جمعه مسجد اردبیل
جمعه مسجد اردبیل، یکی از مهمترین یادگارهای معماری اسلامی در ایران، با قدمتی که به دوران سلجوقیان بازمیگردد، جلوهای از هنر و تاریخ است. این بنا که یکی از معروفترین جاهای دیدنی اردبیل محسوب میشود، دارای معماری منحصر به فردی است که هرکسی را شیفته خودش میکند. در این مقاله از گردشی تاپ قصد داریم شما را به طور کامل با تاریخچه و معماری این مسجد آشنا کنیم، پیشنهاد میکنیم تا پایان همراه ما باشید.
تاریخچه جمعه مسجد اردبیل
جمعه مسجد اردبیل یکی از کهنترین و ارزشمندترین بناهای تاریخی ایران است که در شمال غربی شهر اردبیل قرار دارد. این مسجد که به عنوان نمادی از معماری اسلامی در دوران سلجوقیان شناخته میشود، در سال ۱۳۱۵ با شماره ۲۴۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. بررسیهای تاریخی نشان میدهد که این مسجد احتمالاً بر بقایای یک آتشکده دوران اشکانی ساخته شده است؛ تغییری که به ورود اسلام به ایران نسبت داده میشود.
این بنا در دورههای مختلف تاریخی از جمله سلجوقیان، ایلخانیان و حتی دوران قاجار شاهد بازسازیها و تغییراتی بوده است. حمله مغولها به ایران باعث آسیبهای جدی به این مسجد شد، اما در زمان حکومت ایلخانیان مورد مرمت قرار گرفت و به کاربری خود ادامه داد.
کاوشهای باستانشناسی انجامشده در سال ۱۳۶۷ نیز اطلاعاتی ارزشمند از لایههای تاریخی مسجد، از جمله شبستانها و تزیینات گچبری و کاشیکاری، به دست داد. امروزه جمعه مسجد با ترکیبی از هنر، تاریخ و معماری اسلامی، یکی از آثار مهم گردشگری و فرهنگی استان اردبیل محسوب میشود.
جمعه مسجد اردبیل کجاست؟
جمعه مسجد اردبیل در محله پیرشمسالدین و در بلوار مدنی این شهر واقع شده است. برای دسترسی به مسجد با استفاده از ماشین شخصی میبایست از میدان شریعتی در مرکز شهر، وارد بلوار امام خمینی شوید. به سمت چهارراه طالقانی حرکت کرده و از آنجا به سمت راست وارد بلوار مدنی شوید. سپس با طی چند صد متر در بلوار مدنی، مسجد جمعه را در سمت چپ خود خواهید یافت.
همچنین لوکیشن زیر در گوگل مپ به شما در مسیریابی کمک میکند.
معماری جمعه مسجد اردبیل
معماری جمعه مسجد اردبیل ترکیبی از سبکهای تاریخی و ویژگیهای خاصی است که آن را از دیگر مساجد دوران سلجوقی متمایز میکند. برخلاف بسیاری از مساجد سلجوقی که بهصورت چهارایوانی طراحی میشدند، این مسجد تنها سه بخش اصلی دارد. این تفاوت ساختاری ممکن است به علت تغییرات و بازسازیهای صورتگرفته در طول زمان باشد.
یکی از این بخشها، پایه منارهای است که در نزدیکی مسجد قرار دارد و شامل یک ساختار هشتضلعی در پایه و یک بدنه استوانهای به عرض حدود پنج متر است. این مناره، با کتیبهای متعلق به اوزون حسن آق قویونلو، نمایانگر تأثیرات فرهنگی و تاریخی متعددی است.
بخش دیگر مسجد، بنای تیرپوش آن است که روی نه ستون چوبی قرار گرفته و پایههای ستونها با دقت روی سنگهای محکم نصب شدهاند. سقف این بخش از مسجد، ساده و کاربردی است و آثار کندهکاریهایی روی دربهای چوبی آن دیده میشود که بازتابی از هنر معماری دورههای مختلف است.
بخش سوم، گنبدخانهای است که دارای چهار اتاق و یک گنبد بزرگ بوده است. در این قسمت، میتوان بقایای کاشیکاریهای ظریف و کتیبههای تاریخی را مشاهده کرد که اصالت و قدمت مسجد را به دورههای اولیه اسلامی و سلجوقیان بازمیگرداند.
ساختار زیرین مسجد نیز قابل توجه است؛ شبکهای از راهروها و دهلیزهای زیرزمینی که برای تسهیل رفتوآمد ساخته شدهاند، بیانگر مهارت مهندسان آن دوران است. هرچند بسیاری از بخشهای این بنای باشکوه در اثر زلزلهها و گذر زمان از بین رفتهاند، جمعه مسجد اردبیل همچنان بهعنوان نمادی از معماری ایرانی – اسلامی باقی مانده است و روایتگر تاریخ پر فراز و نشیب این منطقه است.
مقصد بعدی کجاست؟
جمعه مسجد اردبیل که از مهمترین بناهای تاریخی و اسلامی این شهر به شمار میرود، در منطقهای قرار گرفته که اطراف آن نیز مملو از جاذبههای تاریخی و طبیعی است. در ادامه به برخی از این جاذبهها اشاره میکنیم:
- دریاچه شورابیل
- حمام ملاهادی
- موزه باستان شناسی اردبیل
- موزه صنایعدستی اردبیل
- عمارت آقازاده اردبیل
نکات بازدید از جمعه مسجد اردبیل
- خوشبختانه باید بگوییم بازدید از جمعه مسجد اردبیل برای تمامی گردشگران رایگان است.
- به دلیل ماهیت مذهبی بنا، بازدیدکنندگان باید پوشش مناسب و متناسب با احترام به فضای مسجد داشته باشند.
- در داخل مسجد ممکن است محدودیتهایی برای استفاده از فلش دوربین وجود داشته باشد، زیرا نور شدید میتواند به تزیینات و کاشیکاریها آسیب بزند.
- در نزدیکی مسجد، امکاناتی مانند سرویس بهداشتی، فروشگاههای محلی و کافههای کوچک وجود دارد. این امکانات میتوانند تجربه بازدید شما را آسانتر کنند.
- بازدید از تمامی بخشهای این مسجد تاریخی حدود نیم الی یک ساعت از زمان شما را به خودش اختصاص میدهد.
- فصل بهار و تابستان به دلیل آبوهوای معتدل اردبیل، زمان ایدهآلی برای بازدید از جمعه مسجد اردبیل است.
- در ایام خاص مانند ماه رمضان یا مناسبتهای مذهبی، فضای معنوی و مراسم خاصی ممکن است در مسجد برگزار شود که میتواند تجربهای متفاوت باشد.
سخن آخر
جمعه مسجد اردبیل، همچون نگینی درخشان در تاریخ معماری ایران میدرخشد و یادآور اصالت و غنای فرهنگی این شهر است. حفاظت و توجه به این میراث ارزشمند، وظیفهای است که بر عهده هر ایرانی قرار دارد. امیدواریم در آیندهای نزدیک فرصتی فراهم شود تا بتوانید از این مسجد باشکوه دیدن کنید. همچنین اگر تجربه بازدید از آن را دارید، خوشحال میشویم دیدگاه خود را با ما و سایر کاربران گردشی تاپ به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
این جاذبه در محله پیرشمسالدین و در بلوار مدنی شهر اردبیل قرار دارد.
این بنای تاریخی متعلق به دوران سلجوقیان است.
بله؛ تمامی بازدیدکنندگان میتوانند از جمعه مسجد به صورت رایگان دیدن کنند.
این مسجد با پیروی از سبک معماری ایرانی - اسلامی احداث شده است. جمعه مسجد اردبیل کجاست؟
قدمت این مسجد به چه دورانی میرسد؟
آیا بازدید از این مسجد رایگان است؟
سبک معماری این مسجد به چه صورت است؟