باغ اکبریه

شهرت باغ‌های ایرانی و معماری مثال‌زدنی آن‌ها به گوش همه مردم جهان رسیده و سالانه گردشگران زیادی برای دیدن این باغ‌ها قدم به ایران می‌گذارند. یکی از زیباترین باغ‌هایی که به سبک ایرانی ساخته شده، باغ اکبریه است که در خیابان‌های شهر بیرجند جا خوش کرده است. وجود المان‌هایی مانند جوی آب، درختان سرو قامت، عمارت تابستانی و استخر آب، این مجموعه را به تکه‌ای از بهشت تبدیل کرده‌اند که توسط دیوارهای مرتفع از محیط اطراف جدا شده است.

باغ اکبریه بیرجند اولین باغ به سبک ایرانی است که من از آن دیدن کرده‌ام؛ ماجراجویی من در این بهشت به سال 1395 برمی‌گردد. با رسیدن به این مجموعه اولین چیزی که نظر من را به خودش جلب کرد، دیوارهای مرتفع آن بود. دیوارها مرزی هستند که بین خیابان‌های شلوغ شهر و فضای سبز بکر باغ کشیده شده‌اند. کافیست دیوارها را رد کنید تا قدم به دنیای دیگری بگذارید؛ دنیایی که جوی‌های آب و درختان سرسبز جای ساختمان‌های مرتفع و خیابان‌های شلوغ را می‌گیرند.

باغ ایرانی اکبریه یکی از جاهای دیدنی بیرجند است که بازدید از آن را باید در اولویت قرار دهید. اگر می‌خواهید با تاریخچه و معماری این مجموعه آشنا شوید، ادامه این مقاله از گردشی تاپ را از دست ندهید.

آشنایی با باغ اکبریه

باغ اکبریه در نزدیکی میدان مادر قرار گرفته و 45000 متر مربع از زمین‌های این محدوده را به خودش اختصاص داده است. داخل باغ دو عمارت تاریخی وجود دارد که قدمت یکی از آن‌ها به دوران زندیه و قاجاریه برمی‌گردد و اولین مالک آن شخصی به نام «حشمت‌الدوله» بوده است. عمارت دیگر قدمت کمتری دارد و توسط شخصی به نام «شوکت‌الملک» ساخته شده است؛ این عمارت نقش ساختمان تشریفات مجموعه را ایفا می‌کند. به‌نظر من ساختمان اول جذاب‌تر است؛ اما بازدید از هر دوی آن‌ها را پیشنهاد می‌کنم.

باغ اکبریه در ابتدا به عنوان مکانی برای برگزاری جشن و انجام امور دیوانی مورد استفاده قرار می‌گرفته که این کاربرد با فوت صاحب اصلی آن تغییر کرده است. پس از فوت شوکت‌الملک، پسرش از این باغ برای سکونت در برخی از روزهای سال استفاده می‌کرده؛ تا اینکه در سال 1371 در اختیار سازمان میراث فرهنگی قرار گرفت. این را هم اضافه کنیم که این باغ ایرانی در 20 خرداد سال 1378، با شماره ثبت 2326 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

باغ اکبریه کجاست؟

این باغ از شمال و جنوب بین خیابان‌های خیام و پانزده خرداد و از شرق و غرب بین خیابان‌های معلم و غفاری قرار گرفته است. من برای دسترسی به این جاذبه از اتوبوس استفاده کردم؛ اما شما می‌توانید از تاکسی‌ها و ماشین شخصی خودتان هم استفاده کنید. اگر می‌خواهید مانند من از اتوبوس استفاده کنید، پیشنهاد می‌کنم که در ایستگاه معلم پیاده شوید و مابقی راه (188 متر) را پیاده بروید. در این مسیر میدان مادر و پارک لیلی مجنون قرار دارد که می‌توانید پیش از ورود به باغ از آن‌ها نیز دیدن کنید.

اگر ترجیح می‌دهید که از تاکسی‌ها برای رسیدن به باغ اکبریه استفاده کنید، بهترین راه این است که از تاکسی‌های میدان مادر استفاده کنید و در این میدان پیاده شوید. در نهایت اگر می‌خواهید با اتومبیل خودتان این مسیر را بروید، روی نقشه پایین کلیک کنید و از گوگل مپ برای مسیریابی استفاده کنید. متاسفانه در نزدیکی این باغ پارکینگ عمومی وجود ندارد و باید ماشین خود را نزدیک این جاذبه، در مکانی امن پارک کنید.

لوکیشن در نشان

لوکیشن در بلد

معماری باغ اکبریه

معماری مهم‌ترین فاکتوری است که سبب خاص شدن باغ‌های ایرانی شده است؛ باغ اکبریه هم از این قاعده مستثنی نیست. وقتی وارد باغ می‌شوید، با چند مسیر مختلف رو‌به‌رو خواهید شد که همه آن‌ها در نهایت به عمارت اصلی ختم می‌شوند. تمام این مسیرها به صورت سنگ‌فرش هستند و از اطراف توسط درختان بلندقامت کاج احاطه شده‌اند؛ البته نباید از زیبایی درختان آراسته‌ای که زیر پای درختان کاج قرار گرفته‌اند غافل شوید.

در بخش‌های مختلف باغ می‌توانید درختانی مانند کاج، انار، گردو و توت را مشاهده کنید که قرارگیری آن‌ها در کنار گیاهان زینتی و دارویی یک تابلوی نقاشی را خلق کرده است. وجود یک جوی اصلی و چند جوی فرعی هم رنگ آبی این تابلو را تکمیل کرده و زیبایی باغ اکبریه را دوچندان کرده است. قدم زدن در میان درختان سر به فلک کشیده، گوش کردن به صدای جریان آب و استشمام بوی گل‌های زینتی و دارویی می‌تواند حس طراوت را در شما زنده کند.

باغ اکبریه دارای دو استخر نسبتا بزرگ است که یکی از آن‌ها به شکل مربع است و دیگری طراحی ستاره‌ای دارد. هر کدام از این استخرها زیبایی خاص خود را دارند و می‌توانند لوکیشن فوق‌العاده‌ای برای عکس گرفتن باشند. اگر قصد دارید در شب از این باغ دیدن کنید، استخر مربع‌شکل به سبب نورپردازی هنرمندانه و انعکاس تصویر عمارت روی آن می‌تواند گزینه بهتری باشد. راستی تا یادمان نرفته بگوییم که این مجموعه دارای دو باغ است که یکی از آن‌ها در ضلع شمالی عمارت و دیگری در ضلع جنوبی قرار گرفته است.

به اندازه کافی درباره فضای سبز و زیبایی‌های باغ توضیح دادم و وقت آن است که کمی شما را با سازه‌های موجود در باغ اکبریه آشنا کنم. عمارت مرکزی در ضلع غربی قرار گرفته و از آن به عنوان هسته اصلی باغ یاد می‌شود. این عمارت دارای دو طبقه است و با گچ‌بری‌های حرفه‌ای و طرح‌های هندسی نظر هر گردشگری را به خود جلب می‌کند. شیشه‌های رنگی و تزئینات مشبک هم در زیبایی عمارت مرکزی بی‌تاثیر نیستند.

عمارت حشمت‌الله هم در ضلع شرقی قرار گرفته و مانند یک پل ارتباطی میان باغ اصلی، اصطبل و باغ جنوبی عمل می‌کند. این عمارت هم طراحی دو طبقه دارد و دیدن آن هم جذابیت‌های خاص خودش را دارد. راستی این را هم اضافه کنم که هر دو عمارت نورپردازی زیبایی دارند و بازدید از آن‌ها پس از غروب آفتاب می‌تواند تجربه متفاوتی باشد.

سایر بخش های باغ اکبریه

اگر به موزه‌گردی علاقه دارید، باغ اکبریه میزبان دو تا از بهترین موزه‌های بیرجند است. موزه مردم‌شناسی و باستان‌شناسی بیرجند در طبقه همکف قرار گرفته و طرفداران زیادی در بین گردشگران دارد. در این موزه می‌توانید در تاریخ این شهر قدم بزنید و با آداب‌و‌رسوم، نوع پوشش، مشاغل و سنت‌های مردم شهر آشنا شوید. این موزه صفحه جدیدی از تاریخ خراسان جنوبی را برای من باز کرد و بازدید از آن برایم جالب و جذاب بود. پیشنهاد می‌کنم که بازدید از آن را در برنامه خود قرار دهید.

بخش دیگری از باغ اکبریه به موزه حیات‌وحش اختصاص دارد و در آن می‌توانید با کمیاب‌ترین و نادرترین گونه‌های جانوری خراسان جنوبی آشنا شوید. اگر از موزه‌گردی خسته شدید، پیشنهاد می‌کنم که ماجراجویی خود را در کتابخانه مجموعه و دانشکده هنر ادامه دهید.

جاذبه های اطراف باغ اکبریه

• باغ رحیم‌آباد بیرجند (فاصله: 1.3 کیلومتر)
• ارگ بهارستان (فاصله: 3.9 کیلومتر)
• گالری هنری نجلا (در فاصله 5.5 کیلومتری)
• بوستان کاجستان (فاصله: 6.2 کیلومتر)
• قلعه بیرجند (با فاصله 5.5 کیلومتر از باغ و موزه اکبریه)

سخن پایانی

باغ اکبریه یکی از زیباترین باغ‌های ایرانی است که ساخت آن در اوایل دوره قاجاریه آغاز شد و پس از چند مرحله، در اواخر این دوران به پایان رسید. این مجموعه تمام المان‌هایی که یک باغ ایرانی دارد را در خودش جا داده و بازدید از آن ارزش زیادی دارد. به‌نظر من سفر به بیرجند بدون دیدن باغ ایرانی اکبریه معنایی ندارد و دیدن آن باید در اولویت هر گردشگری باشد. ممنونم از اینکه تا انتهای مقاله با من و گردشی تاپ همراه بودید.

سوالات متداول