خانه آقازاده ابرکوه
خانه آقازاده ابرکوه یکی از برجسته‌ترین آثار معماری سنتی استان یزد است که با قدمتی دیرینه، نمادی از تاریخ و فرهنگ این منطقه محسوب می‌شود. این خانه تاریخی باشکوه که یکی از محبوب‌ترین و معروف‌ترین جاهای دیدنی یزد محسوب می‌شود، در شهرستان ابرکوه قرار دارد. از بادگیرهای دو طبقه گرفته تا حوض‌های سنگی در حیاط، هر جزئیات این خانه گواهی است بر هنر بی‌نظیر معماری ایرانی که برای مقابله با گرما و خشکی کویر طراحی شده است.
در ادامه مقاله همراه گردشی تاپ باشید تا سری به دل این خانه بزنیم و بیشتر با تاریخچه و معماری آن آشنا شویم.
تاریخچه خانه آقازاده ابرکوه
خانه آقازاده ابرکوه یکی از بناهای ارزشمند دوره قاجار در شهرستان ابرکوه است. این عمارت باشکوه به دستور سید حسین ابرقویی، یکی از نامداران و ثروتمندان این شهر، ساخته شد. آیت‌الله حاج سید میرزا محمد حسین مجتهد ابرقویی، از شاگردان آیت‌الله میرزا محمد حسن شیرازی، نقش مهمی در توسعه و آبادانی این منطقه ایفا کرد.
او پس از تخریب گسترده شهر در پی حمله افغان‌ها، اقدام به احیای آن کرد و علاوه بر ساخت این مجموعه، قنات‌هایی را نیز برای تأمین آب شهر احداث نمود. خانه آقازاده با مساحت ۸۲۰ متر مربع، یکی از مهم‌ترین یادگارهای آن دوران به شمار می‌رود.
یکی از ویژگی‌های بارز این بنا، بادگیر دو طبقه آن است که نمادی از معماری هوشمندانه در مناطق گرم و خشک محسوب می‌شود. این بادگیر که شهرتی جهانی دارد، حتی بر روی اسکناس‌های ۲۰۰۰ تومانی ایران نیز به تصویر کشیده شده است. جالب است بدانید که امارات متحده عربی در سال ۱۳۹۲ تلاش داشت بادگیرها را به نام خود در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت کند، اما این اقدام با مخالفت سازمان میراث فرهنگی ایران روبه‌رو شد.
به دنبال این اتفاق، دولت ایران در سال ۱۳۹۳ تصویر این بادگیر را روی اسکناس‌های ۲۰۰۰ تومانی چاپ کرد تا اهمیت آن را در فرهنگ و تاریخ ایران برجسته کند. این خانه تاریخی در ۲۴ بهمن ۱۳۷۵ با شماره ثبت ۱۸۳۸ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.
امروزه، خانه آقازاده ابرکوه علاوه بر جاذبه تاریخی، به‌عنوان یک اقامتگاه سنتی با امکانات رفاهی از جمله اینترنت، رستوران و کافی‌شاپ فعالیت می‌کند. بازدید از این خانه به‌ویژه در فصول پاییز، زمستان و بهار توصیه می‌شود، زیرا تابستان‌های گرم منطقه، بازدید را دشوار می‌کند. این مجموعه، نمونه‌ای درخشان از معماری اصیل ایرانی است که همچنان شکوه و عظمت خود را حفظ کرده و پذیرای گردشگران داخلی و خارجی است
خانه آقازاده ابرکوه کجاست؟
خانه آقازاده ابرکوه در استان یزد، شهرستان ابرکوه و در میدان امام حسین، خیابان شهید باهنر، کوچه شهید باهنر نوزدهم واقع شده است. این عمارت در محله دروازه میدان ابرکوه قرار دارد و فاصله‌اش تا مرکز شهر یزد حدود ۱۵۰ کیلومتر است. برای دسترسی به این عمارت، ابتدا باید به میدان امام حسین ابرکوه بروید، سپس به سمت چپ میدان حرکت کنید و وارد خیابان باهنر شوید. در انتهای این خیابان به میدانی خواهید رسید که عمارت آقازاده در آنجا قرار دارد.
لوکیشن زیر در گوگل مپ شما را در مسیریابی همراهی می‌کند.
معماری خانه آقازاده ابرکوه
خانه آقازاده ابرکوه، یکی از نمونه‌های بارز معماری سنتی ایران، به‌ویژه در منطقه کویری یزد است. این عمارت دو طبقه به‌طور عمده از خشت، آجر و چوب ساخته شده و با طراحی خاص خود از اجزای معماری ایرانی الهام گرفته است.
ورودی عمارت از شمال‌غرب با طاقی زیبا آغاز می‌شود که به یک هشتی و سپس به حیاط بزرگ می‌رسد. در مرکز حیاط، حوضی مستطیلی قرار دارد و اتاق‌ها در سه طرف حیاط چیده شده‌اند. این طراحی به‌گونه‌ای است که اتاق‌ها برای استفاده در فصول مختلف سال به‌طور استراتژیک مرتب شده‌اند. اتاق‌های پنج‌دری و سه‌دری به‌ویژه برای فصول سرد و گرم کاربرد دارند.
یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این عمارت، بادگیر دو طبقه‌ای است که به سبک یزدی ساخته شده و بالای تالار اصلی قرار دارد. این بادگیر با 19 دریچه خود، به‌خوبی تهویه داخلی را تنظیم می‌کند و حتی در نبود باد نیز به جریان هوا کمک می‌کند. بادگیر به‌عنوان یک تکنولوژی سنتی برای خنک‌سازی فضای داخلی خانه در تابستان‌ها عمل می‌کند.
کلاه‌فرنگی خانه آقازاده ابرکوه هم ترکیبی از معماری ایرانی و اروپایی است و در کنار بادگیر قرار دارد. این بخش با سقف هشت‌پر و پنجره‌هایی با شیشه‌های رنگی طراحی شده تا نور طبیعی بیشتری به تالار اصلی وارد کند.
در بخش‌های داخلی، اتاق‌های پنج‌دری و سه‌دری با شیشه‌های رنگی و ارسی‌ها زیبایی خاصی دارند. اتاق تابستان‌نشین در بخش جنوبی خانه قرار دارد و برای دوری از تابش مستقیم خورشید در تابستان طراحی شده است. همچنین، اتاق خیشخان با نورگیر خاص خود برای خنک‌سازی اتاق از روش‌های سنتی استفاده می‌کند.
جاذبه های اطراف خانه آقازاده ابرکوه
اطراف خانه آقازاده ابرکوه، مناطق تاریخی و طبیعی مختلفی وجود دارند که برای گردشگران جذاب هستند. برخی از جاذبه‌های نزدیک به این عمارت شامل:
- موزه خودروهای تاریخی و دست ساز یزد
- روستای میمند
- مسجد جامع یزد
- مسجد جامع ابرکوه
- موزه آب یزد
نکات بازدید از خانه آقازاده ابرکوه
- گردشگران عزیز می‌توانند همه روزه از ساعت ۷ صبح الی 22 شب از این عمارت باشکوه دیدن کنند.
- هزینه ورودی این عمارت برای گردشگران ایرانی مبلغ 10 هزار تومان و ورودی بادگیر مبلغ 5 هزار تومان است. همچنین این هزینه برای اتباع خارجی مبلغ 30 هزار تومان است.
- شما می‌توانید از عمارت و بادگیرها عکس بگیرید، اما لطفاً از فلاش دوربین در بخش‌هایی که نیاز به حفاظت دارند استفاده نکنید.
- بازدید از این خانه تاریخی حدود 1 الی 2 ساعت زمان می‌برد.
- خانه آقازاده ابرکوه پس از بازسازی به هتلی با ۱۶ اتاق تبدیل شده که شامل اتاق‌های دو تخته، سوئیت‌های دو نفره و پنج نفره است. این هتل دارای اتاق‌های تمیز و مجهز به سرویس بهداشتی داخل اتاق است و کارکنان رفتار صمیمانه‌ای دارند
- عمارت آقازاده یک اثر تاریخی است، بنابراین به معماری و تزیینات آن احترام بگذارید و از آسیب زدن به سازه‌ها و وسایل داخل آن خودداری کنید.
سخن آخر
در دل کویر خشک ابرکوه، خانه آقازاده ابرکوه به‌عنوان یکی از آثار برجسته معماری سنتی ایران، با ساختاری منحصر به‌فرد، در هماهنگی کامل با محیط زیست خود طراحی شده است. این عمارت با تمام ویژگی‌های منحصر به فرد خود، به‌عنوان یک میراث تاریخی و فرهنگی، باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد و از آن حفاظت شود تا نسل‌های آینده نیز بتوانند از آن بهره‌مند شوند. امیدواریم که این مقاله از گرذشی تاپ مورد رضایت شما عزیزان واقع شده باشد.
سوالات متداول
این جاذبه در استان یزد، شهرستان ابرکوه و در میدان امام حسین، خیابان شهید باهنر، کوچه شهید باهنر نوزدهم قرار دارد.
این بنای باشکوه و با ارزش متعلق به دوران قاجار است.
بازدید از این خانه همه روزه از ساعت 07:00 الی 22:00 امکانپذیر است. خانه آقازاده ابرکوه کجاست؟
قدمت این خانه به چه دورانی می‌رسد؟
در چه ساعاتی از روز میتوانیم از این خانه زیبا دیدن کنیم؟
