کربوکسی تراپی چیست؟ مزایا، عوارض و نحوه انجام آن
کربوکسی تراپی یکی از روشهای نوین و غیرتهاجمی در حوزه زیبایی و درمانهای پوست است که با تزریق گاز دیاکسید کربن (CO₂) به زیر پوست انجام میشود. این روش در سالهای اخیر به دلیل اثربخشی خوب و عوارض حداقلی، بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله به زبان ساده توضیح میدهیم که کربوکسی تراپی چیست و چگونه عمل میکند، چه مزایا و کاربردهایی دارد و عوارض احتمالی آن کداماند.
سلب مسئولیت: تحریریه گردشی تاپ نقشی در تهیه این محتوای تبلیغاتی ندارد.
کربوکسی تراپی چیست؟
کربوکسی تراپی به زبان ساده یعنی تزریق کنترلشدهی گاز کربن دیاکسید (CO2) به بافت زیرپوستی جهت بهبود عملکرد سلولها و جوانسازی پوست. در طی این درمان، پزشک با استفاده از دستگاه ویژهای، مقدار مشخصی از گاز CO2 پزشکی را توسط سوزن بسیار نازکی به زیر پوست وارد میکند. ورود دیاکسید کربن به بافت، واکنش طبیعی بدن را برمیانگیزد؛ به این صورت که بدن کمبود اکسیژن در آن ناحیه را حس کرده و جریان خون را افزایش میدهد.
افزایش گردش خون و اکسیژنرسانی باعث تغذیه بهتر سلولها و تحریک فیبروبلاستها برای تولید کلاژن و الاستین بیشتر میشود. حاصل این فرآیند، بهبود خاصیت ارتجاعی و کیفیت پوست و ترمیم بافتهای آسیبدیده است. از کربوکسی تراپی برای اهداف مختلفی در زیبایی و پزشکی استفاده میشود. این روش ابتدا در دهه 1930 برای درمان مشکلات عروقی معرفی شد و بهتدریج راه خود را به حوزه پوست و زیبایی باز کرد.
امروزه متخصصان پوست و زیبایی از کربوکسی تراپی برای درمان مشکلاتی مانند سلولیت، ترکهای پوستی، تیرگی زیر چشم، چینوچروک و حتی ریزش مو بهره میگیرند. کربوکسی تراپی یک روش کمتهاجمی (بدون جراحی) است، نیازی به بیهوشی ندارد و دورهی نقاهت خاصی پس از آن وجود ندارد. به همین دلیل به یک گزینه محبوب برای افرادی تبدیل شده که بهدنبال روشهای جوانسازی با حداقل عوارض و زمان استراحت هستند.
مزایای اصلی کربوکسی تراپی و کاربردهای آن
درمان با گاز دیاکسید کربن (کربوکسی تراپی) مزایای متعددی برای پوست و زیبایی دارد. این روش به بهبود مشکلات گوناگونی کمک میکند که در ادامه به مهمترین آنها میپردازیم:
جوانسازی پوست و کاهش چین و چروکها
یکی از کاربردهای اصلی کربوکسی تراپی، جوانسازی پوست و رفع چینوچروکهای ظریف است. تزریق CO2 باعث افزایش جریان خون و تحریک تولید کلاژن در پوست میشود. در نتیجه، ضخامت و استحکام پوست بیشتر شده و خطوط ریز و چین و چروکها به تدریج کاهش مییابند. این روش میتواند به سفتتر شدن پوست صورت و بدن و بهبود بافت آن کمک کند و ظاهری شادابتر و جوانتر به فرد ببخشد. حتی در نواحی حساس مانند اطراف لب، پلکها و گردن که برخی روشهای دیگر پرخطرند، کربوکسی تراپی با ایمنی مناسب قابل انجام است.
رفع تیرگی و پف زیر چشم
تیرگی زیر چشم که معمولا بهدلیل تجمع خون تیره (کماکسیژن) و ضعف گردش خون در ناحیه پلک پایین ایجاد میشود، از مواردی است که با کربوکسی تراپی بهبود مییابد. با تزریق مقدار کمی گاز CO2 در اطراف پلک و زیر پوست ناحیه چشم، رگهای خونی گشاد شده و خونرسانی افزایش مییابد. در نتیجه رنگ کبود یا قهوهای تیرگی زیر چشم به رنگ پوست طبیعی نزدیکتر میشود و ظاهر خسته و تیره دور چشم برطرف میگردد.
علاوه بر رفع تیرگی، کربوکسی تراپی به سفت شدن مختصر پوست زیر چشم و کاهش پف و کیسههای چربی کوچک نیز کمک میکند. البته انجام این کار در ناحیه حساس دور چشم حتما باید توسط پزشک مجرب صورت گیرد تا از عوارض ناخواسته جلوگیری شود.
کاهش سلولیت و چربی موضعی
سلولیت به ناصافیها و فرورفتگیهای روی سطح پوست (معمولا در ناحیه ران، باسن یا بازو) گفته میشود که بر اثر تجمع چربی زیرپوستی و بافت همبند ایجاد میگردد. کربوکسی تراپی یکی از روشهای موثر برای کاهش ظاهر سلولیت است. تزریق گاز CO2 در نواحی دارای سلولیت باعث شکسته شدن سلولهای چربی و بهبود تخلیه لنفاوی میشود و در عین حال با افزایش جریان خون، پوست آن ناحیه سفتتر و صافتر به نظر میرسد. در واقع CO2 با ایجاد واکنش در بافت چربی، به از بین بردن چربیهای موضعی کوچک کمک میکند.
مطالعات علمی نیز نشان دادهاند که این روش در کاهش سلولیت ایمن و مؤثر است. مزیت دیگر این است که بر خلاف روشهای تهاجمیتر مانند لیپوساکشن، کربوکسی تراپی نیازی به جراحی ندارد و دوران نقاهت آن بسیار کوتاهتر است.
بهبود ترکهای پوستی (استرچ مارکها)
ترکهای پوستی یا استریا (که به اصطلاح استرچ مارک نیز نامیده میشوند) خطوط سفید یا قرمز رنگی هستند که به دنبال کشیدگی سریع پوست در دوران بارداری، چاقی یا رشد ناگهانی ایجاد میشوند. این ترکها در واقع ناشی از پارگی و نازک شدن رشتههای کلاژن در لایه درمیس پوست هستند. کربوکسی تراپی با تحریک تولید کلاژن جدید در محل ترکهای پوستی، به ترمیم بافت همبند کمک میکند و به مرور زمان باعث محوتر شدن این خطوط میشود.
ضخیمتر شدن پوست در نواحی مبتلا، رنگ ترکها را به رنگ پوست سالم نزدیکتر کرده و ظاهر آنها را کمتر مشخص میکند. البته برای ترکهای قدیمی و سفید ممکن است نتایج محدودتر باشد، اما در کل این روش یکی از درمانهای موثر غیرلیزری برای بهبود ترکهای پوستی به شمار میرود.
معایب کربوکسی تراپی (کوتاهمدت و بلندمدت)
هرچند کربوکسی تراپی یک روش نسبتا بیخطر محسوب میشود، اما مانند هر روش درمانی دیگر ممکن است با عوارض جانبی همراه باشد. در ادامه به عوارض کوتاهمدت و مشکلات احتمالی در بلندمدت و نیز محدودیتهای این روش میپردازیم:
عوارض و اثرات کوتاهمدت
خوشبختانه کربوکسی تراپی تقریبا هیچ عارضه جدی و بلندمدتی ندارد و عوارض آن عمدتا خفیف و موقتی هستند. شایعترین عارضه، کبودی یا خونمردگی کوچک در محل تزریق است که به ویژه در نواحیای مانند پاها یا بازوها ممکن است رخ دهد. این کبودی زمانی ایجاد میشود که سوزن به یک مویرگ خونی برخورد کند و احتمال آن خیلی زیاد نیست؛ در صورت بروز نیز طی چند روز تا حداکثر یک هفته خودبهخود برطرف میشود. عارضه شایع دیگر، تورم و قرمزی خفیف در اطراف محلهای تزریق است.
ورود CO2 میتواند حس فشار یا سوزش خفیف در لحظه تزریق ایجاد کند که معمولا طی 5 الی 10 دقیقه از بین میرود. برخی افراد احساس خارش گذرا در پوست ناحیه درمانشده گزارش کردهاند که آن هم موقتی است. در کربوکسی تراپی دور چشم ممکن است ناحیه زیر پلک کمی متورم یا قرمز شود و احتمالا مختصری درد بگیرد که طی چند ساعت فروکش میکند. بهطور کلی این واکنشها طبیعی هستند و نشاندهنده افزایش جریان خون و شروع فرآیند ترمیم توسط بدن میباشند.
عوارض و مشکلات احتمالی بلندمدت
بر اساس گزارشها و تجربه بالینی، کربوکسی تراپی عارضه بلندمدت قابل توجهی بر جای نمیگذارد و تاکنون عارضه ماندگار یا جدیای برای آن ثبت نشده است. گاز CO2 به سرعت توسط بافتها جذب شده و از طریق ریهها دفع میشود و اثری در بدن تجمع نمییابد. تنها نکته مهم این است که حتما این روش توسط پزشک متخصص و با تجهیزات استریل انجام شود تا خطر عفونت یا آسیب بافتی به حداقل برسد.
در موارد نادر و انجام غیراصولی، احتمال عفونت محل تزریق یا آسیب به بافت به دلیل تزریق حجم بیش از حد گاز وجود دارد که با انتخاب پزشک ماهر عملا این ریسک ناچیز است.
مراحل انجام کربوکسی تراپی و مدت زمان هر جلسه
کربوکسی تراپی یک فرآیند سرپایی و نسبتا ساده است. قبل از شروع، پزشک ناحیه مورد نظر را بررسی کرده و در صورت لزوم روی پوست علامتگذاری میکند. گاهی از کرم بیحسکننده موضعی برای کاهش هرگونه ناراحتی در محل تزریق استفاده میشود (البته اغلب افراد بدون بیحسی نیز درد قابل توجهی احساس نمیکنند). سپس یک مخزن یا کپسول حاوی گاز دیاکسید کربن به دستگاه تنظیمکننده متصل میشود تا جریان گاز ورودی کنترل شود.
گاز از طریق یک لولهی پلاستیکی استریل عبور کرده و به یک فیلتر میرسد تا هرگونه ناخالصی احتمالی را بگیرد. در انتهای دیگر فیلتر، یک سوزن بسیار نازک (مشابه سوزن مزوتراپی یا انسولین) متصل است. پزشک سوزن را به آرامی در عمق پوست وارد کرده و گاز CO2 را به میزان لازم تزریق میکند. بسته به وسعت ناحیه درمان، این تزریق ممکن است در چندین نقطه از آن ناحیه تکرار شود تا گاز بهطور یکنواخت توزیع گردد.
در حین تزریق، فرد معمولا درد زیادی حس نمیکند؛ بیشتر یک احساس فشار یا سوزنسوزن شدن خفیف گزارش میشود که ناشی از ورود گاز و باز شدن بافت است. برخی پزشکان برای راحتی بیشتر، حین کار ماساژ ملایمی روی ناحیه انجام میدهند تا گاز بهتر پخش شود. هر جلسه کربوکسی تراپی حدود 15 تا 30 دقیقه زمان میبرد (بسته به ناحیه ممکن است کمی کوتاهتر یا طولانیتر شود). پس از اتمام تزریقها، ناحیه درمان شده تمیز میشود و بیمار بلافاصله میتواند به زندگی روزمره برگردد. عملا نیاز به استراحت پس از جلسه نیست و فقط توصیههای مراقبتی باید رعایت گردد.
سخن پایانی
کربوکسی تراپی به عنوان یک روش نوین جوانسازی و ترمیم پوست، توانسته رضایت بسیاری از افراد را جلب کند. این روش با مکانیزمی طبیعی (افزایش اکسیژنرسانی) مشکلاتی مانند تیرگی زیر چشم، چینوچروکهای ریز، سلولیت و ترکهای پوستی را بهبود میبخشد. مزیت اصلی آن غیرتهاجمی بودن و عوارض اندک است، هرچند برای کسب نتایج مطلوب باید دوره درمان را کامل کرد و انتظارات معقولی داشت.
در صورتی که قصد انجام کربوکسی تراپی دارید، حتما با پزشک متخصص مشورت کرده و آن را در مراکز معتبر انجام دهید تا بهترین تجربه و نتیجه را کسب کنید. امیدواریم این مقاله توانسته باشد به تمام سوالات شما پاسخ دهد و در تصمیمگیری آگاهانه به شما کمک کند.
سوالات متداول
کربوکسی تراپی چقدر دردناک است؟ آیا نیاز به بیحسی دارد؟
معمولا کربوکسی تراپی درد قابل توجهی ندارد. سوزنی که برای تزریق CO2 استفاده میشود بسیار نازک است و اغلب افراد فقط سوزش یا فشار خفیفی هنگام ورود گاز احساس میکنند. نواحی حساستر (مثل دور چشم) ممکن است کمی بیشتر حساس باشند، اما در کل درد این روش قابل تحمل است. بسیاری از پزشکان برای راحتی بیمار قبل از تزریق از کرم بیحسکننده موضعی استفاده میکنند تا همان اندک درد نیز حس نشود. بنابراین عموما نیازی به بیهوشی یا بیحسی تزریقی نیست و اگر آستانه درد معمولی داشته باشید، به راحتی از پس آن برمیآیید.
چند جلسه کربوکسی تراپی لازم است تا نتیجه بگیرم؟
تعداد جلسات مورد نیاز بسته به هدف درمان و شرایط فرد متفاوت است، اما به طور معمول بین 6 تا 10 جلسه هفتگی توصیه میشود. اغلب افراد پس از چند جلسه ابتدایی تغییرات جزئی را احساس میکنند ولی نتایج واضح معمولا بعد از جلسه ششم تا هشتم آشکار میشود. برای مثال، جهت کاهش تیرگی زیر چشم ممکن است 4 تا 6 جلسه کافی باشد، در حالی که برای درمان سلولیت یا ترکهای پوستی حدود 8 تا 10 جلسه نیاز باشد. در موارد درمان ریزش مو یا زخمهای مزمن، گاهی به جلسات بیشتری (مثلا 15 جلسه یا بیشتر) احتیاج است. پزشک شما پس از ارزیابی، تعداد تقریبی جلسات را تعیین خواهد کرد.
آیا کربوکسی تراپی واقعا ایمن است؟
بله، تحقیقات و تجربه بالینی نشان میدهد که کربوکسی تراپی در دست پزشک ماهر روشی ایمن و کمخطر است. گاز CO2 به طور طبیعی در بدن ما وجود دارد (محصول تنفس سلولی است) و تزریق مقادیر کنترلشده از آن مشکلی برای اغلب افراد ایجاد نمیکند. همانطور که گفته شد عوارض شدید یا دائمی برای این روش گزارش نشده است.