خانه موزه ابوالحسن صبا
خانه موزه ابوالحسن صبا، به‌عنوان یکی از موزه‌های تخصصی حوزه موسیقی و هنرهای سنتی، بستری مناسب برای پژوهش و شناخت سیر تحول موسیقی سنتی ایران و نقش هنرمندان تأثیرگذار در آن است. این موزه که جزو جاذبه های گردشگری تهران است، روایتگر بخشی مهم از میراث فرهنگی ایران است. در این موزه می‌توان با بخشی از زندگی خصوصی، آثار موسیقایی و دستاوردهای هنری استاد صبا و همسرش آشنا شد.
در ادامه مقاله همراه ما باشید تا سری به دل این جاذبه باشکوه بزنیم.
تاریخچه خانه موزه ابوالحسن صبا
خانه موزه ابوالحسن صبا، یکی از ماندگارترین یادگارهای فرهنگی تهران، در محله ظهیرالاسلام واقع شده؛ جایی که هنوز هم بافت سنتی خود را حفظ کرده و در میان مغازه‌های کاغذفروشی، مأمن آرام خاطرات موسیقی ایران باقی مانده است.
این خانه، که سال‌ها پیش از تولد صبا توسط پدرش خریداری شد، بیش از آنکه یک بنای مسکونی ساده باشد، محلی برای رشد و شکوفایی یکی از چهره‌های بی‌بدیل موسیقی ایران بود. پس از درگذشت استاد در سال ۱۳۳۶، طبق وصیت او و تلاش همسرش، خانه‌اش در ۲۹ آبان ۱۳۵۳ به موزه‌ای برای بزرگداشت نام و میراثش بدل شد.
از منظر تاریخی، این موزه نخستین خانه موزه موسیقی در ایران به شمار می‌رود. پس از سفر منتخب اسفندیاری به آلمان و بازدید از خانه بتهوون، الهام از آن فضا و ساختار موجب شد تا با کمک وزارت فرهنگ و هنر وقت، مقدمات تبدیل خانه صبا به موزه‌ای بیوگرافیک فراهم شود. وسایل شخصی، دست‌نوشته‌ها، سازها و نت‌های استاد، در کنار مجموعه‌ای از عروسک‌های سنتی که بعدها به آن افزوده شد، امروز بخشی از گنجینه‌ای‌ست که هویت موسیقی سنتی ایران را بازتاب می‌دهد.
از نظر معماری، خانه موزه ابوالحسن صبا نمونه‌ای اصیل از خانه‌های قدیمی ایرانی است؛ حیاطی با حوضی در مرکز، پنج اتاق با درهای چوبی و شیشه‌های رنگی، و زیرزمینی که در گذشته محل آموزش بزرگان موسیقی بوده است. فضای داخلی خانه با حفظ سادگی و اصالت، روحی گرم و صمیمی دارد که هم‌راستا با شخصیت صبا و زندگی هنری‌اش جلوه‌گر شده است.
خانه موزه ابوالحسن صبا کجاست؟
خانه موزه ابوالحسن صبا در تهران، ميدان بهارستان، خیابان ظهير الاسلام، شماره ۹۰ واقع شده است. . این خانه موزه به راحتی با استفاده از حمل‌ونقل عمومی قابل دسترسی است و نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به آن، ایستگاه بهارستان از خط دو مترو است که تنها حدود ۵۰۰ متر با موزه فاصله دارد.
همچنین ایستگاه‌های اتوبوس اطراف میدان بهارستان امکان دسترسی آسان با خطوط مختلف را فراهم می‌کنند. لوکیشن زیر در گوگل مپ به شما در مسیریابی راحت‌تر کمک می‌کند.
آثار و بخش های مختلف خانه موزه ابوالحسن صبا
خانه موزه ابوالحسن صبا، یکی از ارزشمندترین مکان‌های فرهنگی و هنری در تهران است که علاوه‌بر یادآوری میراث موسیقایی استاد، گنجینه‌ای از آثار و اسناد شخصی او را نیز در دل خود جای داده است. فضای داخلی این موزه در دو بخش اصلی سازمان یافته است: بخشی به آثار، ابزارهای موسیقایی و وسایل شخصی خود صبا اختصاص دارد، و بخشی دیگر نیز به هنرهای دستی و مجموعه منحصربهفرد همسر او، منتخب اسفندیاری، تعلق دارد.
این موزه با پنج اتاق، یک زیرزمین و حیاطی کوچک و دلنشین، در دل بافت سنتی خیابان ظهیرالاسلام تهران، حس زنده‌ای از معماری و زندگی هنری دوره قاجار و پهلوی را به بازدیدکننده منتقل می‌کند.
در بخش نخست موزه، مجموعه‌ای نفیس از وسایل شخصی استاد صبا، از جمله عینک، دوات، کت و شلوار، دست‌نوشته‌ها، اشعار، نامه‌ها و اسناد رسمی او نگهداری می‌شود. این فضا همچنین میزبان برخی از سازهای منحصربهفرد است که یا متعلق به صبا بوده یا در دوران او مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
در میان آن‌ها، یک سه‌تار ساخته‌ی خود استاد نیز به چشم می‌خورد. مجسمه گچی چهره صبا، تابلوهای نقاشی و خوشنویسی‌هایی از او، صفحات گرامافون و کتاب‌های خطی از دیگر جاذبه‌های مهم این بخش هستند که بینشی نزدیک به زندگی، هنر و افکار استاد به بازدیدکننده می‌دهند.
بخش دوم موزه، به آثار منتخب اسفندیاری، همسر هنرمند صبا، اختصاص دارد که نشان از توانمندی‌های منحصربهفرد او در حوزه هنرهای دستی دارد. مجموعه‌ای شامل ۹۰ عروسک با لباس‌های سنتی اقوام ایرانی در این بخش به نمایش گذاشته شده‌اند؛ هر کدام از این عروسک‌ها با دقت و وسواس هنری خانم اسفندیاری دوخته شده‌اند و لباس‌هایی از اقوامی مانند گیلک، ترکمن، کرد، بلوچ، یزدی، قمی، بندری و خراسانی را بر تن دارند.
مقصد بعدی کجاست؟
خانه موزه ابوالحسن صبا در محله‌ای قدیمی از مرکز تهران واقع شده و به‌دلیل موقعیت جغرافیایی‌اش، به چندین مکان تاریخی و فرهنگی مهم نزدیک است. اگر قصد دارید پس از بازدید از این خانه موزه، به گشت‌وگذار در اطراف ادامه دهید، این جاذبه‌ها در نزدیکی آن پیشنهاد می‌شوند:
- کاخ گلستان
- بازار بزرگ تهران
- موزه شهید مدرس
- خیابان سی تیر
- خانه موزه شهید چمران
نکات بازدید از خانه موزه ابوالحسن صبا
- هزینه بازدید از خانه موزه ابوالحسن صبا برای تمامی گردشگران رایگان است.
- گردشگران عزیز می‌توانند در روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت 08:00 صبح الی 14:00 از این خانه موزه بازدید کنید.
- فصل بهار و پاییز، به‌دلیل آب‌و‌هوای معتدل و خنک تهران که لذت بازدید از خانه تاریخی و حیاط آن را بیشتر می‌کند، بهترین زمان بازدید است.
- بازدید کامل از بخش‌های موزه بین ۳۰ تا ۴۵ دقیقه زمان نیاز دارد.
- گرفتن عکس یادگاری در این موزه را به خاطر نسپارید.
- خواهشمندیم از نوشتن یادگاری بر روی دیوارها و آسیب به بنای خانه جداً خودداری کنید.
سخن پایانی
اگر به دنبال تجربه‌ای متفاوت و غنی از هنر، موسیقی و فرهنگ ایران هستید، بازدید از خانه موزه ابوالحسن صبا را از دست ندهید. توجه به این میراث‌ها می‌تواند الهام‌بخش نسل‌های آینده برای شناخت، حفظ و توسعه هنرهای اصیل ایرانی باشد. از اینکه تا انتهای مقاله نگاه گرمتان را به گردشی تاپ سپردید، بسیار سپاسگزاریم. همچنین اگر تجربه بازدید از این بنا را دارید، خوشحال می‌شویم دیدگاه خود را با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
این جاذبه در تهران، میدان بهارستان، خیابان ظهیرالاسلام، شماره ۹۰ قرار دارد.
بازدید از این خانه موزه برای تمامی گردشگران رایگان است و نیازی به پرداخت هزینه ندارد.
این موزه به دو بخش اصلی تقسیم شده است؛ بخش اول شامل وسایل شخصی استاد صبا مثل سازها، دست‌نوشته‌ها و اشیاء مرتبط با موسیقی او است و بخش دوم به آثار هنری همسرش منتخب اسفندیاری اختصاص دارد که شامل مجموعه‌ای از ۹۰ عروسک با لباس‌های سنتی اقوام مختلف ایرانی است. خانه موزه ابوالحسن صبا کجاست؟
هزینه بازدید از این خانه موزه چقدر است؟
چه بخش‌هایی در این خانه وجود دارد؟
