پارک ملی خجیر

اگر به دنبال مکانی هستید که در آن بتوانید دنیای گیاهان و حیوانات را از نزدیک ببینید و پیاده‌روی در میان مناظر طبیعی و بکر را تجربه کنید، پارک ملی خجیر انتخابی مناسب و منحصر به فرد است. این پارک جزو محبوب‌ترین جاذبه های گردشگری تهران شناخته شده و گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می‌کند. بازدید از این منطقه فرصتی عالی برای آشنایی با حیات وحش و مشاهده زیبایی‌های طبیعت به صورت طبیعی و دست‌نخورده است.

در ادامه مقاله همراه ما باشید تا شما را بیشتر با این پارک ملی شگفت‌انگیز آشنا کنیم.

معرفی پارک ملی خجیر

پارک ملی خجیر یکی از کهن‌ترین مناطق حفاظت‌شده ایران و جهان است که در شرق تهران واقع شده و اهمیت زیادی در حفظ تنوع زیستی کشور دارد. این پارک به‌عنوان قدیمی‌ترین پارک ملی ایران شناخته می‌شود و زیستگاه گونه‌های متنوع گیاهی و جانوری است که بسیاری از آن‌ها در شرایط طبیعی و بدون قفس قابل مشاهده‌اند.

این منطقه با وسعت نزدیک به ۱۰ هزار هکتار، شامل کوه‌ها و تپه‌ماهورهای متعددی است که از ارتفاع ۱۲۰۰ تا بیش از ۲۱۰۰ متر متغیرند و محیطی بکر و سالم را برای جانوران فراهم می‌آورند. خجیر علاوه بر ارزش‌های زیست‌محیطی، یک جاذبه مهم تفریحی برای تهرانی‌هاست که می‌توانند از فضای سبز و هوای پاک آن دور از آلودگی شهر لذت ببرند.

تاریخچه این پارک به دوران قاجار برمی‌گردد، زمانی که این منطقه به‌عنوان شکارگاه سلطنتی مورد استفاده قرار می‌گرفت و ورود عمومی به آن محدود بود تا محیط طبیعی آن حفظ شود. پس از گذشت سال‌ها و تحولات اجتماعی و سیاسی ایران، پارک ملی خجیر در سال ۱۳۶۱ رسماً به عنوان پارک ملی ثبت و تحت حفاظت سازمان محیط زیست قرار گرفت.

این حفاظت رسمی باعث شده تا این منطقه همچنان به عنوان یکی از نادرترین زیستگاه‌های طبیعی اطراف تهران باقی بماند و نقشی مهم در حفاظت از گونه‌های جانوری نظیر آهو، قوچ، و پلنگ ایفا کند. امروز خجیر بخشی از منطقه حفاظت‌شده جاجرود است که به دلیل نزدیکی به تهران، اهمیت فراوانی در فراهم آوردن فضای طبیعی سالم برای پایتخت‌نشینان دارد.

آب و هوای پارک ملی خجیر متاثر از جریان‌های غربی و مدیترانه‌ای است که بیشتر ماه‌های پاییز تا بهار بارش‌های منطقه را شکل می‌دهد. منابع آبی این پارک شامل رودخانه جاجرود و چندین چشمه پرآب است که به حفظ تنوع زیستی منطقه کمک می‌کنند.

پارک ملی خجیر کجاست؟

پارک ملی خجیر در شرق تهران و در انتهای اتوبان شهید بابایی واقع شده است. دسترسی به این پارک از طریق دو مسیر اصلی امکان‌پذیر است. یکی مسیر پاسداران به سمت پارچین است که به انتهای اتوبان شهید بابایی منتهی می‌شود و دیگری جاده تهران به دماوند است که نزدیک منطقه صنعتی کمرد و در حاشیه شمالی پارک قرار دارد.

پس از ورود به پارک و عبور از ایستگاه نگهبانی، مسیر خاکی سمت راست را حدود ۱۳ کیلومتر ادامه دهید تا به منطقه‌ای به نام باغشاه یا باغشاد برسید. از آنجا مسیر خاکی ۲ کیلومتری دیگری وجود دارد که شما را به محل پارک خودرو می‌رساند و از آنجا باید ادامه مسیر را پیاده طی کنید.

لوکیشن در بلد

امکانات پارک ملی خجیر

پارک ملی خجیر یکی از زیباترین مناطق طبیعی و بکر اطراف تهران است که فرصت تجربه‌ی نزدیک با طبیعت و حیات وحش را برای بازدیدکنندگان فراهم می‌کند. در این پارک، انواع گونه‌های گیاهی متنوع و جانوران وحشی در زیستگاهی آزاد زندگی می‌کنند که بازدیدکننده‌ها می‌توانند بدون وجود قفس یا محدودیت از آنها دیدن کنند.

این امکان باعث شده تا تجربه‌ی لمس طبیعت به شکلی ناب و واقعی رقم بخورد. همچنین مسیرهای پیاده‌روی در میان دشت‌ها، تپه‌ها، رودخانه‌ها و چشمه‌های پارک، محیطی مناسب برای پیک‌نیک‌های خانوادگی و گردش‌های یک روزه باشد، به‌طوری که می‌توان در فضای آرام و سرسبز، انرژی تازه گرفت.

برای علاقه‌مندان به عکاسی، پارک خجیر با مناظر طبیعی متنوع و حضور حیات وحش، موقعیت‌های بی‌نظیری برای ثبت لحظات خاص و مناظر بدیع فراهم کرده است. همچنین کوهنوردان می‌توانند از قله‌های متعدد این منطقه استفاده کنند و روزی پرهیجان را با برنامه‌های گروهی تجربه کنند. اما به دلیل اهمیت حفظ زیستگاه حیوانات، امکانات رفاهی این پارک محدود است و تنها سرویس‌های بهداشتی در ورودی وجود دارد تا کمترین آسیب به محیط وارد شود.

به منظور بازدید از پارک، دریافت مجوز از سازمان محیط زیست الزامی است و بهترین فصل برای حضور در خجیر، بین اوایل تیر تا اوایل آبان است؛ چرا که در این بازه، فعالیت حیوانات کمتر تحت تأثیر بازدیدکنندگان قرار می‌گیرد و زیستگاه‌ها کمتر در معرض خطر هستند. اقلیم این منطقه با توجه به ارتفاعات متفاوت، آب و هوایی سرد و خشک دارد که برای تجربه یک روز هیجان‌انگیز در دل طبیعت باید آن را در نظر گرفت.

گونه های گیاهی و جانوری پارک ملی خجیر

پارک ملی خجیر یکی از مناطق بسیار ارزشمند زیستی در استان تهران است که تنوع زیادی از گونه‌های گیاهی و جانوری را در خود جای داده است. از نظر پوشش گیاهی، این پارک میزبان بیش از ۳۵ گونه مختلف است که شامل گیاهانی با خواص دارویی، خوراکی و صنعتی می‌شود. گونه‌های شاخصی مانند شقایق، زیره سیاه، بابونه، ریواس، بادیان کوهی، بنه، بادام کوهی، ارس، چنار، کاج و زرشک از جمله گیاهان قابل توجه این منطقه هستند.

این گیاهان علاوه بر زیبایی طبیعی که به محیط می‌بخشند، نقش مهمی در حفظ اکوسیستم و تأمین نیازهای محلی دارند. همچنین ارتفاعات و نواحی دشتی پارک با وجود گونه‌هایی چون درمنه، گون، چوبک و اسفند، تنوع زیستی گیاهی را افزایش داده‌اند.

از سوی دیگر، گونه‌های جانوری پارک ملی خجیر بسیار گسترده و متنوع‌اند و این منطقه به‌عنوان زیستگاهی غنی برای پستانداران، پرندگان، خزندگان، دوزیستان و ماهیان شناخته می‌شود. در میان پستانداران می‌توان به گوشتخوارانی مانند گرگ، شغال، پلنگ و روباه اشاره کرد و همچنین جوندگان و خفاش‌ها نیز در این منطقه به‌وفور یافت می‌شوند.

تنوع پرندگان در پارک خجیر و مناطق همجوار شامل ۱۱۵ گونه مختلف است که شامل پرندگان بومی، مهاجر و حتی گونه‌های رها شده توسط انسان می‌باشد. خزندگان مانند بزمجه بیابانی، افعی البرزی و لاک‌پشت مهمیزدار غربی نیز جزو گونه‌های شاخص هستند که در این زیستگاه حضور دارند. این تنوع گونه‌ها، پارک خجیر را به مکانی بسیار مهم برای پژوهش‌های زیست‌محیطی و حفاظت از حیات‌وحش تبدیل کرده است.

جاذبه های دیدنی اطراف پارک ملی خجیر

• پارک چیتگر
• دشت لار
• باغ گیاه شناسی تهران
• پارک ملی ورجین
• ایران مال

نکات بازدید از پارک ملی خجیر

• برای ورود به پارک ملی خجیر، نخست باید مجوز رسمی از اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان تهران دریافت کنید. این اداره در منطقه سه‌راه تهرانپارس و نزدیک پارک سرخه‌حصار قرار دارد و بدون داشتن این مجوز اجازه ورود به پارک را نخواهید داشت.
• از آنجا که امکانات رفاهی در داخل پارک محدود است و تنها سرویس بهداشتی در ورودی فراهم شده، بهتر است برای بازدید تجهیزات لازم مانند کفش مناسب پیاده‌روی، آب آشامیدنی، خوراکی، کرم ضدآفتاب، کلاه و عینک آفتابی را همراه داشته باشید.
• هنگام گشت‌وگذار در پارک، تنها در مسیرهای مشخص حرکت کنید و به بخش‌هایی که ورود به آنها ممنوع است احترام بگذارید.
• توجه داشته باشید روشن کردن آتش، برپایی پیک‌نیک، چیدن گیاهان یا نزدیک شدن به حیوانات به هیچ عنوان مجاز نیست تا اکوسیستم منطقه آسیب نبیند.
• بهترین زمان بازدید از پارک خجیر، فصل تابستان و اوایل پاییز است (اوایل تیر تا اوایل آبان) که شرایط آب و هوایی مناسب‌تر است و فعالیت حیات وحش کمتر با تولید مثل تداخل دارد.
• اگر علاقه‌مند به عکاسی هستید، می‌توانید از مناظر طبیعی، شقایق‌های بهاری، آهوان دشت و حتی پلنگ‌های سایه‌نشین عکس‌های زیبایی ثبت کنید.

کلام آخر

پارک ملی خجیر نمونه‌ای زیبا از زندگی طبیعی است که با احترام به آن می‌توانیم ارتباطی عمیق‌تر با دنیای پیرامون خود برقرار کنیم و اهمیت حفظ این عرصه‌های طبیعی را بهتر درک کنیم. این منطقه، با دارا بودن مناظر طبیعی زیبا و جانوران در حال زندگی آزاد، محیطی آموزشی و تفریحی برای همه علاقه‌مندان به محیط زیست و طبیعت است. امیدواریم از خواندن این مقاله از گردشی تاپ نهایت لذت را برده باشید.

سوالات متداول