کاوش اضطراری در محوطه تاریخی کلاته یاور بجنورد

مدیر کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع ‌دستی خراسان شمالی از کاوش اضطراری در محوطه تاریخی کلاته یاور بجنورد خبر داد.

علی مستوفیان در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد:

کاوش اضطراری در محوطه کلاته یاور با مجوز پژوهشگاه میراث‌فرهنگی در حال انجام است و تاکنون چهار ترانشه در محدوده پروژه عمرانی باز شده و آثاری از چهار تدفین عصر مفرغ در این محدوده شناسایی شده است.

وی افزود:

تدفین‌های کشف شده در لایه‌های رسوبی متشکل از شن و ماسه رودخانه‌ای از نوع گورهای چاله‌ای ساده هستند که به‌صورت پراکنده در اطراف منطقه مرکزی محوطه ایجاد شده‌اند. یکی از این تدفین‌ها فاقد گورنهاده بود و در باقی گورها هدایای تدفینی شامل ظروف سفالی، سنجاق‌های مفرغی و مهره‌های سنگی یا استخوانی پیدا شده که اغلب آن‌ها مشخصه‌ تمدن خراسان بزرگ هستند. گورهای عصر مفرغ از نوع تمدن خراسان بزرگ پیش ‌از این علاوه بر کلاته یاور در چند محوطه باستانی دیگر در شمال خراسان و کشورهای همسایه شرقی ایران پیدا شده که نشان‌دهنده روابط فرهنگی و پیوستگی‌های سیاسی و اجتماعی مناطق وسیعی از ایران شرقی است.

مستوفیان با بیان اینکه برنامه میدانی کاوش اضطراری در کلاته یاور تا پاک‌سازی تمام قطعات اراضی حاوی آثار باستانی ادامه خواهد داشت‌، بیان کرد:

محوطه باستانی کلاته یاور در سال 1400 به‌صورت تصادفی حین انجام ساخت‌وسازهای مسکونی توسط اهالی روستای کلاته یاور در حومه شهر بجنورد کشف شد. در سال 1402 پژوهش‌های باستان‌شناسی در قالب بررسی‌های آرکئوژئوفیزیک به روش مغناطیس‌سنجی به سرپرستی کورش محمدخانی در کلاته یاور انجام شد که به شناسایی بی‌هنجاری‌های پراکنده در بخش‌های مختلف محوطه باستانی منجر شد. به دنبال این بررسی، کاوش و گمانه‌زنی در کلاته یاور به سرپرستی مشترک کورش محمدخانی و علی‌اکبر وحدتی وجود تدفین‌های انسانی و بقایای معماری عصر مفرغ در کلاته یاور را ثابت کرد.

وی گفت:

اراضی محوطه کلاته یاور به دلیل هم‌جواری با روستا، در سنوات گذشته به روستای کلاته یاور الحاق و برای تأمین مسکن روستایی از سوی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی تفکیک شده است. پس از انجام مطالعات باستان‌شناسی، بخشی از اراضی تفکیک شده که در محدوده عرصه اثر واقع شده بود، از طرح تأمین مسکن روستایی خارج شد. در حال حاضر، به دلیل اجرای پروژه ساخت 119 واحد مسکونی در مجاورت محوطه باستانی کلاته یاور، بخشی از آثار این محوطه باستانی به مخاطره افتاده به‌نحوی‌که در دو قطعه از اراضی، بقایای تدفین‌های انسانی عصر مفرغ مشاهده شد که پروژه عمرانی در این بخش متوقف و کاوش اضطراری برای مستندسازی و نجات‌بخشی آثار در این قطعات در دستور کار قرار گرفت.