیشن در نشان

معماری خانه مستوفی الممالک

معماری خانه مستوفی الممالک نمونه‌ای برجسته از سبک معماری قاجاری است که تحت تأثیر معماری اروپایی، به‌ویژه معماری فرانسوی، قرار گرفته است. این عمارت به‌خاطر تناسبات زیبا، تزئینات هنری و طراحی دقیق خود از ارزش بالایی برخوردار است. در ساخت این بنا، هم از عناصر سنتی ایرانی و هم از جزئیات و ظرافت‌های معماری غربی استفاده شده که ترکیبی دل‌نشین از این دو سبک را پدید آورده است.

1. نمای بیرونی: نمای ساختمان با آجرکاری‌های زیبا و ظریف تزئین شده است که از ویژگی‌های معماری قاجار محسوب می‌شود. طاق‌ها و قوس‌های نیم‌دایره‌ای که در نمای ساختمان دیده می‌شوند، از عناصر اصلی معماری آن دوره‌اند.
2. ورودی و ایوان‌ها: ورودی خانه، شکوه خاصی دارد و با ایوان‌های بزرگ و ستون‌های زیبا همراه است. این ایوان‌ها با ستون‌های بلند و جزئیات معماری اروپایی تزیین شده‌اند، که شباهت زیادی به معماری کاخ‌های فرانسوی دارد.
3. فضای داخلی: درون عمارت، شامل اتاق‌های وسیع با سقف‌های بلند و تزیینات هنری مانند گچ‌بری‌ها و نقاشی‌های دیواری است. اتاق پروانه که به دلیل نقوش پروانه‌ای در سقف و دیوارهای آن معروف است، یکی از نمونه‌های کم‌نظیر تزئینات داخلی در تهران به‌شمار می‌آید.
4. باغ و محوطه: این عمارت در گذشته دارای باغی بزرگ و زیبا بوده است. استفاده از فضاهای سبز در معماری سنتی ایران همواره نقش مهمی داشته و این عمارت نیز از این قاعده مستثنی نبوده است.
5. تقسیم‌بندی فضاها: معماری این خانه از الگوی سنتی ایرانی بهره گرفته و فضاهای عمومی و خصوصی آن به‌خوبی از هم جدا شده‌اند. اندرونی برای استفاده خانوادگی و بیرونی برای پذیرایی از مهمانان رسمی و ملاقات‌های سیاسی طراحی شده است.

ترکیب این المان‌های سنتی و اروپایی در معماری خانه مستوفی الممالک، جلوه‌ای خاص و منحصربه‌فرد به آن داده است که آن را به یکی از نمونه‌های ماندگار معماری دوره قاجار تبدیل کرده است.

جاذبه های اطراف خانه مستوفی الممالک

خانه مستوفی الممالک در محله تاریخی سنگلج تهران واقع شده است، و در اطراف آن جاذبه‌های دیدنی و تاریخی بسیاری وجود دارد که هر کدام نشان‌دهنده بخشی از تاریخ و فرهنگ غنی تهران هستند. در ادامه به چند مورد از جاذبه‌های مهم اطراف این عمارت اشاره می‌کنیم:

• موزه هنرهای دینی امام علی
• خانه باستان شناسان ایران
• کاخ شهربانی
• کاروانسرای چال
• موزه جهان نما

نکات بازدید از خانه مستوفی الممالک

• این عمارت در حال حاضر به دلیل فرایندهای مرمت و نگهداری، برای بازدید عمومی باز نیست. پیش از بازدید، بهتر است از وضعیت باز بودن خانه اطمینان حاصل کنید و در صورت برنامه‌ریزی برای بازدید، با مسئولان مربوطه هماهنگی لازم را انجام دهید.
• در صورتی که مجوز بازدید داشته باشید، عکاسی از داخل و خارج عمارت ممکن است محدود باشد. قبل از عکاسی حتماً از راهنمایان یا مسئولین مربوطه در مورد قوانین عکاسی سؤال کنید.
• خانه مستوفی الممالک یکی از آثار ملی ثبت شده است، بنابراین در صورت بازدید، به اصول حفاظت از بنا و احترام به فضای تاریخی آن توجه داشته باشید. از لمس اشیاء و تخریب یا دخالت در بخش‌های مرمتی خودداری کنید.
• برای بازدید از این خانه تاریخی، بهترین زمان فصل بهار و پاییز است. این عمارت در دل باغی سرسبز با درختان زیبا قرار گرفته، و در این فصول، مناظر باغ به اوج زیبایی خود می‌رسند. عکاسی در پاییز، با رنگ‌های گرم و برگ‌های طلایی، می‌تواند تجربه‌ای منحصر‌به‌فرد و خاطره‌انگیز باشد که شما را به فضایی تکرارنشدنی دعوت می‌کند.

سخن آخر

خانه مستوفی الممالک نه تنها به‌عنوان یکی از یادگارهای ارزشمند دوران قاجار و مشروطیت، بلکه به‌عنوان نمادی از تاریخ معاصر ایران شناخته می‌شود. این عمارت با زیبایی‌های معماری و ارزش‌های فرهنگی خود، میراثی بی‌بدیل برای نسل‌های آینده است. امید است با مرمت و حفاظت مناسب، این بنای باشکوه همچنان پا برجا بماند و بازدیدکنندگان بتوانند از نزدیک با بخشی از هویت تاریخی و فرهنگی کشورمان آشنا شوند. از اینکه تا انتهای مقاله همراه گردشی تاپ بودید، سپاسگزاریم.

سوالات متداول