موزه جواهرات ملی
موزه جواهرات ملی ایران یکی از گنجینه‌های منحصر به فردی است که جزو جذاب‌ترین جاذبه های گردشگری تهران محسوب می‌شود. این موزه دربردارنده مجموعه‌ای از نادرترین جواهرات، تاجها و اشیای زینتی است که هریک به نوعی با داستان‌های پادشاهان و دوره‌های تاریخی مختلف ایران پیوند خورده‌اند. اگر می‌خواهید بیشتر با این جاذبه باشکوه آشنا شوید تا پایان مقاله همراه ما باشید.
تاریخچه موزه جواهرات ملی
موزه ملی جواهرات یکی از دیدنی‌ترین مکان‌های گردشگری تهران است که گنجینه‌ای از جواهرات سلطنتی را با عنوان خزانه ملی محافظت می‌کند. این گنجینه‌های بی‌نظیر که امروز در موزه جواهرات ملی ایران نگهداری می‌شوند، ترکیبی از هنر و تاریخ دوره‌های مختلف ایران را در بر دارند. قدمت برخی از این جواهرات ارزشمند به دوره صفویه بازمی‌گردد، چرا که پیش از آن هیچ تلاشی برای گردآوری و حفاظت از جواهرات و سنگ‌های زینتی در ایران صورت نگرفته بود.
در دوران صفویه، جمع‌آوری جواهرات باارزش آغاز شد. سلاطین صفوی، از اوایل قرن دهم تا میانه قرن دوازدهم هجری قمری، با همکاری کارشناسان دولتی، به جمع‌آوری گوهرهای گرانبها پرداختند. بخشی از این جواهرات از بازارهای هند، عثمانی و برخی کشورهای اروپایی مانند ایتالیا و فرانسه خریداری و به اصفهان، که در آن زمان پایتخت بود، منتقل شدند.
اما با ورود «محمود افغان» و پایان حکومت شاه سلطان حسین صفوی، خزانه ایران توسط نیروهای افغان غارت شد. در دوران شاه طهماسب دوم و با کمک نادر، بخشی از این جواهرات از دست نیروهای افغان نجات یافت و از خروج آنها از ایران جلوگیری شد. نادرشاه برای بازگرداندن جواهراتی که به هند برده شده بود، نامه‌هایی به دربار هند فرستاد، اما پاسخ مثبتی دریافت نکرد.
در پی لشکرکشی نادر به هند در سال ۱۱۵۸ هجری قمری، بخشی از جواهرات و خزانه توسط محمدشاه به نادر تحویل داده شد. نادرشاه برخی از این جواهرات را به امرای همسایه هدیه داد، بخشی را میان سپاهیان خود توزیع کرد و قسمتی را نیز به آستان امام رضا (ع) اهدا کرد. پس از قتل نادر، خزانه او توسط «احمد بیگ افغان ابدالی» غارت شد و جواهرات ارزشمندی مانند الماس معروف «کوه نور» از ایران خارج شدند.
در دوران قاجار، مجموعه خزائن ملی با اضافه شدن جواهرات جدید گسترش یافت. تاج کیانی، تخت نادری، کره جواهرنشان و تخت طاووس از جمله نفایسی بودند که جواهراتی بر آنها نصب شد. همچنین، فیروزه نیشابور و مروارید خلیج فارس به تدریج به این مجموعه اضافه شدند.
این جواهرات گرانبها در دوره قاجاریه در کاخ گلستان نگهداری می‌شدند و در دوران پهلوی اول به زیرزمین کاخ مرمر منتقل شدند. در سال ۱۳۱۶ خورشیدی، پس از اتمام ساختمان بانک ملی، جواهرات سلطنتی به این بانک منتقل شد و به عنوان پشتوانه پول ملی مورد استفاده قرار گرفت.
ساخت موزه جواهرات ملی در سال ۱۳۳۴ آغاز و در سال ۱۳۳۹ با تاسیس بانک مرکزی افتتاح شد. جواهرات ملی ایران امروزه توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران محافظت می‌شوند و به عنوان ضمانتی برای بدهی دولت به بانک، نگهداری می‌شوند. این مجموعه شامل جواهراتی از دوره‌های صفویه، افشاریه، قاجاریه و پهلوی است و در معرض دید عموم قرار دارد.
موزه جواهرات ملی کجاست؟
موزه جواهرات ملی تهران در میدان امام خمینی، خیابان فردوسی، روبهروی سفارت ترکیه، در ساختمان بانک مرکزی ایران واقع شده‌است. نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به این موزه، ایستگاه امام خمینی و ایستگاه فردوسی است. همچنین در قسمت زیر می‌توانید به کمک لوکیشن موزه خودتان را به آن برسانید.
آثار موزه جواهرات ملی
در موزه جواهرات ملی تهران گوهرهایی یافت می‌شوند که در هیچ جای دنیا همتایی ندارند و ارزش تخمینی آنها بسیار فراتر از تصور است. این گوهرها در ۳۷ گنجه مختلف دسته‌بندی شده‌اند و شامل انواع تاجها، نیم‌تاج‌ها، جقه‌ها، زیورآلات، شمشیرها، خنجرها، ظروف گرانبها و اشیای تزئینی مختلف می‌شوند. در ادامه به برخی از این آثار می‌پردازیم:
تخت طاووس
یکی از شاخص‌ترین آثار موزه، تخت طاووس یا تخت خورشید است که به دستور فتحعلی‌شاه قاجار ساخته شده است. این تخت باشکوه که با سنگ‌های قیمتی زینت یافته، یکی از نمونه‌های برجسته هنر دربار قاجار است. چوب این تخت با لایه‌هایی از طلا پوشانده شده و جزئیات ظریف آن، مانند نقوش گل‌ها و طرح‌های پیچیده، شاهکاری از هنرمندان آن دوره محسوب می‌شود. سنگ‌های گرانبهایی چون الماس، یاقوت و زمرد به‌طور هنرمندانه بر تخت چیده شده‌اند و نمایشی از شکوه و تجمل ایرانی را به تصویر می‌کشند.
تاج و نیم تاج ها
این موزه مجموعه‌ای غنی از تاجها و نیم‌تاج‌ها را به نمایش می‌گذارد که هرکدام نمادی از دوره‌های مختلف سلطنتی ایران است. تاج کیانی، ساخته شده به دستور فتحعلی‌شاه قاجار، یکی از نمادهای باشکوه این مجموعه است. این تاج با الماس، زمرد و یاقوت تزئین شده و نمادی از قدرت و عظمت آن دوران محسوب می‌شود. در کنار تاج کیانی، تاج پهلوی نیز که از طلا و نقره ساخته شده و با سنگ‌های قیمتی زینت یافته است، نشان‌دهنده میراث هنری دوره پهلوی است.
الماس دریای نور
یکی از معروف‌ترین جواهرات این موزه، الماس دریای نور است که یکی از بزرگ‌ترین و زیباترین الماس‌های صورتی در جهان است. با وزن ۱۸۲ قیرات، این الماس خاص که به دوره‌های تاریخی مهمی نظیر حکومت نادرشاه و قاجار بازمی‌گردد، از ارزش ویژه‌ای برخوردار است. در ابتدا ناصرالدین شاه این الماس را بر بازوبند سلطنتی قرار داد، اما بعدها درون تاجی تزئین شده با الماس و یاقوت قرار گرفت. زیبایی و شکوه این الماس صورتی در ترکیب با دیگر جواهرات، جلوه‌ای بی‌نظیر از هنر و قدرت ایرانی را به نمایش می‌گذارد.
کره جواهرنشان
از آثار متمایز این موزه، کره جواهرنشان است که در زمان ناصرالدین‌شاه قاجار ساخته شد. این کره با قطر ۶۶ سانتی‌متر و وزن چندین کیلوگرم، با طلا و سنگ‌های قیمتی گوناگون تزئین شده است. این سنگ‌ها به گونه‌ای چیده شده‌اند که نقشه جغرافیایی جهان را به تصویر می‌کشند و در آن نواحی مختلف با سنگ‌هایی نظیر زمرد، یاقوت و الماس مشخص شده‌اند.
سایر آثار
موزه جواهرات ملی همچنین دارای مجموعه‌ای متنوع از اشیای گرانبهاست که شامل ظروف غذا، قلیان‌های مزین، جقه‌های سلطنتی، شمعدان‌ها، شمشیرها، مدال‌ها و بسیاری دیگر از لوازم سلطنتی است که همگی با سنگ‌های قیمتی تزیین شده‌اند.
جاذبه های اطراف موزه جواهرات ملی
همانطور که اشاره کردیم موزه جواهرات ملی در قلب تهران، خیابان فردوسی واقع شده و در نزدیکی آن جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی و تفریحی بسیاری قرار دارند که بازدید از آنها می‌تواند تجربه‌ای کامل و متنوع را برای گردشگران فراهم کند. در ادامه به چند نمونه از این جاذبه‌ها اشاره می‌کنیم:
- باغ گیاه شناسی تهران
- پارک آبی فردوسی
- کاخ گلستان
- موزه گمرک ایران
- پارک آب و آتش
نکات بازدید از موزه جواهرات ملی
- هزینه بازدید موزه ملی جواهرات برای بازدیدکنندگان داخلی ۶ هزار تومان است و دانش‌آموزان و دانشجویان با ارائه کارت شناسایی می‌توانند با پرداخت ۳ هزار تومان بازدید کنند. همچنین بلیط برای بازدیدکنندگان خارجی ۵۰ هزار تومان است.
- موزه جواهرات ملی از روز یک‌شنبه، اول مهر ۱۴۰۳، به‌طور موقت تعطیل شده و تا اطلاع ثانوی امکان بازدید ندارد.
- درون این موزه عکاسی و فیلم‌برداری به دلایل امنیتی و حفاظت از آثار ممنوع است. بنابراین، بهتر است دوربین عکاسی و گوشی‌های موبایل خود را پیش از ورود تحویل دهید.
- به دلیل ارزش بسیار بالای جواهرات، امنیت موزه به شدت کنترل می‌شود. بنابراین، ممکن است در هنگام ورود و خروج مورد بازرسی قرار بگیرید.
- به دلیل ماهیت آثار و ارزش بالای جواهرات، ورود کودکان زیر ۱۲ سال به موزه ممنوع است.
سخن آخر
بدون شک موزه جواهرات ملی تهران یکی از برجسته‌ترین جاهای دیدنی این شهر است. این موزه نمادی از شکوه و عظمت تاریخ ایران است که جواهرات ارزشمند آن نه‌تنها ثروت مادی، بلکه نمادهای قدرت، هنر و فرهنگ غنی ایرانیان در طول قرن‌ها را به نمایش می‌گذارد. از اینکه تا پایان مقاله همراه گردشی تاپ بودید، سپاسگزاریم.
سوالات متداول
این جاذبه در میدان امام خمینی، خیابان فردوسی، روبهروی سفارت ترکیه، در ساختمان بانک مرکزی ایران قرار دارد.
این موزه در سال ۱۳۳۹ افتتاح گردید.
تخت طاووس، تاجها و نیم تاج ها، الماس دریای نور، کره جواهرنشان و غیره از جمله آثار این موزه است. موزه جواهرات ملی کجاست؟
این موزه در چه سالی تاسیس شد؟
آثار درون این موزه چیست؟
